KANATLI ETLERİNDE SALMONELLA TYPHIMURIUM VE SALMONELLA ENTERIDITIS VARLIĞI VE ANTİBİYOTİK DİRENÇLİLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI

Abstract

Amaç: Kanatlı etleri yüksek besin değerlerinden dolayı mikroorganizmaların gelişmesi açısından uygun ortamı oluşturmaktadır. Gerek kanatlı hayvanın yetiştirildiği işletmelerde gerekse kesim, işleme, paketleme, muhafaza ve dağıtım gibi basamaklarda, uygun olmayan koşullarda işlem gördüğünde kanatlı eti Salmonella spp. gibi patojen bakterilerle kontamine olabilmekte ve halk sağlığı açısından tüketimi riskli bir hale gelebilmektedir. Gıda kaynaklı hastalıklara neden olan patojenler arasında yer alan Salmonella; insan sağlığı açısından son derece önemli enfeksiyonlara neden olmaktadır. Kontamine olmuş kümes hayvanlarının, özellikle tavuk etlerinin işlenmesi ya da tüketilmesi Salmonella’nın insanlara geçişini sağlamaktadır. Gıda kaynaklı Salmonella enfeksiyonlarında kanatlı eti ve kanatlı et ürünleri ilk sırada yer almaktadır. Bu ürünlerin tüketilmesi sonucu oluşan enfeksiyonlardan kaynaklı gelişen rahatsızlıklar, klinik maliyet, ölüm vakaları hem sağlık açısından hem de sosyoekonomik açıdan sorun teşkil etmektedir. Salmonella spp. kontaminasyonlarında enfektif predominant alttürler arasında Salmonella Enteritidis ve Salmonella Typhimurium bulunmaktadır. Yukarıda belirtilen tüm bu nedenlerden dolayı bu çalışmada Salmonella Enteritidis ve Salmonella Typhimurium’un varlığının ve antibiyotik dirençliliğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırma kapsamında Aydın piyasasında market-pazar-şarküterilerden paketlenmiş-paketlenmemiş olarak satışa sunulan 53 kanat, 53 derisiz göğüs ve 54 but olmak üzere toplam 160 adet çiğ kanatlı eti örneği 2021 yılı kasım-mayıs ayları arasında toplanmış, mikrobiyolojik analizleri yapılarak izole edilen etkenlerin antibiyotik dirençleri belirlenmiştir. Bulgular: Yapılan konvansiyonel analizler sonucunda incelenen 160 adet numunenin 43 tanesinden Salmonella spp. izole edilmiştir. İzole edilen bu 43 adet izolatın 23 tanesinin kanat eti, 12 tanesinin derisiz göğüs eti ve 8 tanesinin but eti olduğu belirlenmiştir. Oransal olarak ise 160 adet toplam kanatlı eti numunesinden %26,9, 53 adet kanat eti numunesinden %43,4, 53 adet derisiz göğüs eti numunesinden %22,6 ve 54 adet but eti numunesinden %14,8 oranında Salmonella spp. izole edilmiştir. Sonuç: Türk Gıda Kodeksi verilerine göre kanatlı eti örneklerinde bulunmaması gereken Salmonella Enteritidis ve Salmonella Typhimurium suşlarına değişen oranlarda rastlanmıştır. İzolatlarda belirlenen antibiyotik dirençliliğinin bazı antibiyotikler açısından çok yüksek olmasının ve aralarında çoklu antibiyotik dirençliliği gösteren izolatların bulunmasının halk sağlığı açısından sorun yaratabileceği ortaya konulmuştur. Olası kontaminasyonların engellenmesi amacı ile öncellikle iyi üretim ve iyi hijyen uygulamaları yanı sıra HACCP sistemlerinin uygulanmasının zorunlu olduğu kanısına varılmıştır.