Psikiyatri hastalarının bakım vericilerinde öfke ve ilişkili faktörler

Abstract

Araştırma Afyonkarahisar ilinde psikiyatri hastalarının bakım vericilerinde öfke ve ilişkili faktörler durumunu belirlemek amacıyla kesitsel olarak yapılmıştır. Çalışmada Afyonkarahisar ili bir üniversite hastanesinde yatışı yapılmış psikiyatri hastalarına bakım veren 160 bakım vericiye ulaşılmıştır. Çalışmada demografik bilgiler ve bireyin sağlığa ve öfkeye ilişkin tutumları için ''Kişisel Bilgi Formu'', öfke durumu ve davranışları için ''Sürekli Öfke ve Öfke İfade Tarz Ölçeği '' kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde; tanımlayıcı istatistiksel analizler (Ortalama, standart sapma, frekans, yüzdelik), normal dağılım değerlendirmede Kolmogorov Simirnov, normal dağılım gösteren karşılaştırmalarda t testi; normal dağılım dışı karşılaştırmalarda Mann Whitney U ve Kruskal Wallis H test, ordinal verilerin karşılaştırılmasında Pearson Correlation analizi ve ileri analizlerde Kruskal Wallis t-testi ve Mann Whitney U test kullanılmıştır. Araştırmaya katılan bakım vericilerin yaş ortalaması 39.84±14.84 olup, % 54.4' ü (n=87) kadındır. Bakım vericilerin % 85' i (n=136) hasta ile birlikte yaşamakta olup, % 61.9' u (n=99) bakımda destek almamaktadır. Bakım vericilerin % 86.9' unun (n=139) herhangi bir psikiyatrik yardım almadığı, % 83.8'inin (n=134) hastası nedeniyle kısıtlanma duygusu yaşadığı, % 91.3' ünün (n=146) öfkeyi olumsuz bir duygu olarak nitelendirdiği görülmüştür. Bireylerin % 61.3'ünün (n=98) öfke kontrollerinin yetersiz olduğunu düşündüğü görülmüştür. Yapılan analiz sonuçlarına göre; bakım vericilerde öfke ile ilgili davranışlar üzerinde cinsiyet, ekonomik durum, öğrenim durumu, çalışma durumu, hasta ile aynı evde yaşama durumu, bireyin kendi ruh sağlığını algılama biçimi, kısıtlanma duygusu, bakım verilen bireyde ek kronik hastalık bulunması değişkenlerinin etkili olduğu bulunmuştur. Sürekli Öfke ve Öfke İfade Tarz Ölçeği(SÖÖTÖ) Sürekli Öfke Alt Ölçeği puan ortalaması 21.88±5.68, Öfke İçte Alt Ölçeği puan ortalaması 19.84±2.41, Öfke Dışta Alt Ölçeği puan ortalaması 18.58±3.35, Öfke Kontrolü Alt Ölçeği puan ortalaması 20.48±2.53 olarak bulunmuştur. Tüm sonuçlar genel olarak değerlendirildiğinde, psikiyatri hastalarının bakım vericilerine öfke kontrolü ve öfke yönetimi ile ilgili destek, eğitim ve danışmanlık sağlanması bireylerin öfkeyi daha iyi yönetebilmesine ve kendisini ifade edebilmesine katkı oluşturabilir. The study was performed as a cross-sectional research to determine anger and associated factors in psychiatric patients' caregivers in Afyonkarahisar. In the study it's reached 160 persons who were caregiving to psychiatric inpatients in a university hospital in Afyonkarahisar. In the study it's used ''The Personal Information Form'' for demographic information and the persons' attitudes for health and anger, ''The State Trait Anger Scale'' for anger situation and behaviours. For the evaluation of data; it's used descriptive statistical analyses(median, standard deviation, frequency, percentage), Kolmogorov Simirnow test for normal evaluation distribution, t-Test for comparisons that shows normal evaluation; Mann Whitney U Test and Kruskal Wallis H Test for abnormal evaluated comparisons, Pearson Correlation analyses for ordinal data comparision and Kruskal Wallis test, t-Test and Mann Whitney U test for advanced analyses. The caregivers' mean age who took part in the research is 39.84±14.84 and 54.4% of them are women. 85% of the caregivers (n=136) live with their patient and 61.9% (n=99) of them do not get support. 86.9% (n=139) of the caregivers get no psychiatric help, 83.8% (n=134) of them feel restriction because of their patient, 91.3% (n=146) of them charecterized anger as a negative feeling. It's seen that 61.3% (n=98) of the persons' anger control is inadequate. As the results of the analyses; it's been found that factors as economic situation, educational situation, working situation, living in the same house with the patient situation, caregiver's perception of her/his own mental health, sense of restriction, another chronic disease of the patient are effectual on the caregivers' anger and associated behaviours. The mean score of State Trait Anger Scale's Incessant Anger Subscales is found as 21.88±5.68, The Anger Inside Subscales is found as 19.84±2.41, The Anger Outside Subscales is found as 18.58±3.35, The Anger Control Subscales is found as 20.48±2.53. After general evaluation of all the results, it can be suggested that providing support, education and counseling to pychiatric patients' caregivers for anger control and anger management to manage anger much better and have self expression.