KÖPEKLERİN DERİ VE MUKOZALARINDA BULUNAN LEZYONLARIN KRİYOCERRAHİ İLE TEDAVİSİ

Abstract

ÖZET

KÖPEKLERİN DERİ VE MUKOZALARINDA BULUNAN LEZYONLARIN KRİYOCERRAHİ İLE TEDAVİSİ

Yılmaz E. M. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Cerrahi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2024. Amaç: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Hayvan Hastanesi Cerrahi Anabilim Dalı’na getirilen köpeklerin deri ve mukozalarında bulunan lezyonların kriyocerrahi ile tedavisi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışma materyalini Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Hayvan Hastanesi Cerrahi Anabilim Dalı’na başvuran, deri ve mukozada lezyonu olan, farklı ırk, yaş, cinsiyet ve kilodaki 20 köpek çalışmaya dahil edilmiştir. Hastalara kriyocerrahi işlem öncesi tam bir fiziksel muayene yapılarak, tam kan, tam biyokimya parametreleri değerlendirilmiş ve çift yönlü (V/D-L/L) akciğer radyografileri görüntülenmiştir. Lezyonların boyutları ölçülerek kaydedilmiştir. Sprey yöntemi ile sıvı azot kullanılarak Brymill B-700, CRY-AC kriyo sprey cihazı ile lezyonlara donma işlemi uygulanmıştır. Bulgular: 11 dişi, 9 erkek olmak üzere toplam 20 tane köpek çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışmaya dahil edilen köpeklerin lezyonlarının boyutu <0,5 cm (n=8), 0,5-1 cm arası (n=27) ve >1 cm (n=7) olarak belirlenmiştir. Bir hastada birden fazla lezyon varsa ayrı ayrı kriyocerrahi uygulanmıştır. Tek kriyocerrahi ile iyileşmeyen hastalara işlem tekrarlanmıştır. Bir hastaya 6 kez donma-erime, 11 hastaya 7 kez donma-erime, 6 hastaya 8 kez donma-erime, 1 hastaya 9 kez donma-erime, 1 hastaya da 10 kez donma-erime döngüsü uygulanmıştır. Hastalarımızın 17 tanesine herhangi bir anestezik madde kullanmadan kriyocerrahi yapılmıştır. Üç hastamızın bir tanesi işlem sırasında hareketli olduğu için sedasyona alınmıştır. İki hastamıza ise başka bir cerrahi müdahale daha yapıldığı için kriyocerrahi uygulaması genel anestezi altında tamamlanmıştır. Uygulama sonrası bölgede oluşan yaranın takibi her hasta için 2 haftada bir düzenli olarak yapılmış ve kaydedilmiştir. Hastaların iyileşme süreleri lezyonun boyutuna göre değişmekte olup ortalama olarak 0,5 cm’den küçük lezyonların 7,5 haftada (52,5 gün), 0,5-1 cm arası lezyonların 8,38 haftada (58,56 gün), 1 cm’den büyük lezyonların 13,14 haftada (91,98 gün) şekillenmiştir. Kriyocerrahi sonrası hiçbir hastamızda nüks gözlemlenmemiştir. Sonuç olarak kriyocerrahinin deri ve mukozada bulunan lezyonların tedavisinde etkili olduğu gözlemlenmiştir, özellikle anestezi riski olan geriatrik hastalar için alternatif bir uygulamadır. Hasta sahiplerinin anestezi riskini ve operatif müdahaleyi kabul etmemesi, kriyocerrahinin basit, hızlı, maliyetinin düşük olması ve özellikle hastalara ayakta tedavi imkânı sunmasından dolayı hasta sahipleri tarafından da ilgi gören bir yöntem olmuştur.