Gebelerin İnternet Kullanım Durumlarının Saptanması

Abstract

Kocademir L. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doğum Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2022. Amaç: Bu araştırma, gebelerin internet kullanım durumlarını saptamak amacı ile yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel tipteki bu araştırma Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum kliniği gebe polikliniğine başvuran, en az 28 haftalık 403 gebe ile 15.01.2021-15.06.2021 tarihleri arasında yürütülmüştür. Veriler araştırmacı tarafından literatür doğrultusunda hazırlanan anket formu kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizi tanımlayıcı istatistikler ve ki-kare testi ile gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Ortalama 28,3±5,8 yaşında olan gebelerin %96,5’i evli, %64,8’i ilkokul-ortaokullise mezunu iken, %63,3’ünün çalışmadığı, %64,5’inin ise gelirinin gidere eşit ve gelirinin giderden az olduğu, %80,9’unun il/ilçede ikamet ettiği, %82,6’sının çekirdek ailede yaşadığı bulunmuştur. Ortalama 33,3±3,3 haftalık olan gebelerin %86,1’inin birden fazla gebe kaldığı, %63,0’ünün bir veya birden fazla doğum yaptığı saptanmıştır. Gebelerden %65,0’inin doğum öncesi sağlık bakım hizmeti almadığı, %91,3’ünün gebe bilgilendirme sınıflarına katılmadığı, %64,8’inin riskli gebelik yaşamadığı, %68,7’sinin gebeliğinin planlı olduğu bulunmuştur. İnterneti en sık kullanma nedenleri arasında, gebelerin bilgiye hızlı ve kolay erişim sağlamaya, gebeliği takip etmeye ve karar vermeye yardımcı olduğu için kullandıkları saptanmıştır. Gebelerin %38,5’inin internette gebeliğin ilk üç ayında daha fazla bilgi aradığı, %78,9’unun interneti her gün kullandığı, %47,6’sının günde iki saat ve daha fazla kullandığı bulunmuştur. Gebelerin %38,9’unun Google, Yahoo gibi arama motorlarını kullandıkları, %28,3’ünün internette en yaygın olarak aradıkları konunun sağlıklı yaşam tarzı geliştirme olduğu belirlenmiştir. İnternetten bilgiye erişimin gebelerin %87,8’ini olumlu etkilediği, %65,0’inin interneti gebelik öncesine göre daha fazla kullandığı saptanmıştır. İnternetten erişilen bilgiye gebelerin %54,6’sı genellikle güvendiklerini, bilginin güvenilirliğini değerlendirmede %38,2’si bilgiyi diğer kaynaklarla karşılaştırdıklarını ifade etmişlerdir. Gebelerin %64,5’inin sağlık profesyonelinden aldığı bilgiyi internetten doğrulatmadığı, %94,8’inin sağlık profesyonelleri tarafından güvenilir internet kaynaklarına yönlendirilmediği saptanmıştır. Gebelikte internet x kullanım durumu ile gebelerin sosyodemografik (yaş, eğitim düzeyi, çalışma durumu, gelir düzeyi) ve obstetrik (gebelik sayısı, gebelik haftası, doğum öncesi sağlık bakım hizmeti alma, planlı gebelik) özellikleri arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmıştır. Sonuç ve Öneriler: Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda internetin gebelerin bilgi arama davranışları üzerinde etkili olduğu görülmektedir. Hemşireler ve ebelerin doğum öncesi bakım izlemlerinde gebe ve fetüse dair sağlık risklerinin azaltılması için gebelerin bilgi gereksinimlerini ve bilgi arama davranışlarını belirlemeleri gerekir. Ülkemizde gebeler tarafından yaygın kullanılan dijital platformların kontrol edilmesi, güncelleştirilmesi ve geliştirilmesi önerilmektedir.