Akciğer kanseri hücre modelinde karsinogenez ilişkili hedef mikroRNA belirlenmesi ve RNA  interferans aracılığıyla fonksiyonel etkisinin araştırılması

DSpace Home
→
Tez
→
Yüksek Lisans
→
View Item

dc.contributor.advisor	Bağca Göker, Bakiye
dc.contributor.author	Katuka, Mehmet Can
dc.date.accessioned	2025-08-21T11:53:28Z
dc.date.available	2025-08-21T11:53:28Z
dc.date.issued	2025-08-21
dc.date.submitted	2025-07-28
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11607/5380
dc.description.abstract	Amaç: Akciğer kanseri, dünya genelinde kansere bağlı ölümlerin en yaygın nedenlerinden biridir. Mevcut durumda uygulanan kemoterapi ve radyoterapi gibi konvansiyonel tedavilere karşı gelişen direnç ve metastatik hastalıklarda tedavi başarısının sınırlı olması, klinik sonuçların olumsuz seyretmesine neden olmaktadır. Bu durum, akciğer kanserine yönelik daha etkili ve hedefe yönelik tedavi yaklaşımlarının geliştirilmesini zorunlu kılmaktadır. Gen susturma, kanser tedavisinde moleküler hedeflere yönelik özgün müdahaleler sunarak önemli bir potansiyel taşımaktadır. Bu çalışmada, akciğer kanseri hücre modeline karsinogenez ile ilişkili hedef miRNA belirlenmesi ve RNA interferans aracılığıyla bu hedeflerin fonksiyonel etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmada miTED veritabanı aracılığıyla potansiyel tedavi hedefi oluşturabilecek aday miRNA tespiti sağlanmıştır. Belirlenen miRNA’nın ekspresyon düzeyi A549 ve T2A hücre hatları kullanılarak qPCR ile valide edilmiştir. Ardından, seçilen hedef miRNA’nın hem sağlıklı hem de akciğer kanseri hücre modellerinde anti-miRNA uygulaması ile susturulmasıyla beraber, bu müdahalenin, hücre canlılığı, apoptoz ve konvansiyonel kemoterapik ajan olan sisplatine karşı duyarlılık üzerindeki etkileri değerlendirilmiştir. Bulgular: miTED veri tabanından elde edilen in siliko analizlerde, miR-146a-3p’nin kanser dokularında sağlıklı dokulara göre 5,19 kat yüksek ifade edildiği belirlenmiştir. Sağlıklı hücrelere göre A549 hücre hattında miR-146a-3p'nin ifadesi 4,86 kat daha yüksek olduğu belirlenmiştir. A549 hücrelerinde miR-146a-3p’nin susturulması apoptoz oranını yaklaşık %20 artırmıştır. Sisplatin ile birlikte uygulandığında, apoptotik hücre oranında ek %11’lik bir artış xiii gözlenmiş, bu da tedaviye duyarlılığın arttığını göstermiştir. Hücre döngüsü analizlerinde ise bu kombinasyonun A549 hücrelerini G2/M fazında anlamlı düzeyde biriktirdiği ve hücrelerin mitoz öncesi kontrol noktasında durdurulduğu belirlenmiştir. Sonuç: Bu sonuçlar, miR-146a-3p’nin akciğer kanserinde onkojenik olabileceğini ve sisplatin tedavisine duyarlılığı artıran potansiyel bir moleküler hedef olabileceğini göstermektedir.	tr_TR
dc.description.tableofcontents	KABUL VE ONAY................................................................................. i TEŞEKKÜR............................................................................................. ii İÇİNDEKİLER........................................................................................ iii SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ............................................ vi ŞEKİLLER DİZİNİ................................................................................. x TABLOLAR DİZİNİ............................................................................... xii ÖZET....................................................................................................... xiii ABSTRACT............................................................................................. xv 1. GİRİŞ................................................................................................... 1 1.1. Araştırmanın Problemi...................................................................... 1 1.2. Araştırmanın Sorusu......................................................................... 1 1.3. Araştırmanın Hipotezleri.................................................................. 1 1.4. Araştırmanın Varsayımları................................................................ 2 1.5. Araştırmanın Sınırlılıkları................................................................. 2 1.6. Araştırmanın Amacı.......................................................................... 2 2. GENEL BİLGİLER............................................................................. 3 2.1. Kanser............................................................................................... 3 2.1.1. Kanser İnsidansı............................................................................. 3 2.1.2. Kanser Etiyolojisi........................................................................... 4 2.1.3 Kanser Tedavisi.............................................................................. 5 2.2. Akciğer Kanseri................................................................................ 7 2.2.1. Akciğer Kanseri İnsidansı.............................................................. 7 2.2.2. Akciğer Kanseri Sınıflandırılması................................................. 8 2.2.3. Akciğer Kanseri Risk Faktörleri................................................... 9 iv 2.2.4. Akciğer Kanseri Bulgular.............................................................. 10 2.2.5. Akciğer Kanserinde Tanı Yöntemleri............................................ 11 2.2.6. Akciğer Kanserinde Güncel Tedavi Yaklaşımları......................... 12 2.2.6.1. Sisplatin....................................................................................... 13 2.3 RNA İnterferans................................................................................. 14 2.3.1 RNA İnterferans (RNAi) Mekanizması.......................................... 15 2.3.2 RNA İnterferans Tabanlı Tedavilerin Potansiyeli.......................... 17 2.4. mikroRNA’lar................................................................................... 18 2.4.1. mikroRNA Biyogenezi.................................................................. 18 2.4.2. KanSerde mikroRNA’lar................................................................ 20 2.4.3. Akciğer Kanserinde mikroRNA’lar............................................... 25 2.4.4. miR-146......................................................................................... 28 2.4.4.1. miR-146a..................................................................................... 28 2.4.4.2. miR-146a-3p............................................................................... 30 2.4.4.3. miR-146b.................................................................................... 30 3. GEREÇ VE YÖNTEMLER................................................................ 32 3.1. In siliko Değerlendirmeler................................................................ 32 3.1.1. Aday miRNA Belirlenmesi............................................................ 32 3.1.2. miRNA’ya ait hedef genlerin ve sinyal yolaklarının belirlenmesi 33 3.2. Hücre kültürü çalışmaları.................................................................. 33 3.2.1. Kullanılan hücreler......................................................................... 33 3.2.3. Hücrelerin kültür koşuallarında çoğatılması ve takibi................... 34 3.2.4. Hücrelerin pasajlanması................................................................. 35 3.2.5. Hücrelerin dondurulması............................................................... 35 3.2.6 Hücrelerin çözülmesi...................................................................... 36 3.3. Aday miRNA ekspresyon düzeyinin hücre modellerinde validasyonu.............................................................................................. 36 v 3.3.1. RNA izolasyonu............................................................................. 36 3.3.2. RNA miktarının ve saflık değerlerinin ölçümü............................. 37 3.3.3. Komplementer DNA (cDNA) sentezi............................................ 37 3.3.4. Gerçek zamanlı polimeraz zincir reaksiyonu qRT-PCR................ 37 3.4. Hedef miRNA’nın susturulması ve validasyonu.............................. 38 3.5. Sisplatinin hücreler üzerindeki sitotoksik etkisinin belirlenmesi..... 40 3.6. Fonksiyonel in vitro çalışmalar......................................................... 41 3.6.1. miR-146a-3p susturulmasının apoptoz üzerine etkisinin belirlenmesi.............................................................................................. 41 3.6.2. miR-146a-3p susturulmasının hücre döngüsü üzerine etkisinin belirlenmesi.............................................................................................. 42 4. BULGULAR 44 4.1. mir-146a-3p'nin in siliko ve in vitro değerlendirme ile akciğer kanserinde aday miRNA olarak belirlenmesi.......................................... 44 4.2. miR-146a-3p ile ilişkili genlerin fonksiyonel ağ analizi................... 49 4.3. miR-146a-3p'nin hedeflendiği sinyal yolakları................................. 50 4.4. A549 hücrelerinde anti-miR-146a-3p uygulamasına bağlı susturma validasyonu.............................................................................................. 54 4.5. Sisplatin sitotoksisite sonuçları......................................................... 55 4.6. anti-miR-146a-3p uygulamasının apoptoz üzerindeki etkisi............ 56 4.7. anti-miR-146a-3p uygulamasının hücre döngüsü üzerindeki etkisi 61 5. TARTIŞMA......................................................................................... 67 6. SONUÇ VE ÖNERİLER..................................................................... 73 KAYNAKLAR........................................................................................ 75 BİLİMSEL ETİK BEYANI..................................................................... 85 ÖZGEÇMİŞ............................................................................................. 86	tr_TR
dc.language.iso	tur	tr_TR
dc.rights	info:eu-repo/semantics/restrictedAccess	tr_TR
dc.title	Akciğer kanseri hücre modelinde karsinogenez ilişkili hedef mikroRNA belirlenmesi ve RNA interferans aracılığıyla fonksiyonel etkisinin araştırılması	tr_TR
dc.type	masterThesis	tr_TR
dc.contributor.department	Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü	tr_TR