ÇATALBURUN IRKI KÖPEKLERİNİN BAŞ BÖLGESİNİN BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ (BT) İLE GÖRÜNTÜLENMESİ

Abstract

Amaç: Yerli bir ırkımız olan Çatalburun köpeklerinin en önemli özellikleri burun yapılarının ortadan ikiye yarılmış bir şekilde çatallı olmasıdır. Burun yapısı açısından değerlendirildiğinde Çatalburun köpekleri, İspanya’da bulunan Pacon Navarro (Old Spanish Pointer) köpekleri ve Bolivya’da bulunan Kaplan Tazısı (Double-nosed Andean Tiger Hound) ile büyük benzerlik göstermektedir. Bununla birlikte yaptığımız literatür taramalarında ne Çatalburun köpekleri ne de diğer iki ırk köpeğin baş bölgesinin bilgisayarlı tomografi ile görüntülenmesiyle ilgili bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu tez çalışması ile ülkemize özgü bu ırkın kafatasının BT ölçümlerini ilk defa ortaya koymakla birlikte aynı zamanda ırkın tanınırlığının artırılması da amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: Çalışma, baş bölgesi ile ilgili bir patolojisi olmayan, farklı sebeplerle klinik muayene ve tomografi çekimi ihtiyacı duyulan farklı yaş ve cinsiyette 10 adet köpek üzerinde gerçekleştirilmiştir. Anestezi indüksiyonu için v.cephalica antebrachii’ye damar içi (i.v) 6 mg/kg dozunda propofol (Propofol, 10 mg/mL, Polifarma®, Tekirdağ, Türkiye) ile sağlandı, ardından isoflurane (2% Isoflurane® USP, USA) ile devam ettirildi. BT çekimi sırasında olası komplikasyonlara karşı acil müdahale ekipmanları ve ilaçlar hazır bulunduruldu. BT çekimi için Vimago GT 30 marka BT cihazı, anestezi için RWD marka R419 model otomatik ventilatörlü anestezi cihazı ve RWD marka R640 model Isoflurane vaporizatörü kullanıldı. Köpekler BT masası üzerinde, sternal yatış pozisyonunda, ağız açık bir şekilde sabitlendi. Elde edilen DICOM formatındaki görüntüler RadiAnt DICOM Viewer programına aktarılarak Tarama sonucu elde edilen transversal görüntüler ile bunlardan oluşturulan dorsal ve sagittal görüntüler üzerinden ölçümler gerçekleştirildi.

Bulgular: Her olguda her bir ölçüm için 3’er defa tekrarlandı ve ortalamaları alındı. Yaş ve cinsiyet gözetmeksizin yapılan değerlendirmelerde, kafatası uzunluğu 16,51±0,45 cm, kafatası bazal uzunluğu 16,35±0,43 cm, kafatası genişliği 10,96±0,20 cm, kafatası yüksekliği 4,80±0,07 cm, neurocranium uzunluğu 10,14±0,10 cm, neurocranium bazal uzunluğu 7,26±0,13 cm, neurocranium genişliği 6,22±0,09 cm, neurocranium yüksekliği 4,80±0,07 cm, facial uzunluğu 6,65±0,26, facial bazal uzunluğu 9,01±0,28 cm, facial genişlik 1 9,01±0,28 cm, facial genişlik 2 6,90±0,13 cm, facial genişlik 3 3,77±0,11 cm, facial genişlik 4 4,07±0,09 cm, facial yükseklik 1 5,16±0,12 cm, facial yükseklik 2 2,51±0,12 cm, foramen magnum yüksekliği 1,84±0,06 cm, foramen magnum genişliği 2,12±0,05 cm, ön mandibular genişliği 2,26±0,08 cm, arka mandibular genişliği 8,27±0,14 cm, mandibular uzunluk 13,67±0,27 cm, nazal uzunluk 1 6,65±0,26 cm, nazal uzunluk 2 5,34±0,24 cm, kraniofacial açı 15,65±0,43 cm, kafatası indeksi 66,71±1,57, Facial indeks 166,83±6,20, cranial indeksi 61,40±0,94 ve foramen magnum indeksi 87,57±5,07 olduğu tespit edilmiştir.

Sonuç: Tarsus Çatalburun köpeklerinin kafatası ile ilgili detaylı ölçümler BT görüntüleri üzerinden ilk defa bu çalışmayla ortaya konmuştur. Yapılan kafatası ölçümlerinde FU, FY2, FMY, FMG, NU1 ve KFA ortalama değerleri dişi köpeklerde erkek köpeklere göre daha yüksek iken geri kalan kafatası ölçüm değerleri erkek köpeklerde daha yüksek olduğu belirlenmiştir.