SAKIZ VE ÇİNE ÇAPARI KOYUN IRKLARINDA RETİNA VARYASYONLARININ FUNDUSKOPİK MUAYENE İLE BELİRLENMESİ VE KARŞILAŞTIRILMASI

Abstract

Amaç: Çalışmada, sağlıklı Sakız ve Çine Çaparı koyun ırklarının fundus görüntüleri üzerinde retina varyasyonlarının belirlenmesi ve elde edilen verilerin karşılaştırılması amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Materyali, 2 yaşında gelişimini tamamlamış, alınan anamnez bilgileri, yapılan fizik ve göz muayeneleri sonucu sağlıklı olduğu belirlenen 30 adet Sakız ve 30 adet Çine Çaparı koyun ırkı oluşturdu. Fundus kamerası ile fundus görüntüleri elde edildi. Alınan görüntüler bilgisayar ortamına aktarıldı ve kaydedildi. Görüntüler üzerinde fundusun normal varyasyonları, tapetum rengi, tapetumun yansıması, tapetumun homojenliği, optik diskin, optik sinir başı ve retinal endotelinin yeri, rengi, şekli, çapı ve sınırları incelendi. Kıl örtüsü rengi ile tapetal bölgenin pigmentasyonu arasındaki ilişki incelendi, retina damarlarının seyri ve çap oranları belirlendi. Bulgular: Sakız ırkı koyunlarda tapetal alanın renk dağılımı sağ gözde mavi-yeşil 19 (%63,3) mavi 11 (%36,7) ve sol gözde mavi-yeşil 21 (%70) ve mavi 9 (%30) şeklinde dağılım gösterdi. Çine Çaparı ırkı koyunlarda tapetal bölge epitelinin pigment yapısının sağ gözlerin 23 (%76,7)’ünde mavi-yeşil, 7 (%23,3)’sinde yeşil; sol gözlerin 21 (%70)’inde mavi-yeşil, 9 (%30)’unda ise yeşil renkli olduğu belirlendi. Çine Çaparı ırkı koyunlarda nontapetal bölge epitel renginin sağ gözlerin 27 (%90)’sinde kahverengi, 3 (%10)’ünde siyah renkli olduğu görüldü. Sol gözlerde nontapetal bölgenin 22 (%73,3) koyunda kahverengi, 8 (%26,7) koyunda siyah renkli olduğu belirlendi. Sakız ırkı koyunlarda nontapetal bölge epitelinin pigment yapısının tamamında (60) siyah (%100) olduğu görüldü. Optik diskin şekli, Sakız ırkı koyunların sağ ve sol gözlerinin 29 (%96,7)’unda oval, 1 (%3,3)’inde yuvarlak görüldü. Çine Çaparı ırkı koyunlarda sağ gözlerin 28 (%93,3)’inde oval, 2 (%6,7)’sinde yuvarlak; sol gözlerin 27 (%90)’sinde oval, 3 (%10)’ünde yuvarlak olarak saptandı. Bergmeister papillası, Sakız ırkı koyunların sağ gözlerinin 24 (%80)’ünde; sol gözlerinin 26 (%86,7)’sında görüldü; sağ gözlerin 6 (%20)’sında, sol gözlerin 4 (%13,3)’ünde görülmedi. Bergmeister papillasının varlığı sağ ve sol gözler arasında birbirine yakın sayıda idi. Çine Çaparı ırkı koyunların sağ gözlerinin 20 (%66,7)’sinde görüldü, 10 (%33,3)’unda ise görülmedi. Sol gözlerin 17 (%56,7)’sinde görüldü, 13 (%43,3)’ünde ise görülmedi. Sakız ırkı koyunların sağ gözlerinde nontapetal bölgedeki arter sayısının 6 koyunda 1, 23 koyunda 2, 1 koyunda 3; sol gözlerde 5 koyunda 1, 25 koyunda 2 adet olduğu tespit edildi. Nontapetal bölgedeki vena sayısının sağ gözlerin 19’unda 1, 11’inde 2; sol gözlerin 21’inde 1, 9’unda 2 adet olduğu görüldü. Sakız ırkı koyunların sağ ve sol gözlerindeki arter ve vena sayılarının birbirine yakın olduğu dikkati çekti. Çine Çaparı ırkı koyunların sağ gözlerinde nontapetal bölgede 11 koyunda 1, 19 koyunda 2, 2 koyunda 3 arter; sol gözlerde 11 koyunda 1, 19 koyunda 2 arter tespit edildi. Nontapetal bölgedeki vena sayısının sağ gözlerin 19’unda 1, 11’inde 2; sol gözlerin 17’sinde 1, 13 ‘ünde 2 adet olduğu görüldü. Çine Çaparı ırkı koyunların sağ ve sol gözlerindeki vena sayısının birbirine yakın olduğu dikkati çekti. Sonuç: Sakız ve Çine Çaparı ırkı koyunların fundus muayene bulgularının küçük farklılıklarla birlikte birbirine benzer olduğu görüldü. Diğer koyun ırkları ile yapılan kıyaslamalarda ırk ve coğrafi konum kaynaklı olduğu düşünülen farklılıklar dikkati çekti.