Maternal Obezitenin Anne-Bebek Sağlığına Etkileri Ve Yönetimi: Sistematik Derleme ve Meta-Analiz

Abstract

Amaç: Bu çalışma birincil çalışmalara dayalı olarak, maternal obezitenin anne-bebek sağlığına etkileri ve yönetiminde kullanılan yöntemlerin etkinliğinin belirlemesi amacı ile yapılmıştır. Yöntem: Çalışma sistematik derlemede ve meta-analiz deseninde yapılmıştır. Taramalar Eylül-Ekim 2021 tarihleri arasında, obesity* AND (pregnancy* OR “babies health” OR “maternal Health” OR management) ve Türkçe veri tabanlarından obezite AND gebelik OR "anne sağlığı” AND “bebek sağlığı” OR yönetim) kelime grupları ile PubMed, Ulusal Tez Merkezi, DergiPark, MEDLINE, the Cochrane Library ve EBSCO arama motorlarından yapılmıştır. Araştırmaların metodolojik kalitesi, Joanna Briggs Institute tarafından geliştirilen Kritik Değerlendirme Kontrol Listeleri ile değerlendirilmiştir. Veriler meta-analiz yöntemleri ile sentez edilmiştir. Bulgular: Çalışmaya 2013–2021 yıllarında yayımlanmış 56 araştırma dâhil edilmiştir. Araştırmaların toplam örneklem hacmi 790 486’dır. Yapılan meta-analizlerde maternal obezitenin istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde, gestasyonel diyabet oluşumunu 4,11 kat (OR:4,11, Z=9,72, p<0,00001), gebelikte hipertansiyonu 4,83 kat (OR:4,83, Z=12,07, p<0,00001) ve preeklampsi gelişme riskini 3,34 kat (OR:3,34, Z=37,91, p<0,00001) arttırdığı saptanmıştır. Ayrıca sezaryen doğum, doğum indüksiyonu, doğum ağırlığı, preterm doğum, gebelik ayına göre iri bebek, makrozomi, postpartum kanama gelişme olasılığını arttırdığı ve spontan vajinal doğum, gebelik ayına göre küçük bebek olasılığını istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde azalttığı saptanmıştır. Obezitenin yönetiminde kullanılan yöntemlerden yaşam tarzı müdahalesinin doğum ağırlığı (MD:-60,00, Z=642,38, p<0,00001), gebelikte alınan kilo (MD:-1,09, Z=3,49, p=0,0005), emzirme sorunu (OR:0,42, Z=5,65, p<0,00001) ve acil sezaryeni (OR:0,89, Z=2,49, p=0,01), obez gebelere broşür dağıtmanın doğum ağırlığını (MD:-118,00, Z=1018,82, p<0,00001), metformin kullanımının yenidoğan yoğun bakım ünitesine kabulü (OR:0,44, Z=2,40, p=0,02), egzersizin gestasyonel diyabet (OR:0,44, Z=3,42, p=0,0006), gebelikte alınan kilo (MD:-2,09, Z=5,18, p<0,00001), doğum ağırlığı (MD:-84,89, Z=2,46, p=0,01) ve gebelik ayına göre iri bebek doğumunu (OR:0,61, Z=2,19, p=0,03), diyet uygulamasının sezaryen doğumu (OR:0,03, Z=2,36, p=0,02) ve diyet-egzersiz uygulamasının da gestasyonel hipertansiyon (OR:0,13, Z=2,59, p=0,010) ve gebelikte alınan kiloyu (MD:- 0,89, Z=1,74, p=0,005) anlamlı bir şekilde azalttığı bulunmuştur. Sonuç: Bu çalışmada, maternal obezitenin anne-bebek sağlığını olumsuz etkilediği, gebelikte uygulanan kilo kontrolüne yönelik müdahalelerin olumsuz maternal sonuçları azalttığı fakat istatistiksel olarak etkili olmadığı ve kadınların gebeliğe normal kilo ile başlamalarının olumsuz sonuçları azaltmada daha etkili olabileceği açığa çıkarılmıştır.