Farklı gelişme hızına sahip etlik piliç soylarında kesim öncesi stresi ve bilinçsizleştirme işleminin kesim performansı ve göğüs eti kalite özellikleri üzerine etkisi

Abstract

Amaç: Bu çalışmada, yavaş ve hızlı gelişen etlik piliç soylarında kesim öncesi stresinin ve kanatlıları bilinçsizleştirmek için uygulanan AC ve pDC akım tiplerinin, kesim performansı, bazı karkas kusurları ve göğüs eti özellikleri üzerindeki etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Materyal ve Yöntem: Çalışmada sırasıyla 62 ve 42 günlük yavaş (Hubbard Red-JA) ve hızlı (Ross 308) büyüme özelliklerine sahip 2 etlik piliç soyuna ait toplam 320 piliç kullanılmıştır. Çalışma, 2 taşıma mesafesi (yakın ve uzak), 2 bekletme sıcaklığı (22 ve 35°C) ve 2 elektrik akım tipini (AC ve pDC) esas alarak faktöriyel deneme desenine göre gerçekleştirilmiştir. Her grupta 160 piliç (80 ♀ ve 80 ♂) yer almıştır. Kümesten kesimhaneye taşınan piliçler, 2 saat normal ve yüksek sıcaklıklarda bekletildikten sonra elektrik akımı (AC/pDC) ile bilinçsiz hale getirilerek kesilmişlerdir. Bulgular: Etlik piliçlerde, genetik seleksiyon, yetiştirme ve besleme koşullarının iyileştirilmesi, kas yapılarında bazı değişikliklere yol açmıştır. Farklı kas gelişimine sahip etlik piliç soylarında, kesim öncesi taşıma ve bekletme koşullarının neden olduğu stresin ve kanatlıları bilinçsizleştirmek için uygulanan akım tipinin piliçlerin kesim performansını ve et kalite özelliklerini etkileyebileceği öngörülmüştür. Araştırma bulguları, etlik piliç soylarının büyüme hızının ve kesim öncesi taşıma mesafelerinin piliçlerin canlı ağırlık kayıplarına etkisinin önemli olduğunu ortaya koymuştur. Taşıma sırasında, canlı ağırlık kayıpları yavaş gelişenlerde % 4,74, hızlı gelişenlerde % 3,88 olmuştur. Ayrıca, kanatlılarda canlı ağırlık kayıpları kısa taşıma mesafesinde % 4,13, uzun taşıma mesafesinde % 4,49 olarak belirlenmiştir. Kesim alanında bekletme sıcaklığının ve cinsiyetin kanatlıların canlı ağırlık kayıpları üzerindeki etkisi önemli bulunmamıştır. Yavaş gelişen soyun hızlı gelişenlerden ve dişi piliçlerin erkeklere göre daha yüksek vücut direncine sahip oldukları ve bu nedenle onları bilinçsiz hale getirmek için daha yüksek voltaja ihtiyaç duyulduğu belirlenmiştir. Karkas kusurlarından biri olan, kanat ucu kırıklarının, gelişme hızı ve uygulamalardan etkilenmediği, ancak yüksek sıcaklıkta bekletilen piliçlerde orta kanat kırıklarının yüksek olduğu görülmüştür. Gelişme hızı ve taşıma mesafesi, piliçlerde uç ve orta kanat damar kanamalarını etkilemiş, kanamalar hızlı büyüyen soyda daha yüksek bulunmuştur. Piliçlerin gelişme hızı, but dışında, karkasın diğer kısımlarında önemli kanamalara yol açmıştır. Karkastaki spot kanamaların dağılımına bakıldığında, yavaş gelişen soyun sadece göğüs kısmında spot kanamaların yüksek olduğu, bununla birlikte karkasların diğer kısımlardaki kanamaların hızlı gelişen soyda daha yüksek oranlarda görüldüğü anlaşılmıştır. Kesilen piliçlerden akan kan miktarı üzerine gelişme hızı, taşıma mesafesi ve bekletme sıcaklığının etkisi önemli bulunmuştur. Hızlı gelişim, uzun taşıma mesafesi ve düşük bekletme sıcaklığı, kesim sırasında piliçlerden daha fazla kan kaybına neden olmuştur. Piliçlerde göğüs etinin kırmızılık renk koordinatı (a*) ve su kaybı dışındaki diğer göğüs eti özellikleri üzerine etlik piliç soyların gelişme hızının etkisinin önemli olduğu belirlenmiştir. Diğer taraftan, taşıma mesafesinin piliç göğüs etinin sadece pH değerini etkilediği ortaya çıkmıştır. Yavaş gelişen piliçlerde göğüs etinin pH15 ve b* değerlerinin, hızlı gelişenlerde ise pH24, parlaklık (L*), pişirme kaybı ve tekstür değerlerinin daha yüksek olduğu görülmüştür. Ayrıca, göğüs etinde AC akım tipinde pH15, pDC akım tipinde ise su kaybında daha yüksek değerler görülmüştür. Sonuç: Sonuç olarak, gelişme hızı diğer uygulamalara göre piliçlerde incelenen özellikler üzerinde daha etkili sonuçlar ortaya koymuştur. Yüksek büyüme hızı, piliçlerin bazı özelliklerini olumsuz şekilde etkilemiştir. Taşıma mesafesi canlı ağırlık kaybını artırmış, yavaş gelişen soyun bu durumdan daha az etkilendiği görülmüştür. Bekletme sıcaklığının ve akım tipinin incelenen özellikler üzerinde daha az etkili olduğu anlaşılmıştır.