COVID-19 Pandemi Sürecinde Bebeği Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde Yatan Annelerin Belirsizliğe Tahammülsüzlük, Psikolojik İyi Oluş Düzeyleri ve İlişkili Faktörler

Abstract

COVID-19 PANDEMİ SÜRECİNDE BEBEĞİ YENİDOĞAN YOĞUN BAKIM ÜNİTESİNDE YATAN ANNELERİN BELİRSİZLİĞE TAHAMMÜLSÜZLÜK, PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ DÜZEYLERİ VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER

Yılmaz Ö. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi Enstitüsü, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2023. Amaç: Bu araştırma COVID-19 pandemi sürecinde bebeği yenidoğan yoğun bakım ünitesinde yatan annelerin belirsizliğe tahammülsüzlük ve psikolojik iyi oluş düzeylerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Kesitsel ve tanımlayıcı nitelikte olan çalışmanın örneklemini, Aydın Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi yenidoğan yoğun bakım ünitesinde 01.06.2022 – 01.12.2022 tarihleri arasında bebeği yatan 321 anne oluşturmuştur. Araştırma verileri, Kişisel Bilgi Formu, Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği (BTÖ) ve Psikolojik İyi Oluş Ölçeği Kısa Formu (PİOÖ) kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin tanımlayıcı istatistiklerinde ortalama, standart sapma, medyan en düşük, en yüksek, frekans ve oran değerleri kullanılmıştır. Değişkenlerin dağılımı Kolmogorov Simirnov test ile değerlendirilmiştir. Normal dağılım gösteren değişkenler bağımsız t testi ve ANOVA testi ile; normal dağılım göstermeyen değişkenler de Man Whitney U ve Kruskal Wallis testi kullanılarak analiz edilmiştir. Değişkenler arasındaki ilişki ve ilişkinin gücünü belirlemek için Sperman korelasyon ve lineer regresyon analizleri kullanılmıştır. Elde edilen bulgular %95 güven aralığında %5 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir. Tüm testlerde istatistiksel anlamlılık için p değerinin 0,05’ten küçük saptanma koşulu aranmıştır (p<0,05). Bulgular: Araştırmaya katılan annelerin yaş, medeni durum, sosyal güvence, öğrenim durumu, çalışma durumu, meslek, aylık gelir durumu, aile tipi, kronik hastalığı olma durumu, çocuk sayısı ile BTÖ puan ortalamaları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p>0,05). Annelerin daha önce düşük yapma durumu, çocuk sahibi olmak

10 için tedavi olma durumu, yoğun bakımdaki bebeğin planlı gebelik olma durumu, yoğun bakımdaki bebeğin cinsiyeti, bebeğin doğum haftası, yoğun bakıma geldiği yer, bebeğin bakımında yardımcı olacak kişi olma durumu ve daha önce yoğun bakımda yatan bebeğin olması durumu ile BTÖ puan ortalamaları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p>0,05). BTÖ puanları ile bebeğin yoğun bakımda yatma süresi arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur (p<0,05). BTÖ puanları ile annelerin ruhsal durumları arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur (p<0,05). Annelerin yaş, medeni durum, kronik hastalığı olma durumu, çocuk sayısı ile PİOÖ puan ortalamaları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p>0,05). PİOÖ puanları ile sosyal güvence arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir (p<0,05). PİOÖ puanları ile öğrenim durumu arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur (p<0,05). PİOÖ puanları ile çalışma durumu arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur (p<0,05). PİOÖ puanları ile aylık gelirler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir (p<0,05). PİOÖ puanları ile aile yapısı arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur (p<0,05). Annelerin daha önce düşük yapma, çocuk sahibi olmak için tedavi olma durumu, yoğun bakımdaki bebeğin cinsiyeti, bebeğin doğum haftası ve yoğun bakıma geldiği yer ile PİOÖ puan ortalamaları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p>0,05). PİOÖ puanları ile yoğun bakımdaki bebeğin planlı gebelik olma durumu arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur (p<0,05). PİOÖ puanları ile bebeğin bakımında yardım edecek biri olma durumu arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur (p<0,05). PİOÖ puanları ile bebeğin yoğun bakımda yatma süresi arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur (p<0,05). PİOÖ puanları ile annelerin ruhsal durumları arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur (p<0,05). Annelerin BTÖ ile PİOÖ puan ortalaması arasında negatif yönde orta düzeyde bir ilişki olduğu saptanmıştır (p<0,001). Sonuç: Annelerin bebekleri yoğun bakım ünitesinde yatarken en çok çocuğunu yoğun bakımda istediğinde görememe sorunu ile karşılaştığı belirlenmiştir. Anneler kendilerini ruhsal olarak yüksek oranda üzgün hissetmektedirler. Annelerin BTÖ ile PİOÖ puan ortalamaları arasında negatif yönde orta düzeyde bir ilişki olduğu, annelerin belirsizliğe tahammülsüzlük düzeyleri yükseldikçe psikolojik iyi oluş düzeylerinin azaldığı tespit edilmiştir.