Özet:
İrritabl bağırsak sendromu (IBS), tekrarlayan karın ağrısı, değişen bağırsak alışkanlıkları ve şişkinlikle karakterize edilen yaygın bir gastrointestinal bozukluktur. Küresel prevalansı %4,1 olan IBS, bireylerin yaşam kalitesini olumsuz etkilerken, sağlık hizmetleri ve ekonomik yükler açısından da önemli bir sorun teşkil etmektedir. IBS'nin patofizyolojisi, bağırsak-beyin aksındaki düzensizlik, değişmiş bağırsak hareketliliği ve bağırsak mikrobiyomunun disbiyozunu içeren çok faktörlü bir yapıya sahiptir. Son yıllarda, düşük fermente oligosakkaritler, disakkaritler, monosakkaritler ve polyoller (FODMAP) diyeti, IBS semptomlarının hafifletilmesinde umut verici sonuçlar göstermiştir. Bu çalışma, IBS hastalarında FODMAP diyetinin etkinliğini değerlendirmek amacıyla mevcut literatürü inceleyen bir meta-analiz yapmayı amaçlamaktadır. Bu sayede, IBS'li bireylerin tedavisinde beslenme stratejilerinin nasıl optimize edilebileceğine dair kapsamlı bir anlayış elde edilmesi hedeflenmektedir. Bu tez çalışması, IBS hastalarında FODMAP diyetinin etkinliğini değerlendirmek amacıyla mevcut literatürü inceleyen bir meta-analiz yapmayı amaçlamaktadır. Literatür taramaları, uluslararası alanda konuyla ilgili güncel meta-analiz çalışmalarının sınırlı sayıda olduğunu ve ülkemizde ise bu konuya dair güncel bir meta-analiz çalışmasına rastlanmadığını göstermektedir. Bu çalışma, bu alandaki ilk örnek olarak önem taşımaktadır. Çalışmanın amacı, FODMAP diyetinin IBS semptomları üzerindeki etkisini belirlemek ve bu semptomları yönetmede ne kadar etkili olduğunu değerlendirmek için çeşitli randomize kontrollü çalışmaların sonuçlarını bir araya getirmektir. Bu sayede, IBS'li bireylerin tedavisinde beslenme stratejilerinin nasıl optimize edilebileceğine dair kapsamlı bir anlayış elde edilmesi hedeflenmektedir. Meta-analize dahil edilen çalışmalar, FODMAP diyetinin IBS semptomlarını hafifletmede istatistiksel olarak anlamlı ve olumlu bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir.
