Lif kalite özellikleri ile tohum kalite özellikleri arasındaki ilişkinin saptanması amacıyla yürütülen bu çalışmada, Fantom, GSN-12 ve Carmen pamuk çeşitlerine ait kozalar döllenme sonrası 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90 ve 100 günlerde hasat edilmiştir. Elde edilen veriler 'Tesadüf Parsellerinde 2 Faktörlü Faktöriyel Deneme Deseninde' analizi yapılarak değerlendirilmiştir. İncelenen özelliklerin hasat zamanlarına göre çeşitler bazında regresyon analizleri incelenmiş ve tohum kalite özellikleri ile lif özellikleri ve yağ asidi oranları arasında korelasyon katsayıları saptanmıştır. Tek koza kütlü ağırlığı, çırçır randımanı, lif inceliği, lif uzunluğu, lif kopma dayanıklılığı, kısa lif indeksi, , lif olgunluk indeksi, lif uzunluk uyumu, elyaf yansıma değeri, elyaf sarılık değeri, elyaf yabancı madde sayısı, renk derecesi, elyaf nep sayısı, olgunlaşmamış lif oranı, yüz tohum ağırlığı, standart çimlenme oranı düşük sıcaklıkta çimlenme oranı, çimlenme gücü, serbest yağ asidi, linoleik asit, linolenik asit ve stearik asit oranlarının hasat zamanına göre değiştiği saptanmıştır. Koza hasat zamanı ile elyaf yansıma değeri, elyaf yabancı madde sayısı ve iplik olabilirlik indeksi değerlerinde arasında linear; diğer tüm özelliklerde ise 2.dereceden quadritik ilişki önemli bulunmuştur. Lif uzunluk uyumu, elyaf parlaklık değerleri, elyaf yabancı madde sayıları ve kısa elyaf içeriği dışındaki tüm elyaf ilişkileri ile tohum çimlenme değerleri arasındaki ilişkiler önemli bulunmuştur. Çalışmada kullanılan pamuk çeşitlerinde en yüksek lif ve tohum kalite değerleri ve serbest yağ asidi yönünden en uygun hasat zamanının koza açımını izleyen ilk 20 günlük süre olduğu ve standart çimlenme oranı ile lif kalite özellikleri arasındaki önemli ilişkinin aynı yıl veya aynı çeşit içerisindeki varyasyonlardan kaynaklandığı sonucuna varılmıştır.
In this study, which carried out with objective of evaluating relationship between fiber quality and seed quality characteristics, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90 and 100 daily bolls of Fantom, GSN-12 and Carmen cotton varieties were harvested after pollination. The experimental design was the Randomized Complete Plot Design with two factors. The regression analyses were performed on the basis of varieties according to the harvesting dates, and the correlation coefficients between seed quality and lint quality, fatty acid were determined. Boll weight, ginning percentage, fiber fineness, fiber length, fiber strength, short fiber index, fiber maturity index, length uniformity index, color reflectance (Rd), yellowness (+b), thrash count, nep count, seed coat nep count, immaturity fiber ratio, 100 seed weight, standard germination rate, cool germination rate, seed vigor index, free fatty acid content, linoleic acid, linolenic acid and stearic acid were altered by harvest date. There were significant linear association in fiber reflectance values, trash content and spinning consistency index, while significant second degree quadratic association were obtained for all other characteristics. The correlation coefficients between all fiber characters (except length uniformity fiber reflectance, number of fiber thrash, short fiber index) and seed germination values were found significantly. The optimal harvest time in terms of lint and seed quality parameters and free fatty acids was the first 20-day period following boll opening for three cotton cultivars. According to determined correlation coefficients, the significant relationship between standard germination rate and lint quality parameters resulted by the variation into the same year or same cultivar.
