Kadınların Doğum Sürecindeki Vajinal Muayene Deneyimlerinin Doğum Memnuniyetine Etkisi

Abstract

ÖZET KADINLARIN DOĞUM SÜRECİNDEKİ VAJİNAL MUAYENE DENEYİMLERİNİN DOĞUM MEMNUNİYETİNE ETKİSİ Ferda A. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ebelik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, Aydın, 2024. Amaç: Bu çalışma, kadınların doğum sürecindeki vajinal muayene deneyimlerinin doğum memnuniyetine etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Analitik-kesitsel tipte planlanan araştırma Antalya Kepez Devlet Hastanesi kadın doğum servisinde Mart-Temmuz 2024 tarihleri arasında vajinal doğum yapmış kadınlar ile yapılmıştır. Araştırmanın evrenini bu hastanede Ocak-Aralık 2023 tarihleri arasında vajinal doğum yapan 1860, örneklem hacmini ise 271 kadın oluşturmuştur. Veriler, Kadın Tanıtım Formu ve Normal Doğumda Anne Memnuniyetini Değerlendirme Ölçeği ile toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin analizi SPSS (Statistical Packag for Social Sciences) for Windows 22 (SPSS Inc., Chicago, IL, USA) paket programı kullanılarak yapılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel yöntemler olarak sayı, yüzde, ortalama, standart sapma ve minimum- maksimum değerler kullanılmıştır. Sayısal verilerin normal dağılıma uygunluğu için Kolmogorov-Smirnov testi uygulanmıştır. Verilerin normal dağılım gösterdiği saptanmış ve iki gruplu değişkenlerde student t testi, üç ve daha fazla gruplarda One Way Anova testi kullanılmıştır. İleri analiz için Tukey testi yapılmıştır. İstatistiksel değerlendirmede anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak alınmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılan kadınların %42,1’i yabancı uyrukludur. Kadınların yaş ortalaması 26,66±5,11 ve %84,9‘u çekirdek aile yapısında yaşamaktadır. Kadınların %26,6’sının ilk doğumu olduğu, %45’inin vajinal muayeneyi ağrılı bulduğu, %60,9’unun vajinal muayene esnasında rahatsızlık hissettiği, %18,5’inin reddetmeyi düşündükleri, %48’inin vajinal muayene sıklığını orta düzeyde bulduğu ve vajinal muayene sayısı ortalamasının 3,92±2,51 olduğu saptanmıştır. Kadınların %78,2’sine ebeler tarafından vajinal muayene öncesi onayının alındığı, %76,4’üne muayene ile ilgili açıklama yapıldığı, %71,6’sının bu açıklamalar ile rahatladığı %93’ünün mahremiyetinin sağlandığı bulunmuştur. Kadınların Normal Doğumda Anne Memnuniyetini Değerlendirme Ölçeği toplam puan ortalaması 158,21±20,45 olup %64,9’unun doğumda memnuniyet oranları x yüksek saptanmıştır. Vajinal muayeneyi stresli bulmayanların, muayene esnasında rahatsızlık hissetmediğini belirtenlerin vajinal muayeneyi reddetmeyi düşünmeyenlerin ve vajinal muayene sıklığını çok az/az ve orta olduğunu belirten kadınların doğumda memnuniyet düzeyleri daha yüksek saptanmıştır (p>0,05). Vajinal muayeneye başlamadan önce ebeler tarafından onayının alındığını, açıklamalar yapıldığını, mahremiyetinin korunduğunu, ebelerin vajinal muayene büyük hassasiyetle yaptığını belirtenlerin, muayene esnasında ebe ile duygusal iletişimlerinin tamamen olumlu olduğunu belirtenlerin, muayene esnasında ebe dışında kimsenin olmadığını ifade eden kadınların da Normal Doğumda Anne Memnuniyetini Değerlendirme Ölçeği puan ortalaması daha yüksek saptanmıştır(p>0,05). Sonuç: Çalışmamızda kadınların yaklaşık üçte ikisinin doğum sürecindeki memnuniyet düzeylerinin yüksek olduğu bulunmuştur. Doğumda vajinal muayene ve diğer doğum eylemine yapılan müdahalelerin sıklığının düşük düzeylerde olması ve ebelerin olumlu yaklaşımlarını kadınların doğum memnuniyetlerini artıran faktörler olarak saptanmıştır.