HEKİMLERİN MEDİKAL TURİZME BAKIŞ AÇILARININ DEĞERLENDİRİLMESİ: KUŞADASI ÖRNEĞİ

Abstract

Amaç: Bilim ve teknolojinin gelişmesiyle dünyada tüm sektörlerde olduğu gibi turizm sektöründe de gelişme kaçınılmaz olmuştur. Dolayısıyla bu konularda çalışma ve araştırmalar yapılmaya başlanmıştır. (Akdoğan Kozak ve Şahin, 2022). Ağırlıklı olarak çalışmalar medikal turizm pazarlaması ve medikal turizm ekonomisi üstüne yoğunlaşırken, medikal turizmin en önemli unsurlarından birini oluşturan hekimler için sınırlı sayıda çalışma bulunmaktadır. Sağlık turizmi sektöründe önemli sağlık ve turizm paydaşları bulunmaktadır. Yapılan çalışmalarda medikal turizmde majör rol oynayan paydaşlardan birisi hastalar iken diğer önemli paydaş ise hekimlerdir. Bu noktadan hareketle bu tez çalışmasında medikal turizme hizmet veren hekimlerin bu turizm türüne ilişkin görüşlerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Medikal turizme hizmet veren hekimlerin demografik özellik değişkenine göre iletişim ve yönetimsel sorunlar ile medikal turizme bakış açılarındaki farklılıkların detaylı biçimde araştırılması hedeflenmiştir. Anket yöntemi kullanarak gerçekleştirilen bu çalışmanın, medikal turizmin gelişimi için hekimlerin görüşünü belirlemek suretiyle akademiye ve sektöre fikir vermek ve başta Aydın ili Kuşadası ilçesi olmak üzere, ülkemizde medikal turizmin gelişimine katkı sağlaması hedeflenmektedir. Çalışma Aydın ili Kuşadası ilçesinde sağlık turizmi yetki belgesi olan hastanelerle yapılmıştır. Turizm konusunda ülkemizin önemli destinasyonlarından biri olan ve aynı zamanda ülkemizde dental sağlık turizm sektörünün ilk kamu kuruluşu olan Adnan Menderes Üniversitesi International Dent Care (IDC) Diş Kliniğinin bulunduğu Kuşadası’nda literatürde daha önce medikal turizm konusunda yapılmış bilimsel bir çalışmanın olmaması çalışmamızı özgün kılmaktadır. Gereç Yöntem: Çalışmada ilk olarak kavramsal çerçeveyi çizebilmek adına literatür araştırması yapılmıştır. Buradan hareketle; sağlık turizmi ve hekimlerle ilgili yapılan akademik çalışmalar taranmıştır. Veri toplama aşamasında ise, Kuşadası ilçesinde sağlık turizmi yetki belgesi bulunan hastanelerdeki hekimlerle anket tekniğinden faydalanılarak veriler toplanmıştır. Araştırmada nicel veri araştırma yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak anket tekniğinden faydalanılmıştır. Veri toplama sürecinde COVİD 19 pandemisi sebebiyle nitel veri toplamak zor olduğu için nicel araştırma yöntemleri tercih edilmiştir. Nicel araştırma yöntemleri nitel araştırma yöntemleri ile kıyaslandığında analizleri daha kolay ve daha objektif veriler sunmaktadır. Katılımcılara yüz yüze anket uygulanmıştır. Anket sorularına açıklayıcı faktör analizi uygulanmıştır. Hekimlerin sosyodemografik özelliklerine ait frekans dağılımları elde edilmiştir. Hekimlerin sosyodemografik özellikleri arasındaki ilişkileri analiz edebilmek adına çapraz tablo analizlerinden faydalanılmıştır. Kurulan hipotezlerin test edilmesi amacıyla varsayımların sağlanma durumuna göre parametrik ya da parametrik olmayan istatistiksel analiz testlerinden faydalanılmıştır. Kuşadası ilçesinde sağlık turizmi yetki belgesine sahip hastanelerde görev yapmakta olan tüm hekimlerin medikal turizme bakış açıları üzerine yapılan araştırmada kesitsel bir araştırma yapılmıştır. Ankette 27 adet soru bulunmaktadır. Anket soruları 9 demografik, 7 iletişimsel sorunlar, 11 yönetimsel sorunlar önerme başlıklarından oluşmaktadır. Anket tekniği ile toplanan veriler doğrultusunda analiz amacıyla frekans dağılımları, aritmetik ortalama, standart sapma yöntemleri uygulanmıştır. Kolmogorov-Smirnov ve Shapiro-Wilk testleri uygulanmıştır. Verilerin analizi IBM SPSS Statistics 29 paket programında yapılmıştır. İletişimsel ve Yönetimsel sorunlar ve faktör toplam puanlarının demografik özelliklere bağlı özet istatistikleri verilmiştir. Ayrıca; iletişimsel ve yönetimsel sorunlar önerme soru grupları normal dağılım varsayımını sağladığı için, “iki bağımsız örneklem t-testi” ve “tek yönlü varyans analizi (ANOVA)” ile gruplar arası farklılıklar ve “Tukey post-hoc testi” ile de farklılıkların hangi gruplardan kaynaklandığı test edilmiştir. Faktörlerin toplam puanları normal dağılım varsayımını sağlamadığı için, “Mann-Whitney U testi” ve “Kruskal-Wallis tek yönlü varyans analizi (K-W ANOVA)” testleri ile gruplar arası farklılıklar ve “Dunn Bonferroni” testi ile de farklılıkların hangi gruplardan kaynaklandığı test edilmiştir. Analizler %95 güven düzeyinde gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Kuşadası ilçesinde sağlık turizmi yetki belgeli olan kurumlarda görev yapan hekimlerin sağlık turizmine bakış açılarının demografik verilerle hipotez bulguları incelendiğinde “yaş”, “cinsiyet”, “medeni durum”, “aylık gelir durumu”, “yabancı dil bilgisi” değişkenlerinde anlamlı farklılıklar bulunmuştur. “Eğitim durumu”, “mesleki tecrübe”, “yurt dışı eğitimi alma durumu” “kurum içi eğitim” değişkenlerine göre ise istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık tespit edilmemiştir. Sonuç: Bu kapsam doğrultusunda medikal turizmin gelişiminde hekimlerin rolü ve önemi ortaya konmuştur. Anahtar kelimeler: Medikal Turizm, Sağlık Turizmi Hekim, Sağlık Turizmi.