Farklı fosfor dozlarının tritikale bitkisinde (Triticosecale wittm.) verim ve kalite üzerindeki etkileri

Abstract

Amaç: Bu çalışma ile Aydın ekolojik koşullarında yetiştirilen Ege Yıldızı tritikale çeşidinin farklı fosfor dozlarında tane verimi, verim öğeleri ve kalite parametrelerinin değişimlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Materyal ve Yöntem: Bu çalışma, Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Çiftliğinde 2021 kışlık ürün yetiştirime sezonunda, tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olacak şekilde yürütülmüştür. Uygulama olarak Diamonyum Fosfat (%18-46) formundaki gübre 6 farklı (0, 4, 8, 12, 16, 20 kg/da) dozda kullanılmıştır. Bulgular: tane verimi 443,3- 586,7 kg/da, bin tane ağırlığı 46,3 -53,1 g, bitki boyu 143,2- 151,2 cm, başakta tane sayısı 58,2- 63,6 adet, başak uzunluğu 12,6- 14,4 cm, metrekaredeki başak sayısı 316-404 adet ölçülmüştür. Tanede kül oranı %0,04- %0,5, yağ %2,3- %2,8, lif %2,93 %3,6, protein %13,6- %15,1, nişasta %63,7- %69,4 arasında değiştiği belirlenmiştir. Sonuç:12 kg/da fosfor dozunun tane verimi bakımından Ege Yıldızı tritikale çeşidinde en yüksek verimi verdiği, buna ek olarak 16 kg/da potasyumun kül, lif, yağ ve protein oranı gibi bazı kalite parametrelerini de yükselttiği görülmüştür. Gübre uygulama maliyeti ve tanenin değerlendirilme amacına göre dekara 12 kg veya 16 kg potasyum önerilebilir.

Objective: In this study, it was aimed to determine the changes in grain yield, yield components and quality parameters of Ege Yıldızı triticale variety grown in Aydın ecological conditions at different phosphorus doses. Material and Methods: This study was carried out in Adnan Menderes University Faculty of Agriculture Research and Application Farm in the 2021 winter crop growing season, in a randomized block design with 3 replications. As application, fertilizer in the form of Diammonium Phosphate (18-46%) was used in 6 different doses (0, 40, 80, 120, 160, 200 kg/ha). Results: According to findings obtained, grain yield 4433,3- 5866,6 kg/ha, thousand grain weight 46,3 -53,1 g, plant height 143,2- 151,2 cm, number of grains per spike 58,2- 63,6 pcs, length of spike 12,6- 14,4 cm, number of spike per square meter 316- 404 pcs, ash content %0,04- %0,5, fat content %2,3- %2,8, fiber content %2,9- %3,6, protein content %13,2- %15,1, starch content %63,6- %69,4 were measured. Conclusion: The results showed that the highest grain yield values were measured in 120 kg/ha phosphorus parcels in Ege Yıldızı variety. 160 kg/ha phosphorus also increased ash, fat and fiber rate. So, 120 or 160 kg/ha of phosphorus fertilizer application can be recommended according to fertilizer application cost and use of grain.