Prepubertal Dişi Keçilerde Kisspeptin Uygulamasının Pubertas ve Fertilite Üzerine Etkinliğinin Araştırılması

Abstract

PREPUBERTAL DİŞİ KEÇİLERDE KİSSPEPTİN UYGULAMASININ PUBERTAS VE FERTİLİTE ÜZERİNE ETKİNLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI Aksu C. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doğum ve Jinekoloji (Veteriner) Programı, Doktora Tezi, Aydın, 2023. Amaç: Bu çalışmada prepubertal dönemdeki dişi keçilerde kisspeptinin pubertas ve fertilite üzerindeki etkinliği araştırıldı. Gereç ve Yöntem: Çalışmada 1 Şubat – 15 Mart 2021 tarihleri aralığında doğan, ortalama 5 aylık ve 30 adet dişi Kıl keçisi kullanıldı. Prepubertal dişi oğlaklar (Grup A- n=10, Grup B n=10, Grup C- n=10) rastgele üç gruba ayrıldı. Çalışmanın ilk periyodunda, Grup A’da 2µg/kg tek doz i.v. human kisspeptin 10 (hKp10), Grup B’de aynı şekilde 2µg/kg tek doz i.v. hKp10 ve Grup C’deki kontrol hayvanlarına plasebo olarak 1 ml i.v. fizyolojik tuzlu su uygulandı. Bu hayvanlar 5.5, 6 ve 6.5 aylık olduklarında her 15 günde bir tüm hayvanlardan kan serumunda progesteron hormonu seviyelerinin ölçümü amacıyla kan örnekleri toplandı. Çalışmanın son periyodunda pubertas ve fertilite üzerine kisspeptin ile birlikte erkek etkisini incelemek için 7 aylık olan tüm hayvanlara teke katımı yapıldı. Teke katımı yapıldıktan yaklaşık 8 saat sonra Grup A’da 2µg/kg ikinci tek doz i.v. hKp10, Grup B’de ilk periyoddakinden farklı olarak plasebo amaçlı 1 ml i.v. fizyolojik tuzlu su ve Grup C’de yine plasebo amaçlı 1 ml fizyolojik tuzlu su uygulandı. Bütün hayvanlar 10 aylık olduklarında transrektal yolla ultrasonografik gebelik muayeneleri yapıldı ve doğumlar kayıt altına alındı. Bulgular: Sonuçlar incelendiğinde, gruplar arasında üç farklı zamanda analiz edilen kan progesteron düzeyleri ortalamaları (X±SH) arasında istatiksel açıdan önemli fark bulunmamıştır. Fakat çalışma grubu olan A ve B grubunda progesteron hormon düzeylerinde artış ve devamlılık gözlenirken C grubunda son ölçümde düşüş belirlenmiştir. Ayrıca 10 aylıkken yapılan gebelik muayenesinde elde edilen verilere göre çift doz hKp10 uygulanan hayvanlar, tek doz hKp10 uygulanan hayvanlar ve fizyolojik tuzlu su uygulanan hayvanlar ile xiv karşılaştırıldığında tekrarlanan çift doz kisspeptin uygulaması erkek etkisi ile birlikte daha fazla gebelik oranı oluşturmuştur. Sonuç: Sonuç olarak hem tek doz kisspeptin uygulamasının hem de tekrarlanan çift doz kisspeptin uygulamasının serbest teke katımının yapıldığı sürüler için yüksek oranda pubertas üzerine etkili olabileceği düşünülmüştür. Bu çalışmada özellikle tekrarlanan dozda kisspeptin uygulamasının postpubertal aşamadaki dişi keçilerin fertilitesi üzerinde etkinlik oluşturabileceği kanısına varılmıştır.