Bu çalışma ile tohumlama protokolü uygulanarak tohumlanan ve tohumlamadan 12 gün sonra epidural GnRH uygulamasının sıcak aylardaki süt verimi yüksek ineklerde luteal fonksiyonun stimüle edilmesi ve böylece artan progesteron üretiminin luteal yetersizlikten kaynaklanan embriyonik ölümlerin azaltılabileceği ve gebelik oranlarının yükseltilebileceği amaçlanmıştır. Çalışma Aydın ilinde sıcaklıkların en yüksek olduğu Temmuz-Eylül ayları arasında gerçekleştirildi. Çalışma materyalini, Aydın ilindeki özel bir süt ineği çiftliğinde yaşları 3'7 arasında değişen, en az bir kez doğum yapmış ve son buzağılama tarihinden en az 50'70 gün geçmiş toplam 42 baş Holstein ırkı süt ineği oluşturdu. Çalışmada kullanılan inekler, herhangi bir sağlık ve yapılan rektal muayene sonucunda herhangi bir fertilite problemi bulunmayan inekler arasından seçildi. Bütün hayvanlar buzağılamadan sonra dengeli bir rasyonla beslendi ve yarı açık serbest duraklı ahırlarda barındırıldı. İnekler üç gruba ayrılarak sabit zamanlı tohumlama için senkronizasyon işlemine tabi tutuldu. Birinci gruptaki ineklere, 0. gün GnRH (25 mg/ml Lesirelin asetat, Dalmarelin®, Vetaş) enjeksiyonu, 7 gün sonra 2 ml PGF2' (0.075 mg/ml D-Kloprostenol, Dalmazin®) enjeksiyonu, 48 saat sonra ikinci GnRH uygulaması yapıldı ve bunu takiben inekler 16'22 saatlerde tohumlandı. İneklere tohumlandıktan 12 gün sonra sakro-koksigeal epidural yolla 2 ml GnRH analoğu (25 mg/ml Lesirelin asetat) uygulandı. İkinci ve üçüncü gruptaki ineklere, grup 1'de yapılan senkronizasyon protokolü aynen uygulandı. Ek olarak, 2. grubundaki ineklere tohumlandıktan 12 gün sonra kas içi (İM) yolla 2 ml GnRH ve 3. gruptaki ineklere ise sakro-koksigeal epidural yolla 2 ml %0.9'luk fizyolojik serum uygulandı. Tohumlamayı takiben 60'62. günlerde yapılan rektal muayeneler sonucu ineklerin kesin gebelik tanıları konuldu. Tohumlama sonrası çalışma gruplarında gebe inek sayısı ve gebelik oranları sırasıyla Grup 1'de 5 (%35,7), Grup 2'de 5 (%35,7) ve Grup 3'de ise 4 (%28,6) olarak tespit edildi. Sabit zamanlı ilk tohumlamada elde edilen gebelik oranları bakımından üç grup arasında istatistiksel olarak önemli bir fark gözlenmedi (p>0,05). Sonuç olarak, sıcak stresi altındaki süt ineklerinde tohumlamadan 12 gün sonra hem epidural hem de intra muscular (im) GnRH uygulamasının ilk tohumlamada gebelik oranını kontrol grubuna göre artırmasına rağmen elde edilen artışın istatistiksel açıdan önemli olmadığı görülmüştür. Bununla birlikte GnRH'ın, elde edilen gebelik oranları üzerinde istatistiksel yönden önemli bir etkisinin olmadığı görülse de, bu yöndeki çalışmaların daha fazla hayvan kullanılarak yürütülmesinin daha kesin ve detaylı veriler elde edilebilmesi açısından gerekliliği görülmüştür.
The aim of the study was to investigate effectiveness of epidural and GnRH injection 12 days after artificial insemination. We suggested that GnRH injection can prevent embryo loss associated with insufficient production of progesteron and can increase progesteron level and pregnancy rate inducing luteal function in high-producing lactating dairy cows in the summer. The study was applied in Aydın from July to September. 42 healthy and fertile Holstein lactating dairy cows were chosen under balanced ration on a commercial farm in this study. Their ages were ranged from 3 to 7 years old. All the cows were older than fiftieth day of postpartum. Clinical and rectal examination was performed to determine healthy and fertile cows. Cows were randomly divided into three groups. All the groups were synchronized with ovsynch protocol (GnRH-7d-PGF2'-48h-GnRH, artificial insemination between 16 and 22 hours after second GnRH administration). GnRH (2ml) was administered via epidural injection in first group 12 days after AI. GnRH (2ml) was administered via intramuscular injection in second group 12 days after AI. %0,9NaCL (2ml) was administered via epidural injection in third group 12 days after AI. Rectal examination was implemented between 60 and 62 days after AI to determine pregnant cows. Number of pregnant cows and pregnancy rate was found, group 1 (5, %35, 7), group 2 (5, %35, 7) and group 3 (4, %28, 6). There were no statistically significant differences between groups (p> 0, 05). In conclusion, although epidural GnRH implementation increased pregnancy rate under heat stress, there was no statistically significant differences between groups. However, further studies with high numbers of animals are need to be examined. The research will be more reliable if more cows participate in a longer period. In this way, we can have more detailed data results and accurate knowledge about effects of epidural and GnRH implementation on dairy cows pregnancy rate following AI under heat stress.
