KOAH Hastalarında Özyönetim Eğitimi ve Motivasyonel Görüşmenin Öz-Etkililik Üzerine Etkisi

DSpace Ana Sayfası
→
Tez
→
Yüksek Lisans
→
Öğe Göster

dc.contributor.advisor	Demirkıran, Fatma
dc.contributor.author	Karaçar, Yeliz
dc.date.accessioned	2024-02-12T08:26:19Z
dc.date.available	2024-02-12T08:26:19Z
dc.date.issued	2019
dc.date.submitted	2019-06-25
dc.identifier.citation	Karaçar Y. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Programı Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2019.	tr_TR
dc.identifier.uri	https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11607/5114
dc.description.abstract	Bu araştırma, KOAH hastalarında özyönetim eğitimi ve motivasyonel görüşmenin öz-etkililik üzerine etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma, randomize, öntest-sontest kontrol gruplu deneysel araştırma niteliğindedir. Bu araştırma bir Göğüs Hastalıkları Hastanesi'nde Mart-Mayıs 2018 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini, KOAH tanısı ile yatarak tedavi gören, dahil edilme kriterlerine uyan, kura yöntemiyle randomize edilen 39 deney ve 39 kontrol grubu olmak üzere toplam 78 hasta oluşturmuştur. Deney grubu hastalarına özyönetim eğitimi (5-8 kişilik gruplar, tek oturum, 30-45 dakika) ve eğitim rehberi verilmiş, bireysel motivasyonel görüşmeler (3 gün arayla, 3 seans, 30-45 dakika) yapılmıştır. Kontrol grubu hastalarında rutin bakıma devam edilmiştir. Verilerin toplanmasında; Hasta Tanıtım Formu, KOAH Öz-Etkililik Ölçeği ve MRC Dispne Skalası kullanılmıştır. Veriler; öntest, sontest ve sontestten 1 ay (30 gün) sonra izlem olmak üzere üç aşamada toplanmıştır. Araştırma etiğine uygun şekilde, araştırma sonunda kontrol grubu hastalarına özyönetim eğitimi ve KOAH eğitim rehberi verilmiş, motivasyonel görüşme yapılmıştır. Araştırmada; etik kurul, kurum ve hastalardan yazılı izin alınmıştır. Verilerin istatistiksel analizleri SPSS 25 paket programında yapılmıştır. Verilerin analizinde; bağımsız gruplarda t testi, tekrarlı ölçümlerde varyans analizi, ileri analiz olarak bonferroni testi kullanılmıştır. Araştırmaya katılan hastaların tanıtıcı özellikleri, öz-etkililik puan ortalamaları ve dispne dereceleri bakımından birbirine benzer olduğu belirlenmiştir. Özyönetim eğitimi ve motivasyonel görüşme sonrasında, iki grubun öz-etkililik düzylerinde istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmıştır (p<0.05). Deney grubu hastalarının öz-etkililik puan ortalamalarının kontrol grubuna göre daha yüksek olduğu, dispne derecelerinin ise anlamlı düzeyde azaldığı saptanmıştır. Araştırma sonuçları, özyönetim eğitimi ve motivasyonel görüşmenin KOAH hastalarının öz-etkililiğini anlamlı düzeyde arttırdığını ve öz-etkililik düzeyi arttıkça dispne algısının azaldığını göstermiştir. KOAH hastalarının öz-etkililik düzeylerinin geliştirilmesi için hemşireler tarafından özyönetim eğitimi ile birlikte xi motivasyonel görüşme tekniklerinin kullanılması önerilmektedir.	tr_TR
dc.description.sponsorship	Bu tez Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından HF-18005 proje numarası ile desteklenmiştir.	tr_TR
dc.description.tableofcontents	İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY SAYFASI ............................................................................................ i TEŞEKKÜR ........................................................................................................................ ii İÇİNDEKİLER ................................................................................................................... iii SİMGELER ve KISALTMALAR DİZİNİ ....................................................................... vii ŞEKİLLER DİZİNİ .......................................................................................................... viii TABLOLAR DİZİNİ .......................................................................................................... ix ÖZET. .................................................................................................................................. x ABSTRACT ...................................................................................................................... xii 1. GİRİŞ ............................................................................................................................... 1 2. GENEL BİLGİLER ......................................................................................................... 6 2.1. KOAH Tanımlama ve Hastalığa Genel Bakış .............................................................. 6 2.1.1. KOAH Tanımlama .................................................................................................... 6 2.1.2. KOAH'ın Epidemiyolojisi ......................................................................................... 6 2.1.3 KOAH'ta Risk Faktörleri ............................................................................................ 7 2.1.4. KOAH’ın Gelişim Süreci .......................................................................................... 8 2.2. KOAH'ta Tanı ve Değerlendirme ................................................................................. 8 2.2.1. Semptomlar, Öykü ve Fizik Muayene ....................................................................... 9 2.2.2. Spirometrik Değerlendirme ..................................................................................... 11 2.2.3. Hastalığın ve Semptomların Değerlendirilmesi ...................................................... 11 2.2.4. Alevlenme Riskinin Değerlendirilmesi ................................................................... 12 2.2.5. Hastalığın Derecelendirilmesi ................................................................................. 12 2.2.6. Diğer Tetkikler ........................................................................................................ 13 2.2.7. KOAH ve Komorbiditeler ....................................................................................... 13 2.3. KOAH'ta Tedavi ......................................................................................................... 13 2.3.1. Hastalık Gelişiminin ve İlerlemesinin Önlenmesi ................................................... 14 2.3.2. Stabil KOAH’ta Farmakolojik Tedavi .................................................................... 15 2.3.3. Alevlenmelerin Tedavisi ......................................................................................... 15 2.3.4. KOAH'ta İlaç Dışı Tedavi Yöntemleri .................................................................... 16 2.3.4.1. Pulmoner Rehabilitasyon ...................................................................................... 16 2.3.4.2. Fiziksel Aktivite ................................................................................................... 16 2.3.4.3. Egzersiz Eğitimi ................................................................................................... 17 iv 2.3.4.4. Beslenme Desteği ................................................................................................. 17 2.3.4.5. Uzun Süreli Oksijen Tedavisi ............................................................................... 18 2.3.4.6. Non-invaziv ve İnvaziv Ventilatör ile Solunum Desteği...................................... 18 2.3.4.7. Yaşam Sonu ve Palyatif Bakım ............................................................................ 18 2.3.4.8. Cerrahi Tedavi ...................................................................................................... 18 2.3.4.9. KOAH’ta Özyönetim Eğitimi ............................................................................... 19 2.4. KOAH'ta Öz-Etkililik ................................................................................................. 20 2.5. Motivasyonel Görüşme............................................................................................... 22 2.5.1. Motivasyonel Görüşmenin Aşamaları ..................................................................... 23 2.5.2. Motivasyonel Görüşmenin İlkeleri .......................................................................... 24 2.5.3. Motivasyonel Görüşmede Kullanılan Başlangıç Yöntemleri .................................. 25 2.5.4. Motivasyonel Görüşme ve Hemşirelik .................................................................... 27 3. GEREÇ ve YÖNTEM ................................................................................................... 29 3.1. Araştırmanın Amacı ve Tipi ....................................................................................... 29 3.2. Araştırmanın Yapıldığı Yer ve Zaman ....................................................................... 29 3.3. Araştırmanın Evreni ve Örneklem Büyüklüğü ........................................................... 30 3.4. Araştırma Grubu Seçim Kriterleri .............................................................................. 30 3.4.1. Araştırmaya Dahil Edilme Kriterleri ....................................................................... 30 3.4.2. Araştrımadan Dışlanma Kriterleri ........................................................................... 30 3.5. Randomizasyon .......................................................................................................... 31 3.6. Veri Toplama Araçları ................................................................................................ 37 3.6.1. Hasta Tanıtım Formu (Ek 5) .................................................................................... 38 3.6.2. KOAH Öz-Etkililik Ölçeği (COPD Self-Efficacy Scale- CSES) (Ek 6) ................ 38 3.6.3. MRC (Medical Research Council) Dispne Skalası (Ek 7) ...................................... 39 3.7. Araştırma Verilerinin Toplanması ve Uygulama Süreci ............................................ 40 3.7.1. Özyönetim Eğitimi Süreci ....................................................................................... 44 3.7.2. KOAH Eğitim Rehberi Hazırlama Süreci ............................................................... 45 3.7.3. Motivasyonel Görüşme Süreci ................................................................................ 46 3.7.3.1. Birinci Motivasyonel Görüşme ............................................................................ 46 3.7.3.2. İkinci Motivasyonel Görüşme .............................................................................. 49 3.7.3.3. Üçüncü Motivasyonel Görüşme ........................................................................... 50 3.8. Araştırmanın Değişkenleri .......................................................................................... 51 3.8.1. Bağımlı Değişkenler ................................................................................................ 51 3.8.2. Bağımsız Değişkenler .............................................................................................. 51 v 3.8.3. Kontrol Değişkenleri ............................................................................................... 51 3.9. Araştırmanın Hipotezleri ............................................................................................ 51 3.10. Verilerin Değerlendirilmesi ...................................................................................... 52 3.11. Araştırmanın Sınırlılıkları ........................................................................................ 52 3.12. Araştırmanın Etik Yönü............................................................................................ 53 4. BULGULAR ................................................................................................................. 54 4.1. KOAH Öz-Etkililik Ölçeği Puanlarına İlişkin Bulgular ............................................ 54 4.2. MRC Dispne Skalası Puanlarına İlişkin Bulgular ...................................................... 60 4.3. KOAH Öz-Etkililik Ölçeği ve MRC Dispne Skalası Puan Ortalamalarının Karşılaştırılmasına İlişkin Bulgular ........................................................................ 61 5. TARTIŞMA ................................................................................................................... 63 5.1. KOAH Hastalarına Verilen Özyönetim Eğitimi ve Motivasyonel Görüşmenin Öz-Etkililik Üzerine Etkisi ............................................................................................ 63 5.2. KOAH Hastalarına Verilen Özyönetim Eğitimi ve Motivasyonel Görüşmenin Dispne Algısı Üzerine Etkisi ................................................................................... 66 6. SONUÇ ve ÖNERİLER ................................................................................................ 69 6.1. Sonuçlar ...................................................................................................................... 69 6.2. Öneriler ....................................................................................................................... 70 6.2.1. Uygulamaya Yönelik Öneriler ................................................................................ 70 6.2.2. Araştırmacılara Yönelik Öneriler ............................................................................ 71 KAYNAKLAR .................................................................................................................. 72 EKLER .............................................................................................................................. 87 Ek 1. Motivasyonel Görüşme Süreci (Birinci Görüşme) .................................................. 87 Ek 2. Motivasyonel Görüşme Süreci (İkinci Görüşme) .................................................... 93 Ek 3. Motivasyonel Görüşme Süreci (Üçüncü Görüşme) ................................................. 97 Ek 4. Motivasyonel Görüşme Sürecinin Kolaylaştırıcıları ................................................ 98 Ek 5. Hasta Tanıtım Formu ............................................................................................... 99 Ek 6. KOAH Öz-Etkililik Ölçeği (COPD Self-Efficacy Scale- CSES) .......................... 101 Ek 7. MRC (Medical Research Council-MRC) Dispne Skalası ...................................... 102 Ek 8. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yönetim Kurulu Tez Önerisi Kararı ............................................................................................... 103 Ek 9. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurul Kararı ............................................................................ 104 Ek 10. Denizli il Sağlık Müdürlüğü İzin Belgesi ............................................................ 105 vi Ek 11. KOAH Eğitim Rehberi ......................................................................................... 106 Ek 12. Deney Grubu Hastalarının Bilgilendirme ve Olur Formu.................................... 130 Ek 13. Kontrol Grubu Hastalarının Bilgilendirme ve Olur Formu.................................. 133 Ek 14. Özyönetim Eğitim Planı ....................................................................................... 136 Ek 15. KOAH Öz-Etkililik Ölçeği İzin Yazısı ................................................................ 137 Ek 16. Motivasyonel Görüşme Tekniği Eğitimi Katılım Belgesi ................................... 138 ÖZGEÇMİŞ ................................................................................................................................. 139	tr_TR
dc.language.iso	tur	tr_TR
dc.publisher	Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü	tr_TR
dc.rights	info:eu-repo/semantics/openAccess	tr_TR
dc.subject	KOAH	tr_TR
dc.subject	Motivasyonel Görüşme	tr_TR
dc.subject	Öz-Etkililik	tr_TR
dc.subject	Özyönetim	tr_TR
dc.subject	Psikiyatri Hemşireliği	tr_TR
dc.title	KOAH Hastalarında Özyönetim Eğitimi ve Motivasyonel Görüşmenin Öz-Etkililik Üzerine Etkisi	tr_TR
dc.title.alternative	The Effect on Self-Efficacy of Self-Management Education and Motivational Interview Among Copd Patients	tr_TR
dc.type	masterThesis	tr_TR
dc.contributor.authorID	285847	tr_TR
dc.contributor.department	Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği	tr_TR