Aydın il merkezi' nde turunç ağaçlarında bulunan coccoıdea, aphıdoıdea ve aleyrodoıdea üst familyasına bağlı türlerin saptanması, bunlardan aleurotrixus floccosus (maskell)(hemiptera: aleyrodidae)' un popülasyon dalgalanması ve doğal düşmanlarının belirlenmesi

Abstract

Son yıllarda Aydın ilinde Aleurotrixus floccosus (Maskell) popülasyonunun arttığı ve bu durumun özellikle şehir merkezindeki süs bitkisi durumundaki turunç ağaçlarında önemli zararlara neden olduğu gözlemlenmektedir. Beyazsineklerin yanı sıra, kabuklubitler ve yaprakbitleri de görülen zararlı gruplarındandır. Bu çalışmanın amacı, turunç ağaçlarında gerek Aleyrodoidea gerekse Coccoidea ve Aphidoidea üst familyasına bağlı zararlıların saptanmasıdır. Ayrıca, yoğun popülasyonlara ulaştığı bilinen A. floccosus' un popülasyon dalgalanmasının ve doğal düşmanlarının belirlenmesidir. Bu amaçlarla; 2012-2013 yıllarında, Aydın merkezde; Muğla Bulvarı, Atatürk Bulvarı ve Batı Gazi Bulvarı olmak üzere üç ayrı bölgede peyzaj amaçlı kullanılan turunç ağaçlarında bulunan zararlı ve doğal düşmanların belirlenmesi amacıyla örneklemeler yapılmış ve örnekler laboratuvara getirilerek stereo mikroskop altında sayımlar yapılmıştır. Sonuç olarak Coccoidea üst familyasına bağlı Coccus hesperidum (Linnaeus), Ceroplastes rusci (Linnaeus) ve Aonidiella aurantii (Maskell) türleri tespit edilmiştir. Turunç ağaçlarında diğer bir zararlı grubu Aphidoidea üst familyasından Aphis spiraecola (Patch), Aphis gossypii (Glover), Toxoptera aurantii (Boyer de Fonscolombe) ve Myzus (Nectarosiphon) persicae (Sulzer) olmak üzere dört farklı yaprakbiti türü tespit edilmiştir. Aleyrodidae familyasından A. floccosus saptanmış ve yılda 3 döl verdiği, her iki çalışma döneminde ikinci dölde (haziran-temmuz) en yüksek popülasyona ulaştığı ve haziran ayından sonra zararlı popülasyonun azalan bir eğri gösterdiği belirlenmiştir. Kışı Aydın koşullarında turunç ağaçlarında nimf ve pupa döneminde geçirmektedir. A. floccosus' un doğal düşmanı olarak Cales noacki Howard (Hymenoptera: Aphelinidae) belirlenmiştir. Her iki çalışma dönemi boyunca C. noacki ile parazitlenme oranının en yüksek olduğu zamanın eylül ayı olduğu ve bu oranın %27,2' ye kadar yükseldiği görülmüştür. A. floccosus' un uygun iklim şartlarında ve ortamda doğal düşmanlarının bulunmaması durumunda yüksek popülasyonlar oluşturabileceği düşünülmektedir. Bu nedenle, özellikle şehir merkezinde yapılan sivrisinek ilaçlamalarında gerekli önlemlerin alınarak doğal düşman varlığının korunması gerektiği sonucuna varılmıştır. Population level of Aleurotrixus floccosus (Maskell) has increased and damaged on sour orange in Aydın province recently. Additionally, whiteflies, coccids and aphids are also becoming pests from time to time. It was aimed to determine the species from Aleyrodoidea, Coccoidea and Aphidoidea superfamilies on sour orange. In addition, it was studied population fluctuations and natural enemies of A. floccosus. Samplings were conducted to determine pests and natural enemies on sour orange grown for landscape on Boulevards in three different district of the city namely, Muğla Boulevard, Atatürk Boulevard and Batı Gazi Boulevard in 2012 and 2013. Leaves were sampled on the trees and examined under stereo binocular microscope every 15 days between april and december to determine population fluctuations of A. floccosus. As a result, Coccus hesperidum (Linnaeus), Ceroplastes rusci (Linnaeus) and Aonidiella aurantii (Maskell) were determined in Coccoidea superfamily. Four aphid species in Aphidoidea superfamily, namely Aphis spiraecola (Patch), Aphis gossypii (Glover), Toxoptera aurantii (Boyer de Fonscolombe) and Myzus (Nectarosiphon) persicae (Sulzer) were also identified. A. floccosus was determined from Aleyrodidae superfamily, and it has 3 generation a year. Its population reached to a peak in second generation in June-July, then the population level has decreased. It overwinters in nymph and pupae steges on sour orange trees in Aydın. Cales noacki Howard (Hymenoptera: Aphelinidae) was found as natural enemy on A. floccosus. Parasitization was the highest in September in both study periods and parasitization rate has reached to 24,2 per cent. It is likely that A. floccosus can reach to high populations in a good climatic conditions. We conclude that A. floccosus can be controlled by its parasitoid if it can be protected during the sprayings for mosquito control in the city.