Laboratuvar koşullarında haşhaş tohumu eleme sisteminin geliştirilmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışmada, 215O423 numaralı TÜBİTAK projesinde yapılan haşhaş hasat makinasının elek sisteminin laboratuvar koşullarında geliştirilmesi ve performans değerlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Materyal ve Yöntem: Deneme materyali olan haşhaş bitkisinin bazı fiziksel özellikleri belirlenmiştir. Biçilmiş haşhaş bitkileri haşhaş hasat makinası parçalama ünitesi yardımıyla parçalanarak eleme sistemine iletilmektedir. Eleme düzeneğinde 50 mm genlikte 150, 200 ve 250 min-1 eksantrik devir sayılarında denemeler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen verilere göre geliştirilen eleme sisteminde 100, 175, 200 ve 250 min-1 devirlerde denemelere devam edilmiştir. Elek sistemi için temizleme performans parametreleri belirlenmiştir. Elek performanslarını değerlendirmek adına temizleme etkinliği, tohum safiyeti, kapsül safiyeti, toz haznesi temizleme kaybı, kapsül haznesi temizleme kaybı ile tohum ve kapsül kapasiteleri değerleri incelenmiştir. Bulgular: İlk sistem için 200 min-1 ve geliştirilmiş sistem için 100 min-1 en iyi sonuçlarının elde edildiği eksantrik devir sayıları olmuştur. Bu devirlere göre elde edilen sonuçlara göre geliştirme sonucunda temizleme etkinliği değerlerinde %88,90'dan %95,21'e artış görülmüştür. Tohum safiyeti değerlerinde %92,09'dan %90,54'e düşük bir oranda azalma gerçekleşmiştir. Kapsül safiyeti değerleri %85,39'dan %89,65'e yükselme göstermiştir. Toz haznesi temizleme kaybı değerlerinde %3,24'den %2,44'e, kapsül haznesi temizleme kaybı değerlerinde ise %7,86'dan %2,35'e azalma görülmüştür. Tohum ve kapsül kapasite değerlerinde ise sırasıyla 105,15 kgh-1'den 97,06 kgh-1'e ve 84,64 kgh-1'den 79,80 kgh-1'e azalma görülmüştür. Sonuç: Bu çalışmada geliştirme sonrası elek sisteminin performans kriterlerinde iyileşme görülse de meydana gelen yığılmaların önüne geçilmesi gerekmektedir.

Objective: In this study, it was aimed to develop the sieving system of the poppy harvester, which was produced within the scope of the TÜBİTAK project numbered 215O423, and to determine the performance parameters under laboratory conditions. Materials and Methods: Some physical properties of poppy plant were determined. The harvested poppy plants are broken with the help of the poppy harvester threshing unit and transferred to the sieving system. Trials were carried out in the sieving unit at 50 mm amplitude, 150, 200 and 250 min-1 eccentric speeds. In the sieving system developed according to the obtained data, trials were continued at 100, 175, 200 and 250 min-1 cycles. Cleaning performance parameters have been determined for the sieve system. In order to evaluate the sieve performances, cleaning efficiency, seed purity, capsule purity, dust chamber cleaning loss, capsule chamber cleaning loss, and seed and capsule capacities values were examined. In addition, the existing screening system and the revised screening system trial results were compared. Results: 200 min-1 for the first system and 100 min-1 for the improved system were the eccentric revolutions where the best results were obtained. According to the results obtained according to these cycles, an increase was observed in the cleaning efficiency values from 88,90% to 95,21% as a result of the development. There was a slight decrease in seed purity values from 92,09% to 90,54%. Capsule purity values increased from 85,39% to 89,65%. There was a decrease in dust chamber cleaning loss values from 3,24% to 2,44%, and capsule chamber cleaning loss values from 7,86% to 2,35%. Seed and capsule capacity values decreased from 105,15 kgh-1 to 97,06 kgh-1 and from 84,64 kgh-1 to 79,80 kgh-1, respectively. Conclusion: Although the performance criteria of the sieving system improved after the revision in this study, it is necessary to prevent the accumulations.