Özet:
Amaç: Bu çalışmada jinekolojik onkoloji ameliyatları geçiren hastalarda ameliyat sonrası erken mobilizasyonu arttırmak için kanıta dayalı klinik uygulama rehberinin geliştirilmesi ve etkinliğinin test edilmesi amaçlandı.
Gereç-yöntem: Çalışmanın birinci aşaması metodolojik aşama olup jinekolojik onkoloji ameliyatları sonrası erken mobilizasyonu arttırmada kanıta dayalı uygulamalar belirlendi. İkinci aşamada ise geliştirilen klinik uygulama rehberinde yer alan hasta eğitimi müdahalesi randomize kontrollü deneysel aşamada test edildi. Araştırma Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi Jinekoloji Servisi’nde 51 girişim ve 51 kontrol grubu olmak üzere toplam 102 hasta ile gerçekleştirildi. Girişim grubuna ameliyat sonrası erken mobilizasyon eğitimi Öğrendiğini Anlat metodu kullanılarak verildi. Çalışmanın verileri; Hasta Tanıtım Formu, Ameliyat Öncesi ve Sonrası Hastanın Genel Değerlendirmesi Formu, Hasta Hareketlilik Ölçeği ve Gözlemci Hareketlilik Ölçeğinden oluşan Ameliyat Sonrası Hasta Çıktılarının Değerlendirilmesi Formu, Ameliyat Sonrası İyileşme İndeksi ve Newcastle Hemşirelik Bakımından Memnuniyet Ölçeği ile toplandı. Çalışmadan elde edilen verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, Ki-kare testi, Mann-Whitney U testi ve tekrarlı ölçümlerde Wilcoxon testi kullanıldı.
Bulgular: Girişim grubundaki hastalarının kontrol grubu hastalarına göre ameliyat sonrası sıfırıncı gün, birinci gün ve ikinci gün HHÖ ve GHÖ puanları ile ameliyat sonrası 2. gün ve 15. gün ASİİ puan ortalamalarının daha düşük olduğu ve NHBMÖ puanlarının daha yüksek olduğu (p<0,05) belirlendi. Girişim grubu ve kontrol grubu hastaları arasında ameliyat sonrası komplikasyon görülme durumu ve hastanede kalış süresi açısından istatistiksel fark olmadığı belirlendi (p>0,05).
xvii
Sonuç: Bu çalışmada jinekolojik onkoloji ameliyatı geçiren kadınlarda ameliyat öncesi mobilizasyon eğitiminin hastaların mobilizasyon süreci ile ameliyat sonrası iyileşmesini desteklediği ve hastaların hemşirelik bakımından memnuniyet düzeyini arttırdığı bulundu. Ameliyat sonrası iyileşme ve taburculuğun kriterlerinden biri olan erken mobilizasyon eğitimlerinin, ameliyat sonrası mobilizasyon süreçlerini kolaylaştırma, iyileşmeyi destekleme ve hasta memnuniyetinin arttırılması açısından kliniklerde rutin olarak uygulamaya konulması önerilmektedir.
