DENEYSEL ATOPiK DERMATiTiN DERi LEZYONLARININ TEDAViSiNDE ARI ZEHiRiNiN TOPiKAL UYGULAMASININ TERAPOTiK ETKiSi
Mermer G. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Veterinerlik Biyokimyası Programı, Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2023.
Amaç: Bu araştırmada, dinitroklorobenzen (DNBC) ile oluşturulan deneysel Atopik Dermatit modelinde, topikal Arı Zehri uygulamalarının etkisinin, sitokin salınımı ve histopatolojik bulgular ile ortaya koyulması amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Çalışma için 8-12 haftalık 25-30 gr ağırlığındaki 30 adet dişi BALB/c fareler kullanıldı. Farelerin sırt kısımları traş edildikten sonra AD benzeri deri lezyonları oluşturmak için DNCB ile traş edilen bölge duyarlılaştırıldı. Dorsal epilasyondan (yaklaşık 4 cm2) bir gün sonra, dorsal cilde 150 ml %1 DNCB aseton: zeytinyağı karışımı (3:1) 9 gün boyunca günlük olarak uygulandı. Dorsal epilasyondan 10 gün sonra, dorsal deriye (150 ml) % 0,2 DNCB aseton: zeytinyağı karışımı (3:1) 16 gün boyunca 7 kez uygulandı. Fareler 9 günlük duyarlılaştırma süresinden sonra her biri 6’şar fareden oluşan 5 gruba ayrıldı. Kontrol grubuna herhangi bir uygulama yapılmadı. Aseton-zeytinyağı grubuna DNCB içermeyen aseton/zeytinyağı karışımı uygulandı. Aseton-zeytinyağı/Arı zehri (AZ) /Kortikosteroid gruplarına ajanlar 16 gün boyunca günlük 1 kez lokal olarak uygulandı. Tedavi sürecinin sonunda farelerden kan örnekleri alındı ve fareler uyutulduktan sonra alınan deri örnekleri %3,7 formalin içinde sabitlenerek hematoksilin / eosin çözeltisi ile boyanarak ışık mikroskobu ile histopatolojik olarak değerlendirildi. Kan serum örneklerinde fare spesifik ELİSA kitleri ile IgE, IL13, IL5, IFN-γ analizleri yapıldı.
Bulgular DNCB grubunda hiperkeratoz, dermal papillada fibrosiz gözlendi. Aseton-Zeytinyağı grubunda hiperkeratoz, epitellerde vakuoler dejenerasyon ve dermisde mast hücreleri ile eozinofil lökosit infiltrasyonu gözlendi. AZ grubunda papillar dermada fibrozis, az sayıda eozinofil lökosit infiltrasyonu gözlendi. Kortikosteroid grubunda epidermiste ülserleşme ve nekroz gözlendi, mantar görüldü. Kontrol, DNCB, Aseton-Zeytin yağı, AZ ve kortikosteroid gruplarında IgE yoğunlukları sırasıyla 2,1±0,4 ng/L; 5,3±0,8 ng/L (p<0,05); 5,6±1,04 ng/L; 2,44±0,6 ng/L ve 3,5±0,8 ng/L olarak; IL-13 yoğunlukları sırasıyla 29,7±4,8
ng/L; 30,9±3,9 ng/L; 38,4±7,8 ng/L; 37,4±4,5 ng/L; 38,4±4,9 ng/L olarak; IL-5 yoğunlukları sırasıyla 60,5±3,7 ng/L; 57,2±8,5 ng/L; 53,4±7,8 ng/L; 58,3±7,8 ng/L; 60,2±5,8 ng/L olarak; IFN-γ yoğunlukları sırasıyla 278±38,3 ng/L; 284,8±29,6 ng/L; 280,2±53,6 ng/L; 390±101 ng/L; 298,2±67,4 ng/L olarak belirlendi. IgE yoğunluğu kontrol, AZ ve kortikosteroid gruplarında belirgin olarak düşük iken IFN-γ düzeyi AZ grubunda belirgin olarak yüksek olduğu belirlendi. Gruplar arasında IL-13 ve IL-5 düzeyleri bakımından farklılık belirlenmedi.
Sonuç: Arı zehri, Atopik Dermatitte IgE yoğunluğunu belirgin olarak azaltmıştır. Atopik dermatit tedavisinde klasik tedavi yöntemi olan kortikosteroidlerin yan etkilerinin hiçbiri AZ grubunda görülmemiştir. Bu nedenle Atopik Dermatite karşı tedavide kullanılabilecek alternatif ajan kullanılabileceği belirlenmiştir.
