Abstract:
Amaç: Bu çalışma epilepsili çocukların, epilepsili kardeşi olan sağlıklı çocukların ve epilepsili kardeşi olmayan sağlıklı çocukların annelerinin çocuklarının kırılganlığı ile ilgili algı düzeyleri ve ilişkili faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Analitik-kesitsel tipteki bu araştırma, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi ve T.C. Aydın İl Sağlık Müdürlüğü Efeler 1 No’lu Aile Sağlığı Merkezinde 1 Nisan- 1 Aralık 2022 tarihleri arasında 180 anne ile yapıldı. Araştırmanın verileri, Anne Bilgi Formu, Sağlıklı Çocuk Bilgi Formu, Epilepsi Tanılı Çocuk Bilgi Formu ve Çocuk Kırılganlık Algısı Ölçeği (ÇKAÖ) kullanılarak annelerden öz bildirim yoluyla toplandı. Çalışma verilerinin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, Student t testi, One Way ANOVA testi, Pearson korelasyon, Lineer regresyon ve post hoc (Tukey- LSD) analizleri kullanıldı.
Bulgular: Çalışmaya katılan epilepsi tanılı çocuğa sahip annelerin ÇKAÖ puan ortalamasının 11,43 ±4,03 olduğu ve %45’inin çocuklarını kırılgan olarak algıladıkları belirlendi. Çalışmamızda kardeşi epilepsili olan sağlıklı çocuk annelerinin ÇKAÖ puan ortalaması 7,51 ±4,23 ve annelerin %25’inin çocuklarını kırılgan olarak algıladığı bulundu. Sağlıklı çocuk annelerinin ÇKAÖ puan ortalaması ise 2,25 ±3,26 olarak bulundu ve %5’inin çocuklarını kırılgan olarak algıladığı belirlendi. Çocuğun yoğun bakımda yatması ve önceki çocuk kaybı deneyimi annelerin kırılganlık algısını arttırırken, annelerin eğitim düzeyinin artması çocuk kırılganlık algısını azalttı.
Sonuç: Epilepsili çocuğa sahip annelerin yaklaşık yarısı çocuklarını kırılgan olarak algılamaktadır. Annelerin dörtte biri sağlıklı kardeşleri kırılgan olarak değerlendirmiştir. Klinik uygulamada ebeveynlerin sadece kronik hastalıklı çocuklarına değil sağlıklı çocuklarının kırılganlığı hakkındaki inançlarına da özel dikkat gösterilmelidir.
