FARKLI KUŞAKLARIN AĞIZ DİŞ SAĞLIĞI ALGILARI, TUTUMLARI, SAĞLIĞA VERDİKLERİ ÖNEM DÜZEYLERİ VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER

DSpace Ana Sayfası
→
Tez
→
Yüksek Lisans
→
Öğe Göster

dc.contributor.advisor	Akyıl, Musa Şamil
dc.contributor.author	Ayhan, Betül
dc.date.accessioned	2024-01-29T11:41:26Z
dc.date.available	2024-01-29T11:41:26Z
dc.date.issued	2024-01-29
dc.date.submitted	2024-01-18
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11607/5103
dc.description.abstract	FARKLI KUŞAKLARIN AĞIZ DİŞ SAĞLIĞI ALGILARI, TUTUMLARI, SAĞLIĞA VERDİKLERİ ÖNEM DÜZEYLERİ VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER Ayhan B. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yaşlı Sağlığı ve Bakımı Programı Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2024. Amaç: Bu çalışma farklı yaş grubundan oluşan bireylerin ağız diş sağlıklarına yönelik algıları ve tutumları ile birlikte sağlıklarına verdikleri önem düzeylerini değerlendirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Gereç ve Yöntem: Bu araştırma kesitsel-tanımlayıcı tipte bir araştırmadır. Aydın İl’inde bulunan Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ağız ve Diş Sağlığı Hastanesi’nde Şubat 2023- Nisan 2023 tarihleri arasında yapılmıştır. Örneklem sayısı güç analizi yapılarak hesaplanmış ve araştırma toplam 339 birey ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri; ‘Birey Tanıtım Formu’, ‘Anket Soruları’, ‘Çok Boyutlu Ağız Diş Sağlığı Kontrol Odağı (ÇBASKO) Ölçeği’ ve ‘Sağlığın Önemi Ölçeği (SÖÖ)’ kullanılarak toplanmıştır. Veri analizinde, Tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Bonferroni çoklu karşılaştırma testi kullanılmıştır. Sayısal değişkenler arası ilişkiye Pearson korelasyon analizi kategorik değişkenler arası ilişkiye Ki kare testi ile bakılmıştır. Bulgular: Kuşaklara göre bireylerin ağız diş sağlıklarına yönelik algıları ve sağlıklarına verdikleri önem düzeyleri farklılık göstermektedir (p<0,05). Şans boyutu ölçeği puanları, kuşaklara göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark göstermektedir (p<0,05). Diş hekimi tarafından bilgilenme odaklı alt boyutu puanları, kuşaklara göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark göstermektedir (p<0,05). Çok boyutlu ağız diş sağlığı kontrol odağı ölçeğinin alt boyutlarından olan; İçsel kontrol ve Sosyalizasyon odaklı ölçek puanları kuşaklara göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark göstermemektedir (p>0,05). Farklı kuşaklarda yer alan bireylerin sağlığa verdikleri önem düzeyleri arasında bir farklılık bulunmamaktadır (p>0,05). Farklı kuşakların ağız diş sağlığı algıları, tutumları ile sağlığa verdikleri önem düzeyleri arasında X ve Y kuşağında ki kişiler için, istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki yoktur (p>0,05). Ancak Z kuşağında yer alan bireyler için; bilgilenme odaklı alt boyut puanları ile (r:0,01; p<0,05) Alfa kuşağında yer alan bireyler için; uygulama odaklı alt boyut puanları ve Sağlığın Önemi Ölçeği puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönde bir ilişki tespit edilmiştir (r:0,25; p<0,05). Sonuç: Bu çalışmada ağız diş sağlığı algısının kuşaklar bazında farklılık gösterdiği görülmüştür. Sağlığın önemi açısından kuşaklar arasında farklılık yoktur. İyi bir sağlık değerine ulaşma konusunda, Z kuşağında bilgilendirilme, Alfa kuşağında ise uygulama odaklı ağız ve diş sağlığı yaklaşımları önemli ve pozitif bir ilişki sağlamaktadır. Anahtar kelimeler: Kuşaklar, Ağız ve diş sağlığı, Geriatri, Algı-tutum, Sağlık algısı, Sağlığın önemi	tr_TR
dc.description.tableofcontents	İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY i TEŞEKKÜR ii SİMGELER ve KISALTMALAR DİZİNİ iii TABLOLAR DİZİNİ iv ŞEKİLLER DİZİNİ v EKLER DİZİNİ vi ÖZET vii ABSTRACT ix 1. GİRİŞ 1 1.1. Araştırmanın Amacı ve Önemi 3 1.2. Araştırma Soruları 3 2. GENEL BİLGİLER 4 2.1. Sağlığın Tanımı 4 2.2. Sağlığın Boyutları 7 2.3. Sağlığın Tanımına İlişkin Modeller 8 2.4. Sağlık Hizmetlerinin Sınıflandırılması 10 2.5. Ağız Diş Sağlığı 15 2.6. Ağız Diş Sağlığını Etkileyen Faktörler 15 2.7. Ağız Diş Sağlığı ve Yaşam Kalitesi 16 2.8. Kuşak Kavramı 17 2.9. Kuşak Teorisi ve Sınıflandırma 18 2.10. Çoklu Kuşak Kuramı 19 2.10.1. Sessiz Kuşak (Silent Generation) 1925-1945 20 2.10.2. Bebek Patlaması (Baby Boomers) 1946-1964 21 2.10.3. X Kuşağı (Generations X) 1965-1979 21 2.10.4. Y Kuşağı (Generations Y) 1980-1999 22 2.10.5. Z Kuşağı (Generations Z) 2000 ve sonrası 23 2.10.6. Alfa Kuşağı (Generations Alpha) 2010 ve sonrası 23 3. GEREÇ ve YÖNTEM 24 3.1. Araştırmanın Türü 24 3.2. Araştırmanın Yeri ve Zamanı 24 3.3. Araştırmanın Evreni ve Örneklemi 24 3.4. Araştırmaya Dâhil Etme ve Dışlama Kriterleri 25 3.5. Verilerin Toplanması 25 3.5.1. Veri Toplama Araçları 25 3.5.1.1. Birey Tanıtım Formu (Ek-2): 26 3.5.1.2. Anket Soruları (Ek-3): 26 3.5.1.3. Çok Boyutlu Ağız Diş Sağlığı Kontrol Odağı (ÇBASKO) Ölçeği (Ek-4): 26 3.5.1.4. Sağlığın Önemi Ölçeği (SÖÖ) (Ek-5): 27 3.5.2. Veri Toplama Tekniği 27 3.6. Verilerin İstatistiksel Değerlendirilmesi 28 3.7. Araştırmanın Sınırlılıkları 29 3.8. Araştırmanın Etik İlkeleri 29 4. BULGULAR 30 Tablo 3. Birey Tanıtım ve Anket Sorularına İlişkin Dağılımlar 30 Tablo 4. Birey Tanıtım ve Anket Sorularına İlişkin Dağılımlar 32 Tablo 5. Kuşaklara Göre Tanımlayıcı Veriler 35 Tablo 6. Kuşaklara Göre Tanımlayıcı Veriler 36 Tablo 7. Normallik Dağılımına İlişkin Bulgular 40 Tablo 8. Ölçek Puanlarının Kuşaklara Göre Karşılaştırılmasına İlişkin Bulgular 41 Tablo 9. X, Y, Z ve Alfa Kuşaklarının Çok Boyutlu Ağız Diş Sağlığı Kontrol Odağı Ölçeği ile Sağlığın Önemi Ölçek Puanları Arası İlişkiye Yönelik Bulgular 44 Tablo 10. Sağlığın Önemi Ölçeği Maddelerinin Kuşaklara Göre Karşılaştırılmasına İlişkin Bulgular 46 5. TARTIŞMA 48 5.1.Sağlık Önemi Ölçeği Puanları ve Kuşaklara Göre Analizi 48 5.2.Çok Boyutlu Ağız Diş Sağlığı Kontrol Odağı Ölçeği ve Alt Boyutlarının Kuşaklara Göre Analizi 50 5.3.Çok Boyutlu Ağız Diş Sağlığı Kontrol Odağı Ölçeği ile Sağlığın Önemi Ölçek Puanları Arası İlişkisi 52 6. SONUÇ VE ÖNERİLER 54 KAYNAKLAR 57 EKLER 64 EK- 1. BİLGİLENDİRİLMİŞ ONAM FORMU 64 EK- 2. BİREY TANITIM FORMU 65 EK- 3. ANKET SORULARI 67 EK- 4. ÇOK BOYUTLU AĞIZ DİŞ SAĞLIĞI KONTROL ODAĞI ÖLÇEĞİ 68 EK- 5. SAĞLIK ÖNEMİ ÖLÇEĞİ (SÖÖ) 71 EK- 6. ETİK KURUL İZNİ 73 EK- 7. ÖLÇEK İZİNLERİ 75 BİLİMSEL ETİK BEYANI 76 ÖZGEÇMİŞ 77	tr_TR
dc.language.iso	tur	tr_TR
dc.rights	info:eu-repo/semantics/openAccess	tr_TR
dc.subject	Kuşaklar	tr_TR
dc.subject	Ağız ve diş sağlığı	tr_TR
dc.subject	Geriatri	tr_TR
dc.subject	Algı-tutum	tr_TR
dc.subject	Sağlık algısı	tr_TR
dc.subject	Sağlığın önemi	tr_TR
dc.title	FARKLI KUŞAKLARIN AĞIZ DİŞ SAĞLIĞI ALGILARI, TUTUMLARI, SAĞLIĞA VERDİKLERİ ÖNEM DÜZEYLERİ VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER	tr_TR
dc.title.alternative	ORAL AND DENTAL HEALTH PERCEPTIONS OF DIFFERENT GENERATIONS, THEIR ATTITUDES, THEIR LEVEL OF IMPORTANCE TO HEALTH AND RELATED FACTORS	tr_TR
dc.type	masterThesis	tr_TR
dc.contributor.department	AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YAŞLI SAĞLIĞI VE BAKIMI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI	tr_TR