dc.contributor.advisor |
Akar, Ferda |
|
dc.contributor.author |
Yılmaz, Süleyman |
|
dc.date.accessioned |
2024-02-20T12:53:46Z |
|
dc.date.available |
2024-02-20T12:53:46Z |
|
dc.date.issued |
2024 |
|
dc.date.submitted |
2024 |
|
dc.identifier.uri |
http://hdl.handle.net/11607/5130 |
|
dc.description.abstract |
VETERİNER AŞILARDA KORUYUCU OLARAK KULLANILAN THİOMERSAL
(THIMEROSAL) SEVİYELERİNİN SPEKTROFOTOMETRİK YÖNTEMLE
TESPİTİ VE VALİDASYONU
Yılmaz S. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Veterinerlik
Farmakoloji ve Toksikolojisi Programı, Doktora Tezi, Aydın, 2024.
Amaç: Bu araştırmada su bazlı veteriner aşılarda koruyucu madde olarak kullanılan thiomersal
miktarının; hızlı, basit, duyarlı, ekonomik ve düşük hacimlerle çalışma imkânı sağlayan,
spektrofotometrik bir yöntemle tespit edilebilmesi ve Türkiye’de veteriner sahada kullanılan
bu aşıların thiomersal miktarlarının uluslararası kabul gören seviyeye uygun olup olmadığının
belirlenmesi amaçlandı.
Gereç ve Yöntem: Kabul görmüş metotlardan faydalanılarak metot çalışması yapıldı.
Araştırmada kullanılan aşılar Bornova Veteriner Kontrol Enstitüsü Müdürlüğü Biyolojik Ürün
Kontrol Bölümüne satış izni esaslı analizleri yapılmak üzere gelen, su bazlı, farklı hayvan
türlerine yönelik, farklı dozaj formlu ve farklı marka aşılardan temin edildi.
Bulgular: Spektrofotometrik metodun validasyonu sonucunda; LOD: 6 mg/l, LOQ: 19 mg/l,
r²: ≥0,99, geri kazanımı %88–108, 50 mg/l için tekrarlanabilirlik RSD’si %2,7, tekrar
üretilebilirlik RSD’si %4,7, ve ölçüm belirsizliği ise ± %10 olarak bulundu. Farklı 38 adet su
bazlı veteriner aşının analizlerinde 20 mg/l ile 136 mg/l arasında thiomersal değerleri tespit
edildi.
Sonuç: Düzenlenen ve validasyonu yapılan metodun seçici, doğrusal, tekrarlanabilir, tekrar
üretilebilir ve sağlam olduğu görüldü. Analizleri yapılan su bazlı veteriner aşılarının içindeki
thiomersal miktarının uluslararası kabul gören limite uygun olduğu sonucuna varıldı. |
tr_TR |
dc.description.tableofcontents |
İÇİNDEKİLER
KABUL VE ONAY .....................................................................................................................i
TEŞEKKÜR ...............................................................................................................................ii
İÇİNDEKİLER..........................................................................................................................iii
SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ ..............................................................................vi
ŞEKİLLER DİZİNİ.................................................................................................................viii
RESİMLER DİZİNİ ..................................................................................................................ix
TABLOLAR DİZİNİ..................................................................................................................x
ÖZET.........................................................................................................................................xi
ABSTRACT .............................................................................................................................xii
1. GİRİŞ......................................................................................................................................1
2. GENEL BİLGİLER................................................................................................................3
2.1. Aşıların İçeriği .....................................................................................................................3
2.2. Thiomersalin Tanımı ve Tarihçesi .......................................................................................4
2.3. Kimyasal Yapısı...................................................................................................................8
2.4. Etki Mekanizması ve Toksik Etkileri ..................................................................................9
2.5. Kullanım Alanları ..............................................................................................................14
2.6. Thiomersalin Tespitinde Uygulanan Metotlar...................................................................14
2.6.1. UV-VIS Spektrofotometre Çalışma Prensibi ve Kalibrasyon Eğrisi..............................15
2.6.2. Validasyon Planı ve Parametreleri..................................................................................16
3. GEREÇ VE YÖNTEM.........................................................................................................18
3.1. Gereç..................................................................................................................................18
3.1.1. Kullanılan Cihazlar.........................................................................................................18
3.1.2. Kullanılan Kimyasallar...................................................................................................18
3.1.3. Aşı Materyali ..................................................................................................................19
iv
3.2. Yöntem ..............................................................................................................................19
3.2.1. Cihaz Koşulları...............................................................................................................19
3.2.2. Kimyasalların Hazırlanması ...........................................................................................20
3.2.3. Kalibrasyon Çözeltilerinin Hazırlanması .......................................................................21
3.2.4. Dalga Boyu Belirleme ....................................................................................................21
3.2.5. Analiz..............................................................................................................................22
3.3. Metot Validasyonu.............................................................................................................24
3.3.1. Seçicilik (Selectivity) .....................................................................................................24
3.3.2. Tespit Limiti ve Ölçüm Limiti (LOD ve LOQ)..............................................................25
3.3.3. Doğrusallık (Linearity)...................................................................................................26
3.3.4. Tekrarlanabilirlik ve Laboratuvar İçi Tekrar Üretilebilirlik (Repeatability,
Reproducibility)........................................................................................................................26
3.3.5. Hata (Bias)......................................................................................................................26
3.3.6. Geri Kazanım (Recovery)...............................................................................................27
3.3.7. Sağlamlık (Robustness)..................................................................................................27
4. BULGULAR ........................................................................................................................28
4.1. Dalga Boyu Belirleme .......................................................................................................28
4.2. Validasyon Bulguları .........................................................................................................30
4.2.1. Seçicilik (Selectivity) .....................................................................................................30
4.2.2. Tespit Limiti ve Ölçüm Limiti (LOD ve LOQ)..............................................................32
4.2.3. Doğrusallık (Linearity)...................................................................................................32
4.2.4. Tekrarlanabilirlik ve Laboratuvar İçi Tekrar Üretilebilirlik (Repeatability,
Reproducibility)........................................................................................................................33
4.2.5. Geri Kazanım (Recovery)...............................................................................................37
4.2.6. Hata (Bias)......................................................................................................................37
4.2.7. Sağlamlık (Robustness)..................................................................................................38
4.2.8. Ölçüm Belirsizliği ..........................................................................................................39
4.3. Numune Bulguları .............................................................................................................41
v
5. TARTIŞMA ..........................................................................................................................43
6. SONUÇ VE ÖNERİLER......................................................................................................47
KAYNAKLAR .........................................................................................................................48
BİLİMSEL ETİK BEYANI......................................................................................................58
ÖZ GEÇMİŞ.............................................................................................................................5 |
tr_TR |
dc.language.iso |
tur |
tr_TR |
dc.publisher |
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü |
tr_TR |
dc.rights |
info:eu-repo/semantics/embargoedAccess |
tr_TR |
dc.subject |
Thiomersal, Thimerosal, Spektrofotometre, Aşı, Validasyon |
tr_TR |
dc.title |
VETERİNER AŞILARDA KORUYUCU OLARAK KULLANILAN THİOMERSAL (THIMEROSAL) SEVİYELERİNİN SPEKTROFOTOMETRİK YÖNTEMLE TESPİTİ VE VALİDASYONU |
tr_TR |
dc.type |
doctoralThesis |
tr_TR |
dc.contributor.department |
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Veterinerlik Farmakoloji ve Toksikolojisi Programı |
tr_TR |