Özet:
maç: Bu tez çalışması, Infeksiyöz bursal hastalık atenüe immunkompleks virusu (IBDV) ile aşılanmış civcivlerde şekillenen patomorfolojik değişiklikleri ve viral antijenin immunohistokimyasal dağılımını saptamak amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Çalışmada IBDV aşısı ile aşılanmış 55 adet civcivin histopatolojik ve immunohistokimyasal bulguları incelenmiştir. Hayvanlara 1, 3., 5., 10., 20., 30. ve 40.günlerde ötanazi uygulanmış, nekropsileri gerçekleştirilmiş, alınan doku örnekleri formol solüsyonunda tespit edilmiş ve alkollerde dehidre edilerek parafinde bloklanmıştır. Mikrotom ile 4 µm kalınlığında alınan kesitler hematoksilen ve eozin ile boyanarak ışık mikroskobik incelemeleri gerçekleştirilmiştir. İmmunohistokimyasal incelemede kullanılan IBDV antikoru, Yeni Zelenda Albino tavşanından elde edilmiştir. İmmunohistokimyasal inceleme için, seri kesitlere avidin-biotin immunoperoksidaz metodu uygulanmıştır.
Bulgular: Histopatolojik incelemede, Bursa fabricius'ta ödem ve lenfositlerde karyolizis, karyoreksis ve karyopiknozis ile karakterize nekrotik değişiklikler, dalakta ise aşı uyarımına ilişkin primer lenfoid folikül oluşumları gözlendi. İmmunohistokimyasal incelemede, IBDV antijeni en yoğun olarak Bursa fabricius, timus, kemik iliği ve daha az olarak da dalakta tespit edildi.
Sonuç: Ülkemizde en sistemli hayvancılığın gerçekleştirildiği kanatlı sektöründe IBDV aşısına ilişkin doku hasarlarının düzeyi ve rejeneratif yanıtın incelendiği ve yorumlandığı bu çalışmada, elde edilen sonuçların klasik yüksek virulensli IBDV aşılarına göre nekroz şiddetinin orta düzeyde kaldığı ve rejeneratif yanıtın da güçlü olduğu kaydedilmiştir. Dalaktaki antijenik uyarım ve B lenfosit aktivasyon alanlarını gösteren primer folikül oluşumlarının yeterli düzeyde görülmesi, hayvanların aşı virusuna iyi yanıt verdiğinin göstergesi olarak değerlendirildi.
