Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinde Kafein Kullanım Bozukluğu, Uyku Durumu Ve Duygusal İştah Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi

DSpace Ana Sayfası
→
Tez
→
Yüksek Lisans
→
Öğe Göster

dc.contributor.advisor	Kılıçalp, Dide
dc.contributor.author	Keskin, Doğa
dc.date.accessioned	2024-09-03T10:34:06Z
dc.date.available	2024-09-03T10:34:06Z
dc.date.issued	2024-09-03
dc.date.submitted	2024-08-02
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11607/5239
dc.description.abstract	Amaç: Bu çalışmada üniversite öğrencilerinde görülen kafein kullanım bozukluğu, uyku durumu ve duygusal iştah arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Bu çalışmaya 18-25 yaş arasında 427 öğrenci dahil edilmiştir. Öğrencilere demografik bilgiler, beslenme alışkanlıkları ve antropometrik ölçüm soruları ile Duygusal İştah Ölçeği, Kafein Kullanım Bozukluğu Ölçeği ve Pittsburg Uyku Kalitesi Ölçeği’nden oluşan anket formları uygulanmıştır. Bulgular: Öğrencilerin %74,7’si kafein içeren içecekler tükettiğini bildirmiştir. Tüm öğrencilerin Kafein Kullanım Bozukluğu ölçek skoru 15,3±3,32 olarak bulunmuştur. Çalışmaya katılan öğrencilerin toplam PUKİ skorları 6,69±1,62 olarak bulunmuştur. Öğrencilerin Negatif DİA ve Pozitif DİA skorları sırasıyla; 3,34±1,53 ve 5,50±1,66 olarak bulunmuştur. Öğrencilerin kafein kullanım bozukluğu ölçek puanları ve PUKİ skorları arasında yüksek düzeyde anlamlı ilişki olduğu saptanmıştır (p <0,001, r=0,966). Öğrencilerin alkol ve sigara kullanımları ile uyku kalitesi arasında da anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p <0,001). Negatif DİA puanı ve PUKİ skoru arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p=0,046). Sonuç: Çalışmada öğrencilerin kafein kullanım bozukluğu skorları arttıkça uyku kalitelerinin azaldığı saptanmıştır. Öğrencilere kafein kullanımının olumsuz etkileri hakkında detaylı eğitim verilip, farkındalıklarının arttırılması uyku kalitesini arttırmak ve duygusal iştah parametrelerinde daha iyi sonuçlar elde edebilmek için gereklidir.	tr_TR
dc.description.tableofcontents	İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY .................................................................................................................i TEŞEKKÜR ...........................................................................................................................ii İÇİNDEKİLER ......................................................................................................................iii SİMGELER VE KISALTMALAR ......................................................................................... v ŞEKİLLER DİZİNİ ................................................................................................................vi TABLOLAR DİZİNİ.............................................................................................................vii ÖZET....................................................................................................................................viii ABSTRACT ...........................................................................................................................ix 1. GİRİŞ................................................................................................................................... 1 1.1. Amaç ve Araştırma Soruları ............................................................................................. 3 2. GENEL BİLGİLER............................................................................................................. 4 2.1. Beslenme........................................................................................................................... 4 2.2. İştah Metabolizması.......................................................................................................... 4 2.3. Duygusal İştah .................................................................................................................. 6 2.4. Uyku ................................................................................................................................. 8 2.4.1. Uykunun Evreleri........................................................................................................... 9 N1 (Aşama 1) – Hafif Uyku (%5) ........................................................................................... 9 N2 (Aşama 2) – Daha Derin Uyku (%45) ............................................................................... 9 N3 (Aşama 3) – En Derin NREM Uyku (%25)..................................................................... 10 REM Aşaması (%25)............................................................................................................. 10 2.5. Sirkadiyen Ritim............................................................................................................. 11 2.6. Sağlıklı Uyku Süresi....................................................................................................... 12 2.6.1. Yenidoğanlar ve Bebekler (0-1 Yaş)........................................................................... 12 2.6.2. Çocuklar (1-9 Yaş) ...................................................................................................... 13 2.6.3. Ergenler (10-18 Yaş) ................................................................................................... 13 2.6.4. Yetişkinler.................................................................................................................... 13 2.7. Kafein ............................................................................................................................. 14 2.7.1. Kafein ve Uyku............................................................................................................ 15 2.8. Uyku ve Duygusal İştah.................................................................................................. 17 2.9. Uykuyu İyileştirmeye Yönelik Beslenme Stratejileri..................................................... 18 2.10. Melatonin Arttırıcı Gıdalar........................................................................................... 18 2.11. Seratonin ve Triptofan .................................................................................................. 19 iv 2.12. Uyku Etkinliğini Arttırabilecek Bazı Diyet Çeşitleri ................................................... 20 2.12.1. Yüksek ve Düşük Karbonhidratlı Diyetler………………………………………….20 2.12.2. Akdeniz Diyeti........................................................................................................... 20 2.12.3. DASH Diyeti ............................................................................................................. 21 3. YÖNTEM VE GEREÇ...................................................................................................... 22 3.1. Araştırmanın Yeri, Zamanı ve Örneklem Seçimi........................................................... 22 3.2. Araştırmanın Etik Kurul Yönü ....................................................................................... 22 3.3. Araştırmanın Evreni ve Örneklemi................................................................................. 22 3.4. Veri Toplama Gereçleri .................................................................................................. 23 3.5. Demografik Özellikler.................................................................................................... 23 3.6. Duygusal İştah Ölçeği (DİA).......................................................................................... 23 3.7. Kafein Kullanım Bozukluğu Ölçeği ............................................................................... 24 3.8. Pittsburg Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ)......................................................................... 24 3.9. Verilerin İstatistiksel Olarak Değerlendirilmesi............................................................. 25 4. BULGULAR...................................................................................................................... 26 5. TARTIŞMA....................................................................................................................... 38 6. SONUÇ VE ÖNERİLER................................................................................................... 49 6.1. Sınırlılıklar...................................................................................................................... 52 7. KAYNAKÇA .................................................................................................................... 53 8. EKLER …………………………………………………………………………...……………..64 9. BİLİMSEL ETİK BEYANI……………………….………………………......……………….71 10. ÖZGEÇMİŞ……..…………………………………….……………………...…....…………..72	tr_TR
dc.language.iso	tur	tr_TR
dc.rights	info:eu-repo/semantics/openAccess	tr_TR
dc.subject	Duygusal İştah	tr_TR
dc.subject	Kafein	tr_TR
dc.subject	Uyku	tr_TR
dc.title	Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinde Kafein Kullanım Bozukluğu, Uyku Durumu Ve Duygusal İştah Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi	tr_TR
dc.type	masterThesis	tr_TR
dc.contributor.department	Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü	tr_TR