Abstract:
Amaç: Bu tez çalışmasında, ticari olarak üretilen ekstrude kedi diyetlerine sentetik antioksidan
karışımı (BHA, BHT) ve/veya bitkisel ekstrakt karışımı (biberiye, zerdeçal, karanfil)
katılmasının lipid oksidasyonu ve besin madde bileşimi üzerine etkilerinin ortaya konması
amaçlandı.
Gereç ve Yöntem: Araştırma, köpek ve kedi ekstrude diyetleri üretimi gerçekleştiren özel bir
firmada, deneme gruplarını oluşturacak olan ekstrude kedi diyetleri her bir deneme grubu için
birer tonluk üçer parti olacak şekilde, toplam 12 ton yem üretimi 100 C’de ekstrüzyon işlemiyle
gerçekleştirildi. Araştırmada antioksidan katkısı yapılmayan grup birinci deneme grubu olarak
tanımlandı. Denemede 1000 gramında 200.000 mg BHT, 50.000 mg BHA, koruyucu olarak
80.000 mg sitrik asit, 20.000 mg ortofosforik asit, bağlayıcı ve taşıyıcı olarak 19.000 mg silisik
asit ve %42,10 kalsiyum karbonat kapsayan ticari sentetik antioksidan karışımı firmanın
önerdiği düzey olarak ton yeme bir kg olarak katıldı (Grup 2). Araştırmanın diğer faktörü olan
ticari bitkisel ekstrakt karışımı ise eşit düzeyde biberiye, zerdeçal ve karanfil ekstraktlarını
içerdi ve önerilen düzey olarak diyete ton başına 500 g eklendi (Grup 3). Her iki ticari
antioksidan ürünün de yukarıda belirtilen düzeylerde birlikte katılmasıyla dördüncü deneme
grubu oluşturuldu. Araştırmada üretimi yapılan diyetlerde zamana bağlı (0, 4, 8, 12 ve 16.
haftalar) ham besin madde bileşimlerindeki değişimler, serbest yağ asitleri ve peroksit düzeyleri
belirlendi.
Bulgular: Araştırma sonucunda, gerek sentetik gerekse doğal antioksidan katkısı yapılmasının
diyette zamana bağlı oluşan peroksit düzeyi üzerine ise baskılayıcı etki gösterdiği, birlikte
kullanıldıklarında önemli düzeyde etki meydana getirdiği ortaya konmuştur. Diyetin besin
madde bileşiminde ise oksidasyona ve antioksidan katkısı yapılmasına bağlı olarak bir
değişiklik meydana gelmemiştir.
Sonuç: Bu çalışmada doğal antioksidan katkısı yapılmasının sentetik antoksidanlara iyi bir
alternatif olabileceği, birlikte kullanılmaları durumunda ise meydana getirdikleri istenilen
etkilerin daha belirgin olarak ortaya çıktığı sonucuna ulaşıldı.
