Özet:
VETERİNER AŞILARDA KORUYUCU OLARAK KULLANILAN THİOMERSAL
(THIMEROSAL) SEVİYELERİNİN SPEKTROFOTOMETRİK YÖNTEMLE
TESPİTİ VE VALİDASYONU
Yılmaz S. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Veterinerlik
Farmakoloji ve Toksikolojisi Programı, Doktora Tezi, Aydın, 2024.
Amaç: Bu araştırmada su bazlı veteriner aşılarda koruyucu madde olarak kullanılan thiomersal
miktarının; hızlı, basit, duyarlı, ekonomik ve düşük hacimlerle çalışma imkânı sağlayan,
spektrofotometrik bir yöntemle tespit edilebilmesi ve Türkiye’de veteriner sahada kullanılan
bu aşıların thiomersal miktarlarının uluslararası kabul gören seviyeye uygun olup olmadığının
belirlenmesi amaçlandı.
Gereç ve Yöntem: Kabul görmüş metotlardan faydalanılarak metot çalışması yapıldı.
Araştırmada kullanılan aşılar Bornova Veteriner Kontrol Enstitüsü Müdürlüğü Biyolojik Ürün
Kontrol Bölümüne satış izni esaslı analizleri yapılmak üzere gelen, su bazlı, farklı hayvan
türlerine yönelik, farklı dozaj formlu ve farklı marka aşılardan temin edildi.
Bulgular: Spektrofotometrik metodun validasyonu sonucunda; LOD: 6 mg/l, LOQ: 19 mg/l,
r²: ≥0,99, geri kazanımı %88–108, 50 mg/l için tekrarlanabilirlik RSD’si %2,7, tekrar
üretilebilirlik RSD’si %4,7, ve ölçüm belirsizliği ise ± %10 olarak bulundu. Farklı 38 adet su
bazlı veteriner aşının analizlerinde 20 mg/l ile 136 mg/l arasında thiomersal değerleri tespit
edildi.
Sonuç: Düzenlenen ve validasyonu yapılan metodun seçici, doğrusal, tekrarlanabilir, tekrar
üretilebilir ve sağlam olduğu görüldü. Analizleri yapılan su bazlı veteriner aşılarının içindeki
thiomersal miktarının uluslararası kabul gören limite uygun olduğu sonucuna varıldı.
