Romatoid artrit (RA) özellikle eklemleri tutan kronik, multisistemik inflamatuar bir hastalıktır. İnflamatuvar süreç endotelyal disfonksiyona neden olarak kardiyovasküler hastalık (KVH) riskini arttırmaktadır. Buna bağlı olarak bu hastalarda KVH’a bağlı morbidite ve mortalite artmaktadır. Bu çalışmada endotelyal disfonksiyonu göstermede yeni kullanılmaya başlanan bir belirteç olan asimetrik dimetilarjininnin (ADMA) RA hastalarında kullanılabilirliğine bakılmıştır.
Akım bağımlı dilatasyon (Flow Mediated Dilatation-FMD) endotelyal disfonksiyonu yansıtan radyolojik bir yöntemdir. Uygulama güçlüğü ve ultrasonografiyi yapan kişinin deneyimine bağlı olması gibi dezavantajları mevcuttur. Daha önce yapılan çalışmalarda FMD ile korelasyon gösteren ADMA, endotelyal disfonksiyonu göstermede daha ucuz ve basit bir yöntem olarak kullanılabilir.
Çalışmamıza 65 yaş altında olan, kardiyovasküler hastalık tanısı almamış, hipertansiyon, diyabetes mellitus ve böbrek yetmezliği tanısı almamış, koroner ve periferik arter hastalığı olmayan, sigara içmeyen 29 sağlıklı gönüllü ve 1987 ARA klasifikasyon kriterlerine göre RA tanısı almış ve yukarıda belirttiğimiz hastalıkları olmayan 40 hasta olmak üzere toplam 69 kişi alındı. Hastalarda ve sağlıklı gönüllülerde FMD ölçümü yapıldı ve ADMA düzeylerine bakıldı. Bu iki ölçümün hangi faktörlerden etkilendiğine bakıldı. FMD ve ADMA’nın kendi içindeki korelasyonuna bakıldı. Bunun dışında hastalık aktivitesinin vasküler fonksiyonlar üzerindeki etkisine bakıldı. Değerlendirme DAS 28 anketi, c-reaktif protein ve sedimentasyon ile yapıldı. RA da hastalığın ciddiyeti hakkında prognostik değer taşıyan romatoid faktör ve anti-CCP ölçümleri yapıldı. Bunların endotel disfonksiyonu ile ilişkisine bakıldı.
Çalışmamızda ADMA düzeyi RA hastalarında anlamlı olarak yüksek saptandı. FMD ve ADMA arasında anlamlı korelasyon saptandı. ADMA, hastalık süresi ve hasta yaşı ile birlikte artarken FMD’deki etkilenme hastalık süresine bağlı olarak artmaktaydı. Vasküler fonksiyonlardaki bozulma ile hastalık aktivite parametreleri arasında anlamlı bir ilişki saptanmadı. Anti-CCP pozitifliği ile de anlamlı bir ilişki görülmedi.
Çalışmamızda elde edilen sonuçlar, ADMA’nın RA hastalarında endotelyal disfonksiyonu değerlendirmede kullanılabileceği hipotezini desteklemektedir.
Rheumatoid arthritis is a chronic, inflammatory disease of the joints with multisystemic involvement. Endothelial dysfunction caused by inflammatory process increases the risk of cardiovascular disease (CVD). As a consequence the morbidity and mortality in these patients is increasing. In this study we assessed the availability of ADMA as a marker showing endotheliel dysfunction in RA patients. FMD is a radiological method that demonstrate endotheliel dysfunction. Practice difficulty and dependance on operator’s experience are disadvantages for this method. At earlier studies ADMA correlated with FMD, in showing endothelial dysfunction, can be used as a simple and a cheaper method. We have studied 40 patients below age of 65, which were diagnosed as RA by 1987 ARA classification criteria and have taken 29 , age matched and healthy, non-smoking controls. Exclusion criterias were the diagnosis of coronary and peripheral artery disease, hypertension, diabetes mellitus, smoking and renal failure. FMD and ADMA levels were measured. We have studied which factors might influenced these measurements. In this study we have determined the relationship between influenced factors and FMD, ADMA serum levels. In this study we assesed the affect of disease activity on vascular functions. Evaluation questionnaire DAS 28, CRP and ESR were done with. RA about the severity of the disease carries prognostic value of anti-CCP and RF were measured. They were looking at the relationship between endothelial dysfunction. In our study, ADMA levels were significantly higher in RA patients. ADMA level was inversely correlated with FMD. Disease duration and age of the patients affected ADMA levels. Relationship between impairment in vascular function and disease activity parameters was not detected. Significant association with anti-CCP positivity was not seen either. The results obtained in our study, supports the hypothesis that ADMA can be used in the assessment of endothelial dysfunction in patients with RA.
