Özet:
Demir S. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yaşlı Sağlığı ve Bakımı Disiplinlerarası Programı, Doktora Tezi, Aydın, 2025.
Amaç: Bu araştırma yüksek gerçeklikli simülasyon (standart hasta) ve düşük gerçeklikli (Görsel Olarak Geliştirilmiş Zihinsel Simülasyon-VEMS) simülasyonun yaşlı bireylere bakım verenlerin aktif dış kanama kontrolü yönetimi becerilerinde etkililiğini değerlendirmek amacı ile yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Araştırma, öntest-sontest olarak tasarlanmış randomize ve karşılaştırmalı olarak Nisan 2025-Mayıs 2025 tarihleri arasında yapıldı. Araştırmanın evrenini, Hatay ilinde yaşayan yaşlı bireylere bakım veren bireyler, örneklemini ise 30 bakım veren yaşlı yakını oluşturdu. Müdahale grubu 1’de katılımcılar VEMS müdahale grubu 2’de HFS’ye katıldılar. Hazırlık ve uygulama olmak üzere iki aşamada gerçekleştirilen çalışmanın hazırlık aşamasında; aktif dış kanama yönetimi ile ilgili üç farklı senaryo ve aktif dış kanama yönetimini değerlendirme formu geliştirildi; simülasyon salonu ortamı hazırlandı; teorik ve pratik eğitim planları tamamlandı. Uygulama aşamasında, yaşlı bireylere bakım veren 30 katılımcı teorik ve uygulama eğitimi, Kişisel Bilgi Formunun doldurulması, ön değerlendirme, simülasyon+çözümleme, son değerlendirme ve Simülasyon Uygulamasını Değerlendirme Formunu doldurarak çalışmayı tamamladı. Veri toplama araçları olarak; Kişisel Bilgi Formu, Aktif Dış Kanama Yönetimini Değerlendirme Formu ve Simülasyon Uygulamasını Değerlendirme Formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, ki kare, Mann-Whitney U, Wilcoxon ve McNemar testleri kullanıldı.
Bulgular: Yaşlı bireye bakım verenlerin düşük (VEMS) ve yüksek gerçeklikli simülasyon öncesi ve sonrasında hissedilen öz güven düzeyleri yüksek gerçeklikli simülasyon sonrasında artmıştır (p=0,003). Yaşlı bireye bakım verenlerin aldıkları VEMS ve HFS eğitimlerine göre ortanca son test değerleri farklılık göstermemektedir (p=0,285). Her iki müdahale grubunda grubunda ön-son test puanları farklılık göstermektedir (p=0,001).
Sonuç: Bu araştırmada yaşlı bireye bakım verenlerin aktif dış kanama kontrolünde VEMS ve HFS yöntemleri arasında fark olmadığı görülmüştür.
