Öğretmen ve öğretmen adaylarının akıl yürütme yolları, sosyal sorun çözme, akılcı ve sezgisel karar verme becerileri

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı, öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının akıl yürütme yollarının, sosyal sorun çözme, akılcı ve sezgisel karar verme becerilerinin hangi düzeyde olduğunu belirleyerek bu özelliklerin bazı demografik değişkenler açısından farklılık gösterip göstermediğini ve aynı zamanda bu üç değişken arasındaki ilişkinin nasıl olduğunu ortaya koymaktır. Araştırmada, nicel betimsel yöntem kullanılmıştır. Araştırma evrenini, 2020- 2021 eğitim- öğretim yılında görev yapmakta olan öğretmenler ve eğitim fakültelerinin farklı anabilim dallarında öğrenim görmekte olan öğretmen adayları oluşturmaktadır. Uygun örnekleme yöntemi sonucunda, araştırmaya, 529 öğretmen ve 391 öğretmen adayı olmak üzere toplam, 920 katılımcı dahil edilmiştir. Araştırmada, Demografik Bilgi Formu, Akıl Yürütme Ölçeği (AYÖ), Gözden Geçirilmiş Sosyal Sorun Çözme Envanteri (Kısa Form) (Tr-SSÇE-G- K, SPSI-R-Short), Akılcı ve Sezgisel Karar Verme Stilleri Ölçeği (ASKVSÖ) kullanılmıştır. Veriler, SPSS 25.0 (Statistical Package for Social Sciences) programı kullanılarak analiz edilmiştir. Bu süreçte, bağımsız örneklem t, Mann Whitney U analizi, varyans analizi (ANOVA), Kruskal Wallis, Bonferroni analizi, Spearman korelasyon analizi kullanılarak elde edilen veriler betimlenmiş ve yorumlanmıştır. Analiz sonucunda, araştırmaya katılan öğretmen ve öğretmen adaylarının, Akıl Yürütme Yolları ile Sosyal Sorun Çözme Becerileri "iyi" düzeyde iken, Akılcı Karar Verme becerileri "çok iyi", Sezgisel Karar Verme Becerileri ise "orta" düzeyde gözlemlenmiştir. Elde edilen bulgular ışığında, öğretmen ve öğretmen adaylarının akıl yürütme yolları, sosyal sorun çözme ve akılcı ve sezgisel karar verme becerileri açısından genellikle benzer özellikler gösterdikleri, bazen de farklılaştıkları anlaşılmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkenleri arasında genellikle pozitif yönlü bir ilişkinin var olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

The main purpose of this research is to determine the level of reasoning, social problem solving, rational and intuitive decision-making skills of teachers and preservice teachers, to reveal what characteristics they show in terms of some of demographic variables and also the relationship between these three variables. The quantitative descriptive method was used in the research. The studying group was consisted of the teachers, working in the 2020-2021 academic year, and also the preservice teachers studying in education faculties. As a result of the convenience sampling, a total of 920 participants, 529 teachers and 391 preservice teachers, were included in the study. Demographic Information Form, Reasoning Scale, Revised Social Problem Solving Inventory (Short Form), Rational and Intuitive Decision-Making Styles Scale were used. SPSS 25.0 (Statistical Package for Social Sciences) program was used. The data obtained by using independent sample t, Mann Whitney U analysis, analysis of variance (ANOVA), Kruskal Wallis, Bonferroni analysis, Spearman correlation analysis, were described and interpreted. According to the results of the analysis of the first and second sub-problems, it was observed that the "reasoning" ways and the "social problem solving" skills of the teachers and preservice teachers participating in the research were at a high level. According to the findings, it has been understood that, teachers' and preservice teachers' reasoning ways, social problem-solving and rational and intuitive decision-making skills have generally same characteristics but also they have sometimes differences.