Özet:
TROMBOSİTTEN ZENGİN FİBRİNİN RATLARDA FARKLI SİYATİK SİNİR HASARI MODELLERİNİN İYİLEŞTİRİLMESİNDE TEDAVİ ETKİNLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Beyter C. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Cerrahi (Veteriner) Programı Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2023.
Amaç: Periferik sinir yaralanmaları, miyelin kaybı, aksonal bütünlüğün bozulması ve lezyonun distalinde sinir liflerinin dejenerasyonu gibi sebeplerle parsiyel veya total motor, sensorik ve otonomik fonksiyon kaybı ile sonuçlanır. Sinir rejenerasyonu ile ilgili uzun yıllardır çalışmalar yapılmakta ve trombositten zengin plazma (TZP) gibi trombositten zengin fibrin (TZF) de sinir rejenerasyonu için destekleyici tedavi olarak bir süredir kullanılmaktadır. Bu çalışmada ratlar üzerinde TZF’nin farklı siyatik sinir hasarı modellerinin iyileştirilmesinde tedavi etkinliğinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Çalışmada 220-275 gram ağırlıkta ve 5-7 aylık olacak şekilde 30 adet erişkin erkek Sprague Dawley cinsi rat kullanılmıştır. İki rat TZF hazırlamak için ayrılmış diğerleri kalan ratların yarısının (n:14) sağ siyatik sinirinde (N. ishiadicus) ezik yarası oluşturulmuş diğer yarısında ise (n:14) mikromakas ile siyatik sinire kesi yapılıp sonrasında da USP 7/0 Prolen (polipropilen) ile hemen primer anastomoz yapılmıştır. Lezyon oluşturulan ratlar rastgele 7 şerli gruplara, kesi yarası TZF ve kontrol grubu ile ezik yarası TZF ve kontrol grubu olarak ayrılmıştır. Bulgular: Bacak postür skorunun 30. günde TZF uygulanan gruplarda kontrol gruplarına göre istatistiksel olarak anlamlı derece düşük bulunmuştur (p < .001). Kontrol gruplarında 30. Günde SFI skoru yükselirken TZF uygulanan gruplarda önemli derecede düşmüştür (p < .001). Deneme sonunda elektromiyografi ile sinir iletim parametreleri kontrol grubundaki hiçbir rattan alınamamıştır ancak TZF uygulanan gruplarda çoğu rattan (n:5) alınabilmiş ve sağlıklı verilere göre önemli düzeyde daha düşük olduğu görülmüştür (p < .001). Makroskopik değerlendirme skorlamasında ezik yarası için kontrol gruplarının anlamlı şekilde olarak daha yüksek skora sahip olduğu belirlenmiştir (p < .05).
Sonuç: Bu bulgular ışığında TZF uygulamasının travmatik sinir hasarları sonrasında destekleyici tedavi olarak kullanımın umut vaat eden bir seçenek olabileceği kanısında varılmıştır.
Anahtar kelimeler: Elektromiyografi, Rat, Siyatik Sinir Hasarı, Tedavi, Trombositten Zengin Plazma
