Hemşirelikte Simülasyon Eğitimi İçin Göz Takip Cihazının Geliştirilmesi Ve Etkinliğinin İncelenmesi: Çift Kör Randomize Kontrollü Bir Çalışma

Abstract

Amaç: Bu araştırmanın amacı; hemşirelikte simülasyon eğitimi için göz takip cihazının geliştirilmesi ve yara pansumanı simülasyon senaryosunda göz takip cihazının etkinliğinin incelenmesidir. Bu araştırma, çift kör randomize kontrollü deneysel bir çalışma olup son test kontrol gruplu desen kullanıldı. Gereç ve Yöntem: Araştırma, 01/04/2020-27/07/2022 tarihleri arasında bir üniversitenin sağlık bilimleri fakültesi hemşirelik bölümü öğrencileri ile birlikte yürütüldü. Araştırma iki aşamadan oluştu. Birinci aşamada göz takip cihazının geliştirilmesi, simülasyon senaryosunun hazırlanması ve pilot çalışmanın uygulanması yapıldı. İkinci aşamada geliştirilen göz takip cihazının etkinliğini incelemek için ana uygulama yapıldı. Pilot çalışmada ve ana uygulamada örneklem büyüklüğü G-power ile hesaplandı. Hesaplamada benzer bir çalışmanın verilerinden yararlanıldı ve hesaplama sonucuna göre Pilot çalışmada örneklem 6 öğrenci, ana uygulamaya 30 öğrenci dahil edildi. Araştırmanın ana uygulaması14 çalışma ve 14 kontrol grubunda öğrenci olmak üzere 28 öğrenci ile tamamlandı. Pilot ve ana uygulama öncesi tüm öğrencilere yara bakımı konusunda yüz yüze bir eğitim verildi. Daha sonra hemşirelik bölümü laboratuvarında standardize bir hasta kullanılarak ve tüm öğrencilere göz takip cihazı takılarak yara pansumanı simülasyon uygulaması yaptırıldı. Tüm uygulamalar bittikten sonra araştırma grubu dışından bir araştırmacıya randomizasyon yaptırıldı ve öğrenciler iki gruba ayrıldı. Çalışma grubuna göz takip cihazı analizleri ile bireysel pansuman kontrol listesi, kontrol grubuna ise video geri bildirim ile bireysel pansuman kontrol listesi paylaşıldı. Daha sonra her iki gruba kişisel bilgi formu, Simülasyon Tasarım Ölçeği ile Öğrenmede Öğrenci Memnuniyeti ve Özgüven Ölçeği doldurtuldu. Araştırmada nicel verilerinin istatistiksel analizi için SPSS programı kullanıldı ve Sayı, yüzde, ortalama, Mann Whitney U, Ki kare, Kruskal Wallis ve Spearman’s korelasyon analizleri kullanıldı. Tüm analizlerde anlamlılık düzeyi p= 0,05 olarak alındı. Göz takip cihazına kaydedilen verilerin analizi için geliştirilen yazılım programı kullanıldı. Bu yazılım odak noktalar arasında lineer bir bağlantı kurarak gözün baktığı noktalarda sıcaklık haritası oluşturdu. Veriler öğrencilerin odak noktasını dikkate alarak görsel tekrar oynatma için video olarak bilgisayara yüklendi. Bulgular: Çalışma ve kontrol grubunda yer alan öğrencilerinin Simülasyon Tasarım Ölçeği En İyi Tasarım Ögeleri bölümü toplam puan ortalamaları sırasıyla 4,49±0,33; 4,45±0,27 (p>0.05), Simülasyon Tasarım Ölçeği Öğrenci İçin Önemi bölümü toplam puan ortalamaları ise sırasıyla 4,50±0,30; 4,61±0,28 (p>0.05) olarak bulundu. Çalışma ve kontrol grubu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farkın olmadığı görüldü. Kontrol grubunda yer alan öğrencilerin, gruplara göre Simülasyon Tasarımı Ölçeği Öğrenci İçin Önemi bölümü destek alt boyutu puan ortalamasının istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık gösterdiği saptandı (p<0.05). Çalışma ve kontrol grubunda yer alan öğrencilerinin Öğrenmede Öğrenci Memnuniyeti ve Özgüven Ölçeği toplam puan ortalamaları sırasıyla 4,55±0,34; 4,53±0,30 (p>0.05) olarak bulundu. Çalışma ve kontrol grubu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farkın olmadığı görüldü. Her iki grubun ölçekler arası korelasyon analizi sonuçları incelendiğinde, Simülasyon Tasarım En İyi Tasarım Ögeleri İle Şimdiki Öğrenme İle İlgili Memnuniyet arasında istatistiksel olarak anlamlı,pozitif yönlü ve güçlü düzeyde (r=0,770, p<0,05) bir ilişkinin olduğu saptandı. Simülasyon Tasarım Öğrenci İçin Önemi İle Şimdiki Öğrenme ile ilgili memnuniyet arasında istatistiksel olarak anlamlı, pozitif yönlü ve orta düzeyde (r=0,564, p<0,05) bir ilişkinin olduğu saptandı. Çalışma grubundaki öğrencilerin, sıcaklık haritası analizlerinin bağımsız araştırmacılar tarafından işaretlenen pansuman uygulama kontrol listeleri ile simülasyon sırasında uygulanan pansuman uygulama kontrol listesinin karşılaştırılması sonucunda, 1. ve 2. bağımsız araştırmacı (sıcaklık analizi), göz takip cihazında mikrofon olmaması nedeniyle ses duyamadıkları için bazı basamakları hatalı/eksik olarak işaretlediklerini belirttiler. “Hastaya işlemi açıklama ve izin isteme”, “Hastanın gizliliğini koruma”, “Pansuman değişiminin sıklığı ve zamanı hakkında bilgi verme” pansuman uygulama basamakları sonuçlarının 3. bağımsız araştırmacı (simülasyon sırası) ile anlamlılık düzeylerinin farklı olduğu saptandı (p<0,05). Sonuç: Bu sonuçlara göre; göz takip cihazı ile yapılan simülasyon yöntemi ve video geri bildirim yöntemi arasında fark bulunmadığı sonucuna ulaşıldı. Her iki yöntemin benzer etki ve etkinliğe sahip olduğu saptandı.