Hemşirelik öğrencilerinde kolostomi torbası deneyiminin empatik yaklaşım ve bilinçli farkındalık üzerine etkisi: nitel ve nicel bir çalışma

Abstract

Amaç: Bu araştırmada kolostomi torbası deneyiminin hemşirelik son sınıf öğrencilerinin empati düzeylerine ve bilinçli farkındalıklarına etkisini incelemek amacıyla yapıldı. Gereç ve Yöntem: Araştırma, yarı deneysel karma desen olarak, Kasım 2019 ve Haziran 2020 arasında, Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesinde 45 hemşirelik öğrencisiyle yürütüldü. Deney aşamasında basit rasgele seçilen öğrencilere ön test olarak araştırmacı tarafından kişisel tanıtım formu, HÖİJEÖ ve BİFÖ doldurtuldu. Stoma torbası takma eğitimi verildikten sonra öğrencilere uygulamayı yapmaları için çizelge verilerek 4 günlük kolostomi deneyimi sunuldu. Deneyin son kısmında tekrar HÖİJEÖ ve BİFÖ öğrencilere verilerek doldurmaları sağlandı. Grubunun içinden basit rasgele olarak seçilen odak gruptaki bireylerle teker teker görüşme yapıldı. Görüşmede yapılandırılmış görüşme formu araştırmacı tarafından dolduruldu. Toplanan verilerin nicel analizinde tanımlayıcı istatistikler, bağımsız örneklem t, Man Whitney U analizi, varyans analizi, Kruskal Wallis analizi, bağımlı örneklem t testi ve Pearson korelasyon yapıldı. Nitel kısmı için doygunluğa ulaşıncaya kadar alınan veriler araştırmacı tarafından yazıya geçirildi. Yazılı metinler uygun kod, alt tema ve temalara ayrılarak incelendi. Bulgular: Öğrencilerin yaşadıkları deneyim sonucu empati ortalama puanlarının 106,24’ten 110,64’e çıktığı saptanmıştır (t= -4,637, p<0,05). Bilinçli farkındalıktaysa ön test ile son test arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark elde edilse bile değişimin negatif yönde olması çalışmadan istenen sonuçlar ile ters düşmüştür. Yapılan korelasyon testinde bilinçli farkındalık ile empati arasında istatistiksel olarak ilişki yoktur (ön test r=0,017 ve son test r= 0,101). Öğrencilerle yapılan görüşmelerden alınan sonuçlardaysa öğrencilerin kolostomi hastalarının durumlarını anladıklarına ilişkin ifadeler bulunmaktadır. Sonuç: Öğrenci hemşirelere yapılan kolostomi deneyiminin empatiyi arttırması yönünden etkili olduğu yapılan nicel ölçümlerle görüldü. Görüşmelerde öğrencilerin kurduğu empatik ifadelerin de nicel veriyi destekler şekilde olduğu belirlendi.

Objective: This research was conducted to examine the effect of colostomy bag experience on the empathy levels and mindfulness of senior nursing students. Material and Methods: The research was conducted as a quasi-experimental mixed design with 45 nursing students at Erciyes University Faculty of Health Sciences between November 2019 and June 2020. For the experiment, students were chosen at simple random. In the pre-test phase, personal identification form, Turkish Version of Jefferson Scale of Empathy for Nursing Students (JSENS) and Turkish Version of Mindful Attention Awareness Scale (MAAS) were used to collect data. After the stoma bag insertion training was given, the students were given a schedule to do the application. A 4-day colostomy experience was presented. In the post-test part of the experiment, JSENS and MAAS were used again to collect data. Individuals in the focus group selected randomly from the group were interviewed one by one. A semi-structured interview form was filled by the researcher during the interview. For the qualitative part, the data obtained until saturation was reached by the researcher. Written texts were analyzed by dividing appropriate codes, sub-themes and themes. Result: As a result of the experiences of the students, it was determined that the average empathy scores of the students increased from 106.24 to 110.64 (t= -4.637, p<0.05). In conscious mindfulness, even if a statistically significant difference was obtained between the pre-test and the post-test, the negative aspect of the change contradicted the desired results from the study. In the correlation test, there was no statistical relationship between mindfulness and empathy (pre-test r=0.017 and post-test r=0.101). In the results obtained from the interviews with the students, there are statements that the students understand the situation of colostomy patients. Conclusion: The research was seen with quantitative measurements that the colostomy experience performed on student nurses was effective in terms of increasing empathy. The empathic expressions made by the students in the interviews support the quantitative data.