Anne-baba kabul-reddinin psikolojik uyum üzerindeki etkisinin kimlik duygusu açısından incelenmesi

Abstract

Anne-Baba Kabul-Reddinin Psikolojik Uyum Üzerindeki Etkisinin Kimlik Duygusu Açısından İncelenmesi Bu araştırmada 671 üniversite öğrencisi, anne-baba kabul-reddi, psikolojik uyum ve kimlik duygusu açısından incelenmiştir. Araştırmada Rohner'in (1986, 1999) geliştirdiği Ebeveyn Kabul-Red/Kontrol Ölçeği Anne ve Baba formları, Kişilik Değerlendirme Ölçeği ve Dereboy ve ark. (1994) tarafından geliştirilmiş olan Kimlik Duygusu Değerlendirme Aracı uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular, kimlik duygusunda sorun yaşayan üniversite öğrencilerinin anneleri ve babaları ile olan ilişkide sorun yaşamayanlara göre daha yüksek düzeyde saldırganlık, ihmal, ayrışmamış red ve düşük düzeyde sıcaklık göstermiştir. Genel psikolojik uyum açısından, bu araştırmada elde edilen bulgular, kimlik duygusunda sorun yaşayan üniversite öğrencilerinin genel psikolojik uyumlarının kimlik duygusunda sorun yaşamayanlara göre daha sağlıksız olduğunu ortaya koymuştur. Kimlik duygusunda sorun yaşayan üniversite öğrencileri kimlik duygusunda sorun yaşamayanlara göre daha saldırgan, bağımlı ve olumsuz bir benlik algısına ve özyeterliliğe sahiptirler, uygun duygusal tepkiler vermekte zorlanmaktadırlar, duygusal tutarlılıkları yoktur ve olumsuz bir dünya görüşüne sahiptirler. Çocuklukta ebeveynler ile yaşananların bugünkü psikolojik uyum üzerindeki etkisinde kimlik duygusunun aracılık etkisi incelendiğinde, üniversite öğrencilerinin bugünkü psikolojik uyumları hem çocuklukta anne-babalarıyla ilişkide algıladıkları kabul-red hem de kimlik duyguları ile ilişkilidir. Diğer yanda, kadın üniversite öğrencilerinin bugünkü psikolojik uyumları sadece kimlik duyguları ile ilişkilidir. Erkek üniversite öğrencilerinin kimlik duyguları çocuklukta algılanmış olan anne-baba kabulü ile psikolojik uyum arasındaki ilişkiye kısmi aracılık etmiştir. The Effect of Perceived Parental Acceptance-Rejection on Psychological Adjustment as Mediated by the Sense of Identity In this study, 671 university students were analyzed in terms of parental aceeptance-rejection, psychological adjusment and sense of identity. Subjects were administered Parental Acceptance-Rejection/Control Questionnaire, Personality Assessment Questionnaire developed by Rohner (1986, 1999) and Sense of Identity Assesssment Form (SIAF) developed by Dereboy et al. (1994). In order to assess the predictive power of independent variables on the dependent variable, series of simple linear and multiple regression analyzes were employed. In terms of general psychological adjustment, the findings of this study demonstrated that identity problem university students group were less adjusted than the others. Identity problem group had a more aggressive, dependent, impaired feelings of self-esteem (negative self-concept) and self-adequacy, emotionally unresponsive (difficulty in giving appropriate emotional responses), emotionally unstable and negative worldview. The findings of the study revealed that identity problem group perceived more aggression, neglect, undifferentiated neglect and less affection than university students who have not identity problem. Two groups differed in terms of mother and father parental acceptance-rejection. When the mediation effect of sense of identity on the relationship between parental acceptance-rejection and cureent psychological adjustment was examined it was found that the sense of identity had a partial mediation effect in university students. In terms of parental acceptance-rejection, while sense of identity had full mediation effect on the relationship between parental acceptance-rejection and current psychological adjustment in the female university students, in the male university students it had a partial mediation effect.