Kedi (felis domesticus) uzun kemiklerinde büyüme plaklarının morfometrik değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Büyüme plağı, son derece özelleşmiş mezodermden türetilmiş kıkırdak dokusundan şekillenir. Büyüme plağı kemiğin uzunlamasına büyümesinden sorumludur. Kemiklerin uzama sürecinde travmatik ve non-travmatik olan çok sayıda faktör büyüme plağını etkileyebilmektedir. Bu faktörlere bağlı büyüme plağı patolojileri (kalınlık artışları, asimetri, geç ya da erken kapanma vb.) ve devamında kemik ve eklem patolojileri (açısal deformasyonlar vb.) ile karşılaşılabilmektedır. Bu patolojiler radyografik görüntüleri ile teşhis edilebilir. Bu yüzden radyografi görüntülerinde büyüme plağına ilişkin veriler önem taşımaktadır. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, sağlıklı kedi ekstremitelerinin radyografik görüntülerinde büyüme plaklarının morfometrik olarak değerlendirilmesidir. Gereç ve Yöntem: Çalışmada öncelikle radyografik ölçümler için Aydın ve çevre illerde yer alan özel veteriner klinik/hastanelerinden temin edilen 500 adetden fazla görüntü ön değerlendirilmeye tabi tutulmuştur. Bu görüntüler içerisinde 0-24 aylık yaşta, herhangi bir kemik ve eklem patolojisi olmayan kedilerin uzun kemiklerine ait radyografi görüntüleri seçilmiş ve ölçümler sçilen görüntülerde yapılmıştır. Ayrıca radyografik ölçümlerdeki hata payını azaltmak ve ölçümlerde büyüme plağına ilişkin rehber olması için beş adet kedi kadavrasında tomografi çekimi yapılarak bu görüntülerden 3b modeller oluşturulmuş ve bu modeller, 3b yazıcıdan basılarak fiziki olarak 3b modeller ölçümler yapılırken referans olarak kullanılmıştır. Elde edilen radyografi görüntülerinde büyüme plağına ve kemiklere ilişkin uzunluk, genişlik değerleri ölçülmüş ve indeksler hesaplanmıştır. Bulgular: Çalışmada kedi uzun kemiklerinin radyografik ölçümleri sonucunda, tüm uzun kemiklerde fdiyerlerilı yaş dönemlerindeki ve fdiyerlerilı cinsiyette kedilerin kemik morfometrisine ve büyüme plağının morfometrisine ilişkin değerlerin tabloları sunulmuştur. xiii Çalışmada kullanılan uzun kemiklerin morfometrileri birbirine benzer özellik gösterdiği gibi fdiyerlerilı özellikler de göstermektedirler. Ayrıca alınan ölçümlerde 0-6 aylık yaş dönemi ile 7. aydan sonraki yaş dönemleri arasında büyük fdiyerlerilılık sergilemektedir. Bunun yanında dişi ve erkek hayvanlar arasında morfometriye ilişkin fdiyerlerilılıklar dikkati çekmektedir. Sonuç: Bu çalışmanın sonucunda, kedilerde kemik gelişiminin tamamlanmadan önceki dönemde (büyüme plaklarının kapanmasına kadar olan süre) büyüme plağının morfometrisine ilişkin ölçümler ve büyüme plağının yerine ilişkin indeks değerlerini ortaya konulmuştur. Bu değerler bölgeye yapılabilecek operatif müdehalelerde veya patolojilerin tanımlanmasında referans olarak kullanılabilecektir.