Özet:
Amaç: Akciğer kanseri, dünya genelinde kansere bağlı ölümlerin en yaygın nedenlerinden
biridir. Mevcut durumda uygulanan kemoterapi ve radyoterapi gibi konvansiyonel tedavilere
karşı gelişen direnç ve metastatik hastalıklarda tedavi başarısının sınırlı olması, klinik
sonuçların olumsuz seyretmesine neden olmaktadır. Bu durum, akciğer kanserine yönelik daha
etkili ve hedefe yönelik tedavi yaklaşımlarının geliştirilmesini zorunlu kılmaktadır. Gen
susturma, kanser tedavisinde moleküler hedeflere yönelik özgün müdahaleler sunarak önemli
bir potansiyel taşımaktadır. Bu çalışmada, akciğer kanseri hücre modeline karsinogenez ile
ilişkili hedef miRNA belirlenmesi ve RNA interferans aracılığıyla bu hedeflerin fonksiyonel
etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Çalışmada miTED veritabanı aracılığıyla potansiyel tedavi hedefi
oluşturabilecek aday miRNA tespiti sağlanmıştır. Belirlenen miRNA’nın ekspresyon düzeyi
A549 ve T2A hücre hatları kullanılarak qPCR ile valide edilmiştir. Ardından, seçilen hedef
miRNA’nın hem sağlıklı hem de akciğer kanseri hücre modellerinde anti-miRNA uygulaması
ile susturulmasıyla beraber, bu müdahalenin, hücre canlılığı, apoptoz ve konvansiyonel
kemoterapik ajan olan sisplatine karşı duyarlılık üzerindeki etkileri değerlendirilmiştir.
Bulgular: miTED veri tabanından elde edilen in siliko analizlerde, miR-146a-3p’nin kanser
dokularında sağlıklı dokulara göre 5,19 kat yüksek ifade edildiği belirlenmiştir. Sağlıklı
hücrelere göre A549 hücre hattında miR-146a-3p'nin ifadesi 4,86 kat daha yüksek olduğu
belirlenmiştir. A549 hücrelerinde miR-146a-3p’nin susturulması apoptoz oranını yaklaşık %20
artırmıştır. Sisplatin ile birlikte uygulandığında, apoptotik hücre oranında ek %11’lik bir artış
xiii
gözlenmiş, bu da tedaviye duyarlılığın arttığını göstermiştir. Hücre döngüsü analizlerinde ise
bu kombinasyonun A549 hücrelerini G2/M fazında anlamlı düzeyde biriktirdiği ve hücrelerin
mitoz öncesi kontrol noktasında durdurulduğu belirlenmiştir.
Sonuç: Bu sonuçlar, miR-146a-3p’nin akciğer kanserinde onkojenik olabileceğini ve sisplatin
tedavisine duyarlılığı artıran potansiyel bir moleküler hedef olabileceğini göstermektedir.
