Abstract:
Amaç: Bu çalışmanın amacı, asetaminofen (N-asetil-p-aminofenol, APAP) ile toksikasyon oluşturulmuş ratlarda, incir (Ficus carica, FCY) çekirdeği yağının DNA, karaciğer ve böbrek dokularına yönelik koruyucu etkileri ile antioksidan/oksidan denge üzerine etkilerinin araştırılmasıdır.
Gereç ve Yöntem: 48 adet Wistar albino dişi rat 6 gruba ayrıldı; kontrol, APAP, FCY-1, FCY-2, APAP+FCY-1 ve APAP+FCY-2. FCY-1 gruplarına 3 ml/kg/gün ve FCY-2 gruplarına 6 ml/kg/gün dozda incir çekirdeği yağı verildi. 7 gün FCY-1 ve FCY-2 uygulamalarından sonra APAP toksikasyonu 3 g/kg dozda indüklendi. Belirtilen farmakolojik ajanlar oral gavaj ile uygulandı. APAP uygulamasından 24 saat sonra anestezi altındaki ratlardan kan örnekleri ve ötenazi sonrası karaciğer ve böbrek dokuları alındı.
Bulgular: Serum örneklerinden yapılan biyokimyasal parametre analizleri sonucunda, diğer deneysel gruplarla karşılaştırıldığında APAP grubunda ALP, AST ve kreatinin değerleri istatiksel olarak yüksek bulundu. Dokulara ait antioksidan ve oksidan parametre sonuçları APAP grubu ile karşılaştırıldığında, FCY verilen toksikasyon gruplarında süperoksit dismutaz aktiviteleri (böbrek dokusu APAP+FCY-2 hariç), glutatyon seviyeleri (karaciğer dokusu APAP+FCY-1 hariç) ve katalaz aktiviteleri (karaciğer dokusu APAP+FCY-1 hariç) istatistiksel olarak yüksek, malondialdehit seviyeleri istatistiksel olarak daha düşük bulundu. Lenfositlerden yapılan DNA hasarı ölçümünde, hem APAP+FCY-1 hem de APAP+FCY-2 gruplarına göre APAP grubunda kuyruk momenti ve kuyruk yoğunluğunun anlamlı olarak yüksek olduğu belirlendi. Her iki dokunun histolojik olarak yapılan değerlendirmesinde, APAP grubunda yaygın kanamalar, yer yer nekroze odaklar ve hepatositlerin glikojen depolama yeteneğinin kaybolmuş olduğu görüldü. Buna karşılık FCY verilen toksikasyon gruplarının bulguları kontrol grubu ile benzerlik gösterdi.
Sonuç: Çalışmamızda deneysel asetaminofen toksikasyonunda incir çekirdeği yağının hepatoprotektif ve nefroprotektif etkilerinin olduğu sonucuna varıldı.
