eArşiv@Adu

Ebe ve hemşirelerin serviks kanserinin erken tanısına yönelik tutumları ve etkileyen faktörler

Basit öğe kaydını göster

dc.contributor.advisor Altınkaya, Sündüz Özlem
dc.contributor.author Ayan, Elif
dc.date.accessioned 2022-05-20T10:28:23Z
dc.date.available 2022-05-20T10:28:23Z
dc.date.issued 2022
dc.date.submitted 2022
dc.identifier.citation Ayan, E. (2022). Ebe ve hemşirelerin serviks kanserinin erken tanısına yönelik tutumları ve etkileyen faktörler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü : Aydın. tr_TR
dc.identifier.uri http://hdl.handle.net/11607/4645
dc.description.abstract Kanserin, dünya genelinde insidansı ve mortalitesi giderek yükselmektedir. Jinekolojik kanserler içinde yer alan serviks kanseri kadınlarda önemli bir sağlık sorunudur. Serviks kanserinde taramanın önemli bir yeri vardır ve taramayla önlenebilecek kanserlerin başında serviks kanseri gelmektedir. Bu araştırma ile Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Hastanesi’nde çalışan ebe ve hemşirelerin serviks kanserinin erken tanısına yönelik tutumları ve etkileyen faktörlerinin belirlenmesi amaçlandı. Çalışma analitik ve kesitsel olarak, 15 Şubat 2021- 26 Şubat 2021 tarihleri arasında Aydın Adnan Menderes Üniversitesi’nde 46 ebe ve 159 hemşire ile yapıldı. Araştırma verilerinin toplanmasında veri toplama formu ve Servikal Kanserin Erken Tanısına Yönelik Tutum Ölçeği (SKETTÖ) kullanıldı. Verilerin analizi için Kolmogorov-Smirnov testi, Levene testi, yüzdelik, ortalama, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis testi, Dunn-Bonferroni çoklu karşılaştırma testi kullanıldı. Çalışmaya katılan ebe ve hemşirelerin SKETTÖ puanı ortalaması 104.9±8.9 (min:77, max:124)’dür. Ebe ve hemşirelerin yaşları ilerledikçe, SKETTÖ toplaml puanlarının da istatiksel anlamlı olarak artmakta olduğu tespit edildi. Ailesinde serviks dışı jinekolojik kanser öyküsü olanların SKETTÖ toplam puanlarının düşük olduğu belirlendi. Katılımcıların medeni durumu, tek başına yaşama, vajinal enfeksiyon öyküsü, Oral Kontraseptif kullanma ve daha önce Pap-Smear/Human Papilloma Virüsü (HPV) testi yaptırma durumlarının SKETTÖ toplam puanlarını etkilediği tespit edildi. Sonuç olarak bu araştırmada ebe ve hemşirelerin serviks kanserinin erken tanısına yönelik tutumlarını sosyo- demografik özelliklerinden ve obstetrik-jinekolojik özelliklerinden bazılarının etkilediği ve katılımcıların serviks kanseri erken tanı tutum ölçeği puanının yüksek çıkmasına rağmen Pap-Smear /HPV testini yaptıran katılımcı sayısının az olduğu sonucuna varıldı. Katılımcıların serviks kanserinin erken tanısı konusunda bilgilerinin olduğu ama tarama konusunda davranış değişikliğine ihtiyaçları olduğu ortaya çıkmış olup konu ile ilgili hizmet içi eğitim, kurs/konferans vb. herhangi bir eğitim programları gibi etkinliklerin faydalı olacağı düşüncesindeyiz. tr_TR
dc.description.abstract The incidence and mortality of cancer worldwide is gradually increasing. Cervical cancer, which is included in gynecological cancers, is an important health problem in women. Screening for cervical cancer has an important place and cervical cancer is one of the most common cancers that can be prevented by screening. The aim of this study is to determine the attitudes and affecting factors of midwives and nurses working at Aydın Adnan Menderes University Hospital towards early diagnosis of cervical cancer. The study was conducted analytically and cross-sectionally, with 46 midwives and 159 nurses at Aydın Adnan Menderes University between February 15, 2021 and February 26, 2021. Data collection form and Attitude Scale towards Early Diagnosis of Cervical Cancer (ASTEDCC) were used to collect research data. Kolmogorov-Smirnov test, Levene test, percentile, mean, Mann Whitney U test, Kruskal Wallis test, Dunn-Bonferroni multiple comparison test were used for data analysis. The mean score of age midwives and nurses participating in the study was 104.9±8.9 (min:77, max:124). As the age of the midwives and nurses progresseed it was determined that the total scores of ASTEDCC increased. It was determined that the total scores of ASTEDCC were low in those with a family history of non-cervical gynecological cancer history. The participants' marital status, living alone, history of vaginal infection, using Oral Contraceptives and having had a Pap-Smear /Human Papilloma Virus (HPV) test before affect the ASTEDCC total scores. As a result, in this study, the attitudes of midwives and nurses towards the early diagnosis of cervical cancer were affected by some of their socio-demographic characteristics and obstetric- gynecological characteristc. Although the ASTEDCC scores of the participants were high, the number of participants who had the Pap-Smear/HPV test was low. Participants have information about the early diagnosis of cervical cancer, but it turns out that they they need a chance in behavior when it comes to screening. We believe in-service training, courses/conferences and activities such as training programs etc. related to the subject will be beneficial. tr_TR
dc.description.tableofcontents İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY i TEŞEKKÜR ii İÇİNDEKİLER iii SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ vii ŞEKİLLER DİZİNİ ix TABLOLAR DİZİNİ x ÖZET xii ABSTRACT xiv 1. GİRİŞ 1 1.1. Problemin Tanımı ve Önemi 1 1.2. Çalışmanın Amacı 2 2. GENEL BİLGİLER 3 2.1. Kanserin Tanımı 3 2.2. Serviks Kanseri ve İnsidansı 4 2.2.1. Globocon 2020 Yılı Kanser İstatistikleri 5 2.3. Serviksin Anatomisi 5 2.4. Serviks Kanseri Risk Faktörleri 7 2.4.1. Literatürde Belirlenmiş Riskli Davranış Şekilleri 7 2.5. Amerikan Kanser Birliği’ nin Bildirdiği Serviks Kanseri İçin Risk Etmenleri: 8 2.5.1. HPV Enfeksiyonu 8 2.5.2. Klamidya Enfeksiyonu 9 2.5.3. Sigara 9 2.5.4. Beslenme 9 2.5.5. Erken Yaşta Koitus ve Çok Eşli Cinsel Yaşam/ Çok Eşli Cinsel Yaşamı Olan Kişi ile Cinsel İlişki 10 2.5.6. Gebelik Sayısı ve Doğurganlık 10 2.5.7. Yaş 10 2.5.8. İlk Menstrüasyon Yaşı 10 2.5.9. Genetik 11 2.5.10. Aile Öyküsü 11 2.5.11. Sosyo-Ekonomik Durum 11 2.5.12. Aşırı Kilo 11 2.5.13. Oral Kontraseptif (OKS) Kullanımı 12 2.5.14. Jinekolojik Muayenelere Düzenli Olarak Gitmemek 12 2.5.15. Genital Hijyenin İyi Olmaması 12 2.6. Serviks Kanseri Belirtileri 12 2.6.1. Erken Dönemde Belirtiler 13 2.6.2. Geç Dönemde Belirtiler 13 2.7. Serviks Kanserinde Erken Tanı Yöntemleri 14 2.7.1. HPV DNA Testi 14 2.7.2. Pap- Smear Testi 15 2.7.3. Sitoloji/HPV Cotesting (5 yılda bir her iki test beraber) 15 2.7.4. Kolposkopi ve Biyopsi 16 2.8. Serviks Kanserinde Tarama 16 2.9. Preinvaziv Servikal Kanserde CIN Klinik Seyri ( Karaca Saydam, 2015) 17 2.10. Serviks Kanserinden Korunma Basamakları 17 2.10.1. HPV Aşıları 18 2.10.1.1. Kuadrivalan (dörtlü) HPV Aşısı 18 2.10.1.2. Bivalan (ikili) HPV Aşısı 19 2.10.1.3. Nanovalan (dokuzlu) HPV Aşısı 19 2.10.2. Amerikan Kanser Derneği’nin HPV Aşısı ile İlgili Tavsiyeleri (Karaca Saydam, 2015). 19 2.11. Serviks Kanserinden Korunma ve Ebenin / Hemşirenin Rolü 20 2.11.1. Serviks Kanserinden Korunma ve Erken Tanıda Ebe ve Hemşirelerin Birincil Korunmada Rolü 20 2.11.2. Serviks Kanserinden Korunma ve Erken Tanıda Ebe ve Hemşirelerin İkincil Korunmada Rolü 21 2.11.3. Serviks Kanserinden Korunma ve Erken Tanıda Ebe ve Hemşirelerin Üçüncül Korunmada Rolü 21 2.12. Tutum 21 3. GEREÇ VE YÖNTEM 23 3.1. Araştırmanın Şekli 23 3.2. Araştırmanın Örneklemi 23 3.2.1. Araştırmaya Alınma Kriterleri: 23 3.2.2. Araştırmaya Alınmama Kriterleri: 24 3.3. Araştırmada Kullanılan Veri Toplama Araçları 24 3.3.1. Veri Toplama Formu 24 3.3.2. Servikal Kanserin Erken Tanısına Yönelik Tutum Ölçeği (SKETTÖ) 24 3.4. Verilerin Toplanması 25 3.5. Verilerin Analizi 25 3.6. Araştırmanın Etik Yönü 26 4. BULGULAR 27 5. TARTIŞMA 40 5.1. Ebe ve Hemşirelerin Sosyo-Demografik Özellikleri ve SKETTÖ Toplam Puanlarının Karşılaştırılması 40 5.2. Ebe ve Hemşirelerin Obstetrik ve Jinekolojik Özellikleri ile SKETTÖ Toplam Puanlarının Karşılaştırılması 44 5.3. Ebe ve Hemşirelerin Erken Tanıya Yönelik Tutumlarının Değişimini Öngörmede En Fazla Belirleyici Olabileceği Düşünülen Faktörlerin Çoklu Değişkenli Doğrusal Regresyon Analizi ile Birlikte Etkilerinin Tartışılması 47 6. SONUÇ VE ÖNERİLER 49 6.1. Sonuçlar 49 6.2. Öneriler 50 KAYNAKLAR 52 EKLER 60 Ek 1. 21-65 Yaş Arası Ebe/Hemşireler İçin Veri Toplama Formu 60 Ek 2. Servikal Kanserin Erken Tanısına İlişkin Tutum Ölçeği 65 Ek 3. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulu Sonuç Raporu 67 Ek 4. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Hastanesi Başhekimliği Kurum İzin Yazısı 68 Ek 5. Ölçek Kullanım İzni 69 BİLİMSEL ETİK BEYANI 70 ÖZ GEÇMİŞ 71 tr_TR
dc.language.iso tur tr_TR
dc.publisher Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü tr_TR
dc.rights info:eu-repo/semantics/openAccess tr_TR
dc.subject Serviks kanseri, Erken tanı, Tarama, Tutum. tr_TR
dc.subject Cervical cancer, Early diagnosis, Screening, Attitude tr_TR
dc.title Ebe ve hemşirelerin serviks kanserinin erken tanısına yönelik tutumları ve etkileyen faktörler tr_TR
dc.title.alternative Attitudes and affecting factors of midwifes and nurses towards the early diagnosis of cervical cancer tr_TR
dc.type masterThesis tr_TR
dc.contributor.department Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ebelik Yüksek Lisans Programı tr_TR


Bu öğenin dosyaları:

Bu öğe aşağıdaki koleksiyon(lar)da görünmektedir.

Basit öğe kaydını göster