Abstract:
Amaç: Bu araştırma iç hastalıkları kliniklerinde yatan 65 yaş üstü kişilerde ortostatik hipotansiyon sıklığını ve ortostatik hipotansiyonu etkileyen faktörleri belirlemek amacı ile yapıldı.
Gereç ve Yöntem: Araştırma, analitik-kesitsel olarak, Ekim 2023 ve Temmuz 2024 tarihleri arasında, Aydın Devlet Hastanesi iç hastalıkları kliniklerinde yatarak tedavi gören 265 yaşlı birey ile gerçekleştirildi. Veriler, araştırmacılar tarafından hazırlanan yapılandırılmış soru formu doldurularak ve kan basıncı ölçümü yapılarak toplandı. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, parametrik/non-parametrik testler kullanıldı. İleri analiz değerlendirmesi Binary Lojistik Regresyon Analizi ile gerçekleştirildi.
Bulgular: 65 yaş üstü kişilerin %14,3’ünde ortostatik hipotansiyon saptandı. Ortostatik hipotansiyonu olan katılımcılarda kronik böbrek hastalığı varlığı (p=0,037), düzenli ilaç kullanımı (p=0,049) ve diüretik kullanımı (p=0,019) ortostatik hipotansiyonu olmayanlara göre anlamlı olarak yüksekti. Ortostatik hipotansiyonu olanların yatar/oturur pozisyondaki sistolik kan basıncı değeri, olmayanlara göre yüksek (p=0,000); ayaktayken üçüncü dakikaki sistolik (p=0,000) ve diyastolik kan basıncı değerleri (p=0,000) ise ortostatik hipotansiyonu olmayanlara göre anlamlı derecede düşüktü. Yatar/oturur pozisyonda sistolik kan basıncındaki bir birimlik artışın ortostatik hipotansiyon riskini %7,7 oranında arttırdığı, ayakta üçüncü dakikadaki sistolik kan basıncındaki artışın ise OH riskini %9,4 oranında azalttığı bulundu. Gün içerisinde ayakta dururken bacak ağrısı deneyimlemenin ortostatik hipotansiyon riskini 2,5 kat artırdığı saptandı.
Sonuç: Her yedi kişiden birinde ortostatik hipotansiyon görüldüğü, kronik böbrek hastalığı mevcudiyeti ve diüretik kullanımının ortostatik hipotansiyon gelişme sıklığını arttırdığı, gün içerisinde ayakta dururken bacak ağrısı deneyimleyen bireylerin ortostatik hipotansiyon gelişme riski açısından öncellikle değerlendirilmesi gerektiği sonucuna ulaşıldı.
