Tek Sağlık Kavramının Lisans Ve Lisansüstü  Eğitimlerde Geliştirilmesi Ve  Standardizasyonu Konusunda Örnek Bir  Müfredat Oluşturma

DSpace Ana Sayfası
→
Tez
→
Doktora
→
Öğe Göster

dc.contributor.advisor	Evci Kiraz, Emine Didem
dc.contributor.author	Neboğlu, Erdem Kemal
dc.date.accessioned	2025-08-26T10:34:07Z
dc.date.available	2025-08-26T10:34:07Z
dc.date.issued	2026-01-28
dc.date.submitted	2025-07-28
dc.identifier.citation	Neboğlu E.K. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Çevre Sağlığı Disiplinlerarası Doktora Programı, Doktora Tezi, Aydın, 2025	tr_TR
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11607/5397
dc.description.abstract	Amaç: Bu çalışma “Tek Sağlık” dersinin Lisans ve Lisansüstü düzeylerde verilebilmesi için örnek bir müfredat oluşturma amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Bu araştırma, metodolojik araştırma deseninde tasarlanmış olup, “Modifiye Edilmiş Delphi Konsensus Yöntemi” uygulanarak yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi’ne bağlı Tıp Fakültesi, Diş Hekimliği Fakültesi, Hemşirelik Fakültesi, Eğitim Fakültesi, Veteriner Fakültesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Ziraat Fakültesi, Fen Fakültesi ve İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde görev yapan öğretim elemanları oluşturmaktadır. Çalışmanın birinci Delphi oturumuna 108, ikinci oturumuna ise 64 öğretim elemanı katılım sağlamıştır. Veriler, yarı yapılandırılmış formlar aracılığıyla internet üzerinden e-posta yoluyla toplanmış, Statistical Package for the Social Sciences Version 27 paket programı kullanılarak medyan, çeyrekler arası açıklık (IQR) ve standart sapma değerleri dikkate alınarak analiz edilmiştir. Katılımcılar arasında uzlaşı sağlanan konular, Taba-Tyler Müfredat Geliştirme Modeli'nin aşamalarına entegre edilerek örnek bir Tek Sağlık eğitim müfredatı oluşturulmuştur. Bulgular: Araştırmanın birinci Delphi oturumunda, içerik analizi yoluyla Ölçme Değerlendirme Yöntemleri, Öğretme Yöntemleri, Kurumsal Boyut, Ders Yapısı ve Organizasyonu, İçerik Boyutu olmak üzere beş ana tema belirlenmiştir. Uzmanlar tarafından önemli görülen hususlar kodlanmış ve toplam 66 madde oluşturulmuştur. İkinci Delphi oturumunda bu 66 madde yeniden uzmanlara sunulmuş, yapılan değerlendirme sonucunda 50 madde üzerinde uzlaşı sağlanmıştır. Uzlaşı için Medyan ≥ 4, Çeyrekler Arası Açıklık (IQR) ≤ 1 ve Uzlaşı Yüzdesi ≥ %80 kriterleri esas alınmış, bu eşikleri karşılamayan 16 madde uzlaşma havuzundan çıkarılmıştır. xi Sonuç: Bu araştırmada geliştirilen müfredat, disiplinlerarası düşünmeyi destekleyen, sistem düşüncesi kazandırmayı hedefleyen ve küresel sağlık tehditlerine karşı bütüncül çözümler üretmeye yönelik bir yapı sergilemektedir. Hazırlanan müfredat, öneri niteliğinde sunulmuş olup, Tek Sağlık yaklaşımının yükseköğretim programlarında sistematik bir şekilde entegrasyonuna katkı sağlayabilir. Çalışma, gelecekte Tek Sağlık Eğitimi modellerinin geliştirilmesine yönelik önemli bir referans noktası oluşturmakta ve sektörler arası işbirliğini güçlendirme potansiyeli taşımaktadır.	tr_TR
dc.description.tableofcontents	İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY .................................................................................................................... i TEŞEKKÜR ............................................................................................................................... ii İÇİNDEKİLER .......................................................................................................................... iii SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ .............................................................................. vi ŞEKİLLER DİZİNİ ................................................................................................................. viii RESİMLER DİZİNİ .................................................................................................................. ix TABLOLAR DİZİNİ .................................................................................................................. x ÖZET ......................................................................................................................................... xi ABSTRACT ............................................................................................................................ xiii 1. GİRİŞ ..................................................................................................................................... 1 1.1. Araştırmanın Amacı ............................................................................................................ 4 1.2. Araştırma Sorusu ................................................................................................................. 5 2. GENEL BİLGİLER ................................................................................................................ 6 2.1. Tek Sağlık Kavramı ............................................................................................................. 6 2.2. Tek Sağlık Endeksleri .......................................................................................................... 9 2.2.1. GOHI Endeksi .................................................................................................................. 9 2.2.2. NEOH Endeksi ............................................................................................................... 10 2.2.3.GHS Endeksi ................................................................................................................... 11 2.3. Tek Sağlık Yaklaşımının Tarihsel Gelişimi ...................................................................... 11 2.4. Tek Sağlık Yaklaşımı Çerçevesinde Sağlık Tehditleri ...................................................... 15 2.4.1.Zoonozlar (Hayvanlardan Kaynaklanan Hastalıklar) ...................................................... 15 2.4.1.1.Viral Zoonotik Hastalıklar ............................................................................................ 19 2.4.1.2.Bakteriyel Zoonotik Hastalıklar ................................................................................... 27 2.4.1.3.Paraziter ve Fungal Zoonotik Hastalıklar ..................................................................... 32 2.4.2. Bitkilerden Bulaşan Hastalıklar (Fitotoksinler) .............................................................. 41 2.4.3. Biyolojik ve Kimyasal Kirleticiler ................................................................................. 44 2.4.3.1.Kalıcı Organik Kirleticiler ............................................................................................ 45 2.4.3.1.1. Pestisitler .................................................................................................................. 46 2.4.3.1.2.Endüsrtiyel Kimyasallar ............................................................................................ 51 2.4.4 Antimikrobiyal Direnç ..................................................................................................... 53 iv 2.4.5. Çevresel Tehditler........................................................................................................... 57 2.4.5.1.İklim Değişikliği ........................................................................................................... 57 2.4.5.2.Kentleşme ..................................................................................................................... 59 2.4.5.3 İnsan Hareketliliği ........................................................................................................ 61 2.4.5.4 Biyoçeşitliliğin Azalması ............................................................................................. 62 2.4.5.5. Su ve Gıda Güvenliği .................................................................................................. 63 2.4.5.6. Biyogüvenlik ve Kimyasal Riskler .............................................................................. 65 2.4.5.7. Tek Refah ve Hayvan Refahı....................................................................................... 67 2.4.5.8.Radyasyon .................................................................................................................... 69 2.4.5.9.Afetler ........................................................................................................................... 70 2.5.Kullanılan Yöntemler Hakkında Genel Bilgiler ................................................................. 72 2.5.1. Delphi Yöntemi .............................................................................................................. 72 2.5.1.1. Delphi Yöntemi Katılımcılarının Nitelikleri ............................................................... 74 2.5.1.2. Delphi Yönteminde Uzlaşma Kriterleri ....................................................................... 74 2.5.1.3. Delphi Yöntemi Türleri ............................................................................................... 75 2.5.1.4. Müfredat Geliştirme Çalışmalarında Delphi Yöntemi ................................................ 83 2.5.2. Taba-Tyler Müfredat Geliştirme Modeli ........................................................................ 84 3. GEREÇ ve YÖNTEM…………………………………………………………………...…87 3.1 Araştırmanın Tipi ............................................................................................................... 87 3.2. Araştırmanın Yapıldığı Yer ............................................................................................... 87 3.3. Veri Toplama Zaman Aralığı ............................................................................................ 88 3.4. Evren ve Örneklem ............................................................................................................ 88 3.5 Araştırmaya Dahil Edilme ve Dışlanma Kriterleri ............................................................. 89 3.6 Araştırmanın Etik Yönü ..................................................................................................... 89 3.7. Veri Toplama Araçları ....................................................................................................... 90 3.8. Araştırmanın Güçlükleri .................................................................................................... 90 3.9. Araştırmanın Sınırlılıkları ................................................................................................. 91 3.10. Araştırmanın Varsayımları .............................................................................................. 91 3.11. Yöntem ............................................................................................................................ 91 3.11.1.Akış Şeması ................................................................................................................... 93 3.12. İstatistiksel Yöntemler ..................................................................................................... 95 4. BULGULAR ........................................................................................................................ 96 4.1.Katılımcı Uzmanların Nitelikleri ........................................................................................ 96 4.2. Birinci Delphi Oturumu Bulguları ................................................................................... 100 v 4.3. İkinci Delphi Oturumu Bulguları .................................................................................... 112 4.3.1. Cronbach Alpha İç Tutarlılık Testi ............................................................................... 112 4.3.2. Uzlaşı Durumları .......................................................................................................... 112 4.3.3. Müfredat Programının Geliştirilmesi............................................................................ 121 4.3.3.1. 1.Aşama Genel Amaçların Açıklanması ................................................................... 121 4.3.3.2. 2.Aşama İhtiyaçların Tespiti...................................................................................... 122 4.3.3.3. 3.Aşama İçerik Seçimi ............................................................................................... 125 4.3.3.4. 4.Aşama Öğrenme Yaşantıları ................................................................................... 127 4.3.3.5. 5.Aşama Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri ........................................................ 129 5. TARTIŞMA ........................................................................................................................ 142 6. SONUÇ ve ÖNERİLER .................................................................................................... 170 KAYNAKLAR ....................................................................................................................... 178 EKLER ................................................................................................................................... 228 Ek-1. 1.Oturum Anket Soruları .............................................................................................. 228 Ek-2 2. Oturum Anket Soruları .............................................................................................. 229 BİLİMSEL ETİK BEYANI ................................................................................................... 232 ÖZ GEÇMİŞ ........................................................................................................................... 233	tr_TR
dc.language.iso	tur	tr_TR
dc.publisher	Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü	tr_TR
dc.rights	info:eu-repo/semantics/restrictedAccess	tr_TR
dc.subject	Delphi Yöntemi, Müfredat Geliştirme, Taba Tyler Modeli, Tek Sağlık	tr_TR
dc.title	Tek Sağlık Kavramının Lisans Ve Lisansüstü Eğitimlerde Geliştirilmesi Ve Standardizasyonu Konusunda Örnek Bir Müfredat Oluşturma	tr_TR
dc.type	doctoralThesis	tr_TR
dc.contributor.authorID	0000-0003-1227-4933	tr_TR
dc.contributor.department	Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Çevre Sağlığı Disiplinlerarası Anabilim Dalı	tr_TR