Aydın ekolojik koşullarında farklı sulama düzeylerinin mısır (Zea mays L.) çeşitlerinde verim ve kalite üzerine etkisi

Abstract

Amaç: Bu çalışma ile Aydın ekolojik koşullarında bazı yeni mısır çeşitlerinin farklı sulama düzeylerinde tane verimi, verim öğeleri ve kalite özelliklerine ait performanslarını belirlemek amaçlanmıştır. Materyal ve Yöntem: Tarla denemesinde bölgede ekimi yapılan 5 adet yeni hibrit mısır çeşidi kullanılmıştır (M14G44, P2085, DKC6980, TORRO ve SYFUERZA çeşitleri). Denemede çeşitlere tam sulama dozu ve kısıtlı sulama dozu uygulaması yapılmıştır. Deneme tesadüf blokları bölünmüş parseller deneme desenine uygun olarak 3 tekerrürlü olmak üzere Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Çiftliği Tarla Bitkileri Bölümü deneme alanlarında 2021 yılında kurulmuştur. Bulgular: İncelenen özelliklere bakıldığında koçan uç boşluğu 34,34 mm - 14,04 mm, koçanda tane sayısı 711 adet - 389 adet, koçan çapı 54,33 mm - 42,58 mm, bin tane ağırlığı 367,6 g - 249,6 g, tane verimi 1857 kg/da - 757,3 kg/da, tanede ham kül oranı %2,148 - %1,266, tanede ham yağ oranı %4,183 - %2,13, tanede ham lif oranı %2,450 - %1,945, tanede ham protein oranı %7,93 - %11,62, tanede ham nişasta oranı %64,63 - %57,42 arasında değiştiği belirlenmiştir. Sonuç: Elde edilen sonuçlara göre tam su dozu ile sulamanın verim ile ilgili incelenen özellikleri istatistiki olarak arttırmıştır. Çeşitler özellikle tam sulama düzeylerine göre farklı tepkimeler verdiği gözlenmiştir. Ekonomik üretim için sulama düzeyi tarla kapasitesinin %60'ın üzerinde olması gerekmektedir. Çeşitler arası önemli farklılıklar olmasına karşın mevcut ekolojik koşullarda yüksek verim potansiyeline sahip oldukları bulunmuştur. Kalite özelliklerine bakıldığında ise sulama dozunun çeşitler üzerindeki etkisi farklılıklar göstermektedir.

Objective: In this study, it was aimed to determine yield and quality components of some new hybrid corn varieties under different irrigation levels in Aydın ecological conditions. Material and Methods: In the field experiment, five new hybrid corn varieties (M14G44, P2085, DKC6980, TORRO ve SYFUERZA varieties) were grown under full (100% field capacity) and deficit irrigation (60% field capacity) levels. The trial was established in randomized block design as split plots with three replications in Aydın Adnan Menderes University, Faculty of Agriculture, Department of Field Crops Research Station in 2021. Results: Accoring to findings obtained unfilled cob height ranged between 14,04 mm and 34,34 mm, number of seeds per ear ranged between 389 and 711, ear diamaeter changed from 42,58 to 54,33 mm, thousand seed weight ranged between 249,6 and 367,6 g, grain yield ranged between 757,3 and 1857 kg/da. In terms of quality characteristics crude ash ratio was observed between 1,266% and 2,148%, crude oil ratio was between 2,13% and 4,18%, crude fiber ratio was between 1,945% and 2,450%, crude protein ratio was between 7,93% and 11,62% and crude starch ratio was between 57,42% and 64,63% Conclusion: The results showed that full irrigation level has statistically significant effect on yield and yield components with increasing levels. Hybrid corn varieties showed different reactions especially under the full irrigation levels assumed to be more variety-specific. For economic production, irrigation level should be above 60% of the field capacity. Although there are significant differences between varieties, it has been found that high yield potential observed under current ecological conditions. Considering the quality characteristics, irrigation levels have great impact on the varieties.