YAŞAMIN SON DÖNEMİNDEKİ HASTALARIN YAKINLARINA UYGULANAN AFFETME PSİKOEĞİTİMİNİN AFFETME, ÖLÜM KAYGISI VE BAKIM YÜKLERİNE ETKİSİ

DSpace Ana Sayfası
→
Tez
→
Doktora
→
Öğe Göster

dc.contributor.advisor	DEMİRKIRAN, FATMA
dc.contributor.author	ŞAHİN, MERVE
dc.date.accessioned	2023-04-05T07:48:13Z
dc.date.available	2023-04-05T07:48:13Z
dc.date.issued	2023-04-05
dc.date.submitted	2023-02-02
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11607/4992
dc.description.abstract	Amaç: Bu araştırma yaşamın son dönemindeki hastaların yakınlarına uygulanan affetme psikoeğitiminin, hasta yakınlarının affetme, ölüm kaygısı ve bakım yüklerine etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırmada ön test, son test, bir aylık ve üç aylık izlem randomize kontrollü deneysel yöntem kullanılmıştır. Araştırma İzmir İl Merkezi'ne bağlı Bergama Necla-Mithat Öztüre Devlet Hastanesi'nde, Haziran 2021-Haziran 2022 tarihleri arasında yatan yaşamın son dönemindeki hastaların yakınları ile yürütülmüştür. Araştırma örneklemine randomizasyon yöntemi ile belirlenen 56 (Deney:28 ve Kontrol:28) hasta yakını alınmıştır. Veriler, Kişisel Bilgi Formu, Heartland Affetme Ölçeği, Thorson Powell Ölüm Kaygısı Ölçeği ve Bakım Verme Yükü Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiklerin yanı sıra Ki-Kare Testi, Fisher Ki-Kare Testi, bağımsız örneklem t testi ve tekrarlı ölçümlerde iki yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmada deney grubu hasta yakınlarının son test, birinci ay ve üçüncü ay affetme puan ortalamaları, kontrol grubu hasta yakınlarına göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek olduğu bulunmuştur (p=0.000). Deney grubu hasta yakınlarının son test, birinci ay ve üçüncü ay ölüm kaygısı ve bakım verme yükü puan ortalamalarının, kontrol grubu hasta yakınlarına göre istatistiksel olarak anlamlı derecede düşük olduğu bulunmuştur (p=0.000). Sonuç: Bu çalışmada yaşamın son dönemindeki hastaların yakınlarına verilen affetme psikoeğitiminin, hasta yakınlarının affetme eğilimlerini artırdığı, ölüm kaygısı ve bakım yüklerini azalttığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Yaşamın son dönemindeki hastaların yakınlarına, palyatif bakım birimlerinde belli aralıklarla grup ya da bireysel affetme psikoeğitimlerin planlanması önerilmiştir.	tr_TR
dc.description.tableofcontents	KABUL VE ONAY i TEŞEKKÜR ii İÇİNDEKİLER iii SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ viii ŞEKİLLER DİZİNİ ix TABLOLAR DİZİNİ x ÖZET xi ABSTRACT xii 1. GİRİŞ 1 1.1. Problemin Tanımı ve Önemi 1 1.2. Araştırmanın Amacı 5 1.3. Araştımanın Hipotezleri 6 2. GENEL BİLGİLER 7 2.1. Yaşam Sonu Bakım 7 2.1.1. Yaşam Sonu Bakım ile İlgili Tanımlar ve Temel Bilgiler 7 2.1.2. Yaşam Sonu Bakımın Amaçları 8 2.1.3. Yaşam Sonu Bakımda Hasta Yakınlarının Önemi 8 2.2. Affetme 10 2.2.1. Affetme ile İlgili Tanımlar ve Temel Bilgiler 10 2.2.2. Affetmenin Boyutları 12 2.2.2.1. Kendini Affetme 12 2.2.2.2. Başkalarını Affetme 12 2.2.2.3. Durumu Affetme 13 2.2.3. Affetme Modelleri 13 2.2.3.1. Worthington Affetme Modeli 13 2.2.3.2. Enright Affetme Süreç Modeli 14 2.2.3.3. Gordon ve Baucom Affetme Modeli 16 2.2.3.4. Hargrave Affetme Modeli 16 2.2.4. Affetmeyi Etkileyen Faktörler 17 2.2.4.1. Özür, Empati, Zararın Şiddeti 17 2.2.4.2. Kişilik Özellikleri 18 2.2.4.3. Dindarlık 18 2.2.4.4. Cinsiyet 19 2.2.4.5. Yaş 20 2.2.4.6. Kültür 20 2.2.5. Affetmenin Ruh Sağlığı Üzerine Etkileri 21 2.2.6. Affetme ile İlgili Yapılmış Ulusal ve Uluslararası Çalışmalar 22 2.3. Ölüm Kaygısı 26 2.3.1. Ölüm Kaygısı ile İlgili Tanımlar ve Temel Bilgiler 26 2.3.2. Ölüm Kaygısını Açıklamaya Yönelik Kuramlar 28 2.3.2.1. Psikanalitik Kuram 28 2.3.2.2. Varoluşçu Kuram 28 2.3.2.3. Bilişsel Kuram 29 2.3.2.4. Dehşet Yönetim Kuramı 29 2.3.3. Ölüm Kaygısına Karşı Geliştirilen Savunma Mekanizmaları 30 2.3.3.1. Kültürel (Sosyolojik) Savunmalar 30 2.3.3.2. Bireysel (Psikolojik) Savunmalar 30 2.3.4. Ölüm Kaygısını Etkileyen Değişkenler 31 2.3.4.1. Yaş 31 2.3.4.2. Cinsiyet 32 2.3.4.3. Medeni Durum 32 2.3.4.4. Fiziksel Hastalık 32 2.3.4.5. Ruhsal Hastalık 33 2.3.4.6. Yaşam Olayları 33 2.3.4.7. Kişilik Özellikleri 34 2.3.4.8. Sosyokültürel Özellikler ve Din 34 2.3.5. Ölüm Kaygısı ile İlgili Yapılmış Ulusal ve Uluslarası Çalışmalar 35 2.4. Bakım Yükü 36 2.4.1. Bakım Yükü ile İlgili Tanımlar ve Temel Bilgiler 36 2.4.2. Bakım Yükünü Etkileyen Faktörler 37 2.4.2.1. Yaş 37 2.4.2.2. Cinsiyet 37 2.4.2.3. Sosyal Destek Alma Durumu 37 2.4.2.4. Sağlık 37 2.4.2.5. Sosyoekonomik Durum 38 2.4.3. Bakım Yükü ile İlgili Yapılmış Ulusal ve Uluslararası Çalışmalar 38 2.5. Yaşamın Son Dönemindeki Hasta Yakınlarında Affetmeyi Arttırmada, Ölüm Kaygısı ve Bakım Yükünü Azaltmada Psikiyatri Hemşiresinin Rolü 40 3. GEREÇ VE YÖNTEM 43 3.1. Araştırmanın Tipi 43 3.2. Araştırmanın Yapıldığı Yer ve Özellikleri 43 3.3. Araştırmanın Zamanı 44 3.4. Araştırmanın Evreni ve Örneklemi 44 3.5. Araştırmaya Alınma, Dışlanma ve Çıkarılma Kriterleri 45 3.5.1. Alınma Kriterleri 45 3.5.2. Dışlanma Kriterleri 45 3.5.3. Çıkarılma Kriterleri 45 3.6. Randomizasyon 46 3.7. Affetme Psikoeğitiminin Hazırlanması Süreci 49 3.7.1. Pilot Çalışma 50 3.7.2. Affetme Psikoeğitiminin Uygulanma Süreci 51 3.8. Araştırmanın Değişkenleri 54 3.9. Veri Toplama Araçları 54 3.9.1. Kişisel Bilgi Formu (Ek 2) 54 3.9.2. Heartland Affetme Ölçeği (HAÖ) (Ek 2) 54 3.9.3. Thorson Powell Ölüm Kaygısı Ölçeği (TPÖKÖ) (Ek 2) 55 3.9.4. Bakım Verme Yükü Ölçeği (BVYÖ) (Ek 2) 56 3.10. Araştırma Verilerinin Değerlendirilmesi ve Uygulanan İstatistiksel Analizler 56 3.11. Araştırmanın Etik Yönü 57 4. BULGULAR 58 5. TARTIŞMA 70 5.1. Araştırmanın Sınırlılıkları 72 5.2. Araştırmada Karşılaşılan Güçlükler 73 6. SONUÇ VE ÖNERİLER 74 6.1. Sonuçlar 74 6.2. Öneriler 74 KAYNAKLAR 76 EKLER 100 Ek 1. Bilgilendirilmiş Gönüllü Olur Formu (Deney ve Kontrol Grubu için) 100 Ek 2. Anket Formu 110 Ek 3. Heartland Affetme Ölçeği Kullanım İzni 116 Ek 4. Thorson Powell Ölüm Kaygısı Ölçeği Kullanım İzni 117 Ek 5. Bakım Verme Yükü Ölçeği Kullanım İzni 118 Ek 6. Etik Kurul İzni 119 Ek 7. Etik Kurul Değişiklik Sonrası Onayı 120 Ek 8. Kurum İzni 122 Ek 9. Affetme Psikoeğitim Programının İçeriği 124 BİLİMSEL ETİK BEYANI 135 ÖZ GEÇMİŞ 136	tr_TR
dc.language.iso	tur	tr_TR
dc.rights	info:eu-repo/semantics/embargoedAccess	tr_TR
dc.subject	Affetme	tr_TR
dc.subject	Bakım yükü	tr_TR
dc.subject	Hasta yakını	tr_TR
dc.subject	Ölüm kaygısı	tr_TR
dc.subject	Psikiyatri hemşireliği	tr_TR
dc.title	YAŞAMIN SON DÖNEMİNDEKİ HASTALARIN YAKINLARINA UYGULANAN AFFETME PSİKOEĞİTİMİNİN AFFETME, ÖLÜM KAYGISI VE BAKIM YÜKLERİNE ETKİSİ	tr_TR
dc.type	doctoralThesis	tr_TR