“Sentetik Antifriz Protein Carboxylated Poly-L-Lysine’in Teke Spermasının Dondurularak Saklanmasında Kullanılabilirliğinin Araştırılması

Abstract

ÖZET SENTETİK ANTİFRİZ PROTEİN CARBOXYLATED POLY-L-LYSİNE’ İN TEKE SPERMASININ DONDURULARAK SAKLANMASINDA KULLANILABİLİRLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI Arabacı B, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Dölerme ve Suni Tohumlama Programı, Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2025. Amaç: Bu araştırmanın amacı yapay bir antifriz protein analoğu olarak bilinen CPLL (Carboxylated Poly-L-lysine)’in teke sperması dondurmasında sulandırıcı içeriğinde gliserol miktarının azaltılması amacıyla kullanılma olanaklarının araştırılmasıdır. Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada sperma örneği almak amacıyla 5 baş cinsel olgunluğa ulaşmış 18-24 aylık yaşta, 45-55 kg canlı ağırlığında olan Adnan Menderes Üniversitesi, Veteriner Fakültesi çiftlik hayvanları ağılında bulunan Saanen tekeleri kullanılmıştır. Suni vajen yöntemi ile alınan dondurulabilir kalitede olan (≥%70 motil oranına sahip spermatozoon içeren ve anormal spermatozoon oranı ≤%20) sperma örneklerinde çalışma yapılmıştır. % 3.5 gliserol ile % 0 - % 0.2 – % 0.5 CPLL içeren ve % 5 gliserol ile % 0 - % 0.2 - % 0.5 CPLL içeren sulandırıcı içeriklerinde çözüm sonucunda motilite, canlılık, morfoloji, prematüre akrozom reaksiyonuna giren spermatozoon oranı ve membran bütünlüğü değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler istatistiksel analiz amacıyla SPSS© 22.0 programında One Way ANOVA Post Hoc Tukey testiyle analiz edilmiş olup veriler mean±SEM şeklinde sunulmuştur. Anlamlı farklılıklar P < 0,05 düzeyinde belirlenmiştir. Bulgular: Yapılan çalışmada elde edilen verilerin istatistiksel analizinde motilite, eosin nigrosin ile canlılık, morfoloji, prematüre akrozom reaksiyonuna giren spermatozoon oranı ve membran bütünlüğü oranlarında gruplar arasında anlamlı farklılıklar P < 0,05 saptanmamıştır. Sonuç: Dondurma çalışmalarında gliserolün fazla kullanımının toksik etki yarattığı bilinmektedir. Yapılan çalışmada gruplar arasında istatistiksel farklılıkların ortaya çıkmamasına rağmen CPLL farklı kriyoprotektanlarla kombine edilmesi ihtimali halen mevcuttur, bu kombinasyonların her birinin fertilite düzeyleri üzerine etkisi de yeni araştırma konularının temelini oluşturabilir.