Çalışma, 2007'2008 yıllarında pamukta yapraktan uygulanan bazı gübrelerin zararlılar, doğal düşmanlar, verim ve lif kalitesi üzerine olan etkilerini incelemek amacıyla Aydın'da yapılmıştır. Çalışmada, yaygın olarak kullanılan 5 yaprak gübresi, tavsiye edilen dozlarda ve dönemlerde uygulanmıştır. Çalışma sonunda, Empoasca spp. ve Bemisia tabaci Genn.'nin yoğunluğu Nutrigold Plus ve Tariş ZF, Frankliniella spp.`nın Nutrigold Zinc, Vitacal, Codex Zinc ve Nutrigold Plus, Liriomyza trifolii Burgess ise Nutrigold Zinc, Tariş ZF ve Nutrigold Plus'nın uygulandığı alanlarda daha yoğun ve önemli bulunmuştur. Tetranychus spp. ise uygulamalardan etkilenmemiştir. Doğal düşmanlardan Araneae yoğunluğu Nutrigold Zinc ve Tariş ZF'de, Coleopter bireyleri Vitacal, Hemipter bireyleri Nutrigold Plus, Neuropter bireyleri ise Nutrigold Plus'nın uygulandığı alanlarda daha yoğun ve önemli bulunmuştur. Verim ve verim komponentleri, uygulama alanlarında kontrole göre yüksek olmasına rağmen istatistiksel olarak önemli bulunmamıştır. Ayrıca, lif kalitesi uygulamalardan etkilenmemiştir. Sonuçta kullanılan yaprak gübreleri, önemli verim artışı sağlamamakta, zararlı ve doğal düşman yoğunluğunu olumlu ve olumsuz yönde etkilemediği görülmüştür. Uygulamalar arasındaki farklılığın zararlı-doğal düşman arasındaki ilişkiden kaynaklandığı düşünülmektedir.
The study was conducted to evaluate the effect of some foliar fertilizers on pests, natural enemies, and yield and lint quality during the 2007 and 2008 cotton-growing seasons in Aydin. Five foliar fertilizers were applied at recommended doses and periods. Result revealed that population of Empoasca spp. and Bemisia tabaci Genn. in Nutrigold Plus and Tariş ZF, Frankliniella spp. in Nutrigold Zinc, Vitacal, Codex Zinc and Nutrigold Plus, Liriomyza trifolii Burgess were higher in Nutrigold Zinc, Tariş ZF and Nutrigold Plus and statistically important. The population of Tetranychus spp. was not affected by the treatments. Populations of natural enemies were also affected by the treatments. Population of Aranea in Nutrigold Zinc and Tariş ZF, Coleoptera in Vitacal, Hemiptera in Nutrigold Plus and Neuroptera in Nutrigold Plus were higher and statistically important. Yield, yield components and lint quality were not affected by the treatments. The foliar fertilizer applied did not statistically increase the yield, and affect the population dynamics of some cotton pests and naturel enemies. It was thought that the differenes on the populations in the experiments were related to relationships of between pests and naturel enemies.
