Özet:
Amaç: Bu tez çalışmasında, Aydın ilinde atık yağların geri dönüşüm sürecinde hizmet veren iş
yerlerinde çalışan bireylerin atık yağ ürün ve süreç bilgi düzeyleri ile çevre duyarlılık ve
farkındalık düzeyleri ile bireylerin demografik özellikleri arasında ilişki olup/olmadığının
belirlenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Bu anket çalışması nicel araştırma yönteminin, belli bir zaman diliminde,
bir
konunun/grubun durumu tanımlamaya yönelik betimsel, kesitsel desen ile
gerçekleştirilmiştir. Anket uygulaması, Ekim 2023 ile Şubat 2024 tarihleri arasında, Aydın ili,
Efeler İlçesinde bulunan kullanılmış motor yağı geri dönüşüm sürecinde kayıtlı özel iş yerleri
ile kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan 150 kişi ile yüz yüze görüşme yapılarak
uygulanmıştır. Veri toplama aracı olarak, toplam 75 soru ve 5 Bölümden oluşan bir anket
kullanılmıştır. Ankette tarafımızdan hazırlanmış olan dokuz soruluk Çevre Bilgi Testi (AYBT)
ile Avan (2011)’ın geliştirdiği Çevre Bilgi Ölçeği (ÇBÖ), Çevre Duygu Ölçeği (ÇDuÖ) ve
Çevre Davranış Ölçeği (ÇDaÖ) ölçekleri kullanılmıştır. Elde edilen verileri SPSS-15.0
programına aktarılarak t-testi, ANOVA ve Pearson korelasyon testleri ile değerlendirilmiştir.
Bulgular: Yapılan analizler sonucu, katılımcıların %78’inin AYBT’den başarılı puan almıştır.
Çevre duyarlık ve farkındalıklarına ilişkin ölçek ortalamalarının ÇBÖ= 2,48, ÇDuÖ= 2,64 ve
ÇDaÖ= 2,16 Olarak saptanmıştır. AYBT puanları ile ÇBÖ, ÇDuÖ ve ÇDaÖ puanları arasında
pozitif yönlü orta düzeyde korelasyon olduğu belirlenmiştir (p<.05). AYBT, ÇBÖ, ÇDuÖ ve
ÇDaÖ ortalamaları sadece çevre konusunda daha önce kurs-eğitim alma durumuna bağlı
istatistiksel anlamlı fark göstermektedir (p<.01).
Sonuç: Bireylerin atık yağ bilgi düzeyleri ile çevre bilgi, duygu ve davranış düzeylerinin
arttırılmasında çevre konusunda aldıkları kurs vb. eğitimlerin en etkili faktör olduğu sonucuna
ulaşılmıştır.
