Özet:
DENEYSEL DİYABETİK NÖROPATİDE FİCUS CARİCA ÇEKİRDEĞİ YAĞI
VE DÜŞÜK YOĞUNLUKLU ULTRASESİN, OLASI KORUYUCU ETKİLERİ
Oktay S. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Biyofizik Programı, Doktora Tezi, Aydın, 2024.
Amaç: Streptozotosin (STZ) ile indüklenen deneysel diyabetik nöropatide, Ficus carica çekirdeği yağı (FCÇY) ile düşük yoğunluklu ultrasesin (US) ve bunların kombine uygulamalarının, olası nöroprotektif etkilerinin araştırılmasıdır.
Gereç ve Yöntem: Yetişkin erkek Wistar albino sıçanlar, kontrol (sağlıklı), diyabetik (tedavi edilmemiş diyabetik), diyabetik + FCÇY, diyabetik + US, diyabetik + FCÇY+US grubu olmak üzere beş gruba ayrılmıştır. STZ’nin tek doz (50 mg/kg) intraperitonal (i.p) uygulaması sonucu diyabet indüklenmiştir. FCÇY grubundaki sıçanlara, 5 hafta süreyle oral gavaj yoluyla 4 ml/kg/gün dozunda FCÇY verilmiştir. US uygulanan gruba 5 cm2 'lik cilt yüzeyine 1,5 W/cm2 güç yoğunluğunda 1 MHz frekansta 3 dak/gün, 5 hafta süreyle uygulanmıştır. Kombine grupta önce aynı dozlarda FCÇY verilmiş, ardından US uygulanmıştır. Sıçanlarda tedavinin başında ve sonunda kan şekeri ölçülmüştür, tedavi sonunda insülin ve HbA1C düzeyleri ölçülmüştür. Nöropati başlangıcında ve tedavi sonunda hot plate testi uygulanarak nosiseptif değişiklikler belirlenmiştir. Tedavi sonunda; siyatik sinir elektrofizyolojik ölçümleri gerçekleştirilmiş, oksidatif stres ve nöroinflamasyon biyobelirteçlerinin seviyeleri belirlenmiştir.
Bulgular: STZ ile oluşturulan diyabetin; kan glikoz değerleri ve HgA1C değerlerinde artışa, insülin seviyesinde azalmaya, nosiseptif tepki sürelerinde artıma, sinir ileti hızında düşmeye, oksidatif stres parametreleri ve nöroinflamasyon biyobelirteç değerlerinde artışa neden olduğu ve ayrı ayrı ve kombine uygulanan FCÇY ve US tedavileriyle değerlerin sağlıklı kontrol değerlerine yaklaştığı gözlenmiştir.
Sonuç: Ficus carica çekirdeği yağı (FCÇY) ve düşük yoğunluklu ultrases (US) ve kombine (FCÇY+US) tedavi diyabetik nöropatiye karşı nöroprotektif etkilidir.
Anahtar kelimeler: Diyabetik nöropati, Ficus carica çekirdeği yağı, Düşük yoğunluklu ultrases, Oksidatif stres, İnflamasyon.
