dc.contributor.advisor |
Ünlü, Ahmet |
|
dc.contributor.author |
Öztürk, Büşra |
|
dc.date.accessioned |
2021-12-22T10:26:13Z |
|
dc.date.available |
2021-12-22T10:26:13Z |
|
dc.date.issued |
2021-12-22 |
|
dc.date.submitted |
2021-11-03 |
|
dc.identifier.citation |
Öztürk, B. (2021) Enerji, büyüme ve çevre ilişkisi: en kirletici 10 ülke örneği (yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın |
tr_TR |
dc.identifier.uri |
http://hdl.handle.net/11607/4579 |
|
dc.description.abstract |
Bu çalışmanın amacı Küresel Karbon Projesine göre kişi başına en yüksek
karbondioksit salınımına sahip olan on ülkenin enerji tüketimi ile ekonomik büyümenin
çevre kirliliği üzerindeki etkisi, Çevresel Kuznets Eğrisi (ÇKE) hipotezinin geçerli olup
olmadığı araştırılmıştır. Westerlund ve Edgerton (2007) tarafından geliştirilen panel
eşbütünleşme testinin kullanıldığı bu çalışmada sabitli ve trendli modelde bir eşbütünleşme
ilişkisinin varlığına ilişkin bulgular elde edilmiştir. Kişi başına en yüksek karbondioksit
salınımına sahip olan on ülkede panel eşbütünleşme ilişkisinin varlığı belirlendikten sonra
uzun dönem eşbütünleşme katsayıları Eberhard ve Bond (2009), Eberhardt ve Teal (2010)
tarafından geliştirilen Genelleştirilmiş Ortalama Grup (AMG) tahmincisi yardımıyla test
edilmiştir. Sonuçlar ülkeden ülkeye farklılıklar göstermekle birlikte uzun dönem
eşbütünleşme parametresinde panelin genelinde ÇKE hipotezinde geçerli olan ters U
eğrisinin aksine yukarı yönlü U şeklinde bir eğri görülmektedir. Dolayısıyla ÇKE
hipotezinin geçerli olmadığı saptanmıştır. Ülke bazlı bakıldığında; Avustralya, Kuveyt,
Kazakistan, Suudi Arabistan ülkesinde ÇKE hipotezinde geçerli olan ters U beklentisinin
aksine yukarı yönlü U şeklinde eğri olduğu ve böylece ÇKE hipotezinin geçersiz olduğu
saptanmıştır. Katar ülkesinde ters U şeklinde bir eğri görülmektedir. Dolayısıyla Katar
ülkesinde ÇKE hipotezinin geçerli olduğu görülmüştür. Birleşik Arap Emirlikleri (BAE)
ülkesinde ise, ne ters U ne de U şeklinde bir ilişki vardır. |
tr_TR |
dc.description.abstract |
The aim of this study is to investigate the effect of energy consumption and
economic growth on environmental pollution of the ten countries with the highest carbon
dioxide emissions per capita according to the Global Carbon Project, and whether the
Environmental Kuznets Curve (ÇKE) hypothesis is valid. In this study, in which the panel
cointegration test developed by Westerlund and Edgerton (2007) was used, findings
regarding the existence of a cointegration relationship in the fixed and trend model were
obtained. After determining the existence of a panel cointegration relationship in the ten
countries with the highest carbon dioxide emissions per capita, the long-term cointegration
coefficients were tested with the help of the Generalized Average Group (AMG) estimator
developed by Eberhard and Bond (2009), Eberhardt and Teal (2010). Although the results
differ from country to country, an upward U-shaped curve is observed in the long-term
cointegration parameter, in contrast to the inverted U curve that is valid in the EKC
hypothesis. Therefore, it was determined that the EKC hypothesis was not valid. When
viewed on a country basis; Contrary to the inverted U expectation that is valid in the EKC
hypothesis in Australia, Kuwait, Kazakhstan, and Saudi Arabia, it was determined that
there was an upward U-shaped curve and thus the EKC hypothesis was invalid. Qatar has
an inverted U-shaped curve. Therefore, it has been seen that the EKC hypothesis is valid in
Qatar. In the United Arab Emirates (UAE), however, there is neither an inverted U nor a
U-shaped relationship. |
tr_TR |
dc.description.tableofcontents |
İÇİNDEKİLER
KABUL VE ONAY SAYFASI............................................................................................i
BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI............................................................................ii
ÖZET..................................................................................................................................iii
ABSTRACT .......................................................................................................................iv
ÖNSÖZ................................................................................................................................v
ŞEKİLLER DİZİNİ.............................................................................................................x
TABLOLAR DİZİNİ..........................................................................................................xi
GRAFİKLER DİZİNİ ......................................................................................................xiii
KISALTMALAR DİZİNİ ................................................................................................xiv
GİRİŞ...................................................................................................................................1
1. BÖLÜM...........................................................................................................................3
1.ÇEVRE, ENERJİ, EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ ...................................................3
1.1. Küresel Isınma ve İklim Değişikliği.............................................................................3
1.2. Sera Gazı ve Karbondioksit Salınımı ...........................................................................4
1.3. Çevre ve Çevre Kirliliği Türleri ...................................................................................7
1.3.1. Hava Kirliliği.............................................................................................................8
1.3.2. Su Kirliliği.................................................................................................................9
1.3.3. Toprak Kirliliği..........................................................................................................9
1.3.4. Gürültü Kirliliği.......................................................................................................10
1.4. Çevre Sorunlarının Ortaya Çıkışı ve Nedenleri..........................................................11
1.5. Enerjinin Tanımı ve Önemi ........................................................................................12
1.6. Enerji Kaynakları........................................................................................................15
1.6.1.Yenilenemeyen Enerji Kaynakları............................................................................16
1.6.1.1. Petrol.....................................................................................................................17
1.6.1.2. Kömür...................................................................................................................19
vii
1.6.1.3. Doğalgaz...............................................................................................................20
1.6.1.4. Nükleer Enerji.......................................................................................................22
1.6.2. Yenilenebilir Enerji Kaynakları...............................................................................23
1.6.2.1. Güneş Enerjisi ......................................................................................................24
1.6.2.2. Rüzgâr Enerjisi .....................................................................................................25
1.6.2.3. Biyokütle Enerjisi.................................................................................................27
1.6.2.4. Jeotermal Enerjisi .................................................................................................28
1.6.2.5. Hidroelektrik Enerji..............................................................................................29
1.6.2.6. Hidrojen Enerjisi ..................................................................................................30
1.6.2.7. Dalga Enerjisi .......................................................................................................31
1.6.3.İkincil Enerji Kaynakları ..........................................................................................32
1.7. Ekonomik Büyüme Kavramı......................................................................................33
1.8. Ekonomik Büyüme Türleri.........................................................................................33
1.9. Ekonomik Büyüme Teorileri......................................................................................35
1.9.1. Klasik İktisadi Ekol Öncesi Büyüme Teorileri........................................................35
1.9.1.1. Merkantilizm ........................................................................................................36
1.9.1.2. Fizyokratlar...........................................................................................................36
1.9.2. Klasik Büyüme Modeli............................................................................................36
1.9.2.1. Adam Smith..........................................................................................................36
1.9.2.2. David Ricardo.......................................................................................................37
1.9.2.3. Thomas R. Malthus ..............................................................................................38
1.9.3. Keynesyen (Harrod-Domar) Büyüme Modeli.........................................................38
1.9.4. Neo-Klasik Büyüme Modeli....................................................................................39
1.9.5. İçsel Büyüme Modeli ..............................................................................................39
1.9.5.1. ARGE Modeli (P. M. Romer) ..............................................................................39
1.9.5.2. AK Modeli (S. Rebelo).........................................................................................40
viii
1.9.5.3. Beşeri Sermaye Modeli (Robert E. Lucas)...........................................................40
1.9.5.4. Kamu Politikası Modeli (R. Barro) ......................................................................41
1.10. Çalışmada Yer Alan Ülkeler Hakkında Bilgiler.......................................................41
2. BÖLÜM.........................................................................................................................53
2. EKONOMİK BÜYÜME, ENERJİ TÜKETİMİ Ve KARBONDİOKSİT
SALINIMI...........................................................................................................53
2.1. Ekonomik Büyüme ve Enerji Tüketimi İlişkisi..........................................................53
2.2. Ekonomik Büyüme ve Karbondioksit Salınımı İlişkisi..............................................54
2.2.1. Ekonomik Büyüme ve Karbondioksit Salınımı İlişkisi: Çevresel Kuznets Eğrisi ..55
2.3. Ekonomik Büyüme, Enerji Tüketimi Ve Karbondioksit Salınımı ilişkisi..................56
2.4. Literatür Taraması ......................................................................................................57
3. BÖLÜM.........................................................................................................................63
3. KARBONDİOKSİT SALINIMI, ENERJİ TÜKETİMİ ve EKONOMİK BÜYÜME
VE ARASINDAKİ İLİŞKİNİN EKONOMETRİK ANALİZİ .........................63
3.1. Ekonometrik Analiz....................................................................................................63
3.2. Ampirik Analizin Amacı ............................................................................................64
3.3. Veri Seti ve Ekonometrik Model................................................................................64
3.4. Çalışmanın Yöntemi ve Ampirik Bulgular.................................................................67
3.4.1. Panel Veri Analizi ...................................................................................................67
3.4.2. Yatay Kesit Bağımlılığı Testi..................................................................................68
3.4.3. Panel Birim Kök Testi.............................................................................................71
3.4.4. Homojenlik Testi.....................................................................................................73
3.4.5. Panel Eşbütünleşme Testi........................................................................................73
3.4.5.1. Breusch ve Pagan LM Testi .................................................................................74
3.4.5.2. Westerlund ve Edgerton (2007) Panel Bootstrap Eşbütünleşme Testi.................75
3.4.6. Panel Eşbütünleşme Modelinin (Uzun Dönemli İlişkisinin) Tahmini ....................76
3.4.6.1. Genişletilmiş Ortalama Grup (AMG) Tahmincisi................................................77
ix
4. TARTIŞMA VE SONUÇ..............................................................................................83
5. KAYNAKLAR..............................................................................................................85
ÖZGEÇMİŞ.......................................................................................................................96 |
tr_TR |
dc.language.iso |
tur |
tr_TR |
dc.publisher |
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü |
tr_TR |
dc.rights |
info:eu-repo/semantics/openAccess |
tr_TR |
dc.subject |
Çevre, Ekonomik Büyüme, Enerji Tüketimi, Panel Veri Analizi |
tr_TR |
dc.subject |
Economic Growth, Energy Consumption, Environment, Panel Data Analysis |
tr_TR |
dc.title |
Enerji, büyüme ve çevre ilişkisi: en kirletici 10 ülke örneği |
tr_TR |
dc.title.alternative |
The relationship of energy, growth and environment: examples of the 10 most contaminant countries |
tr_TR |
dc.type |
masterThesis |
tr_TR |
dc.contributor.department |
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ekonometri Ana Bilim Dalı |
tr_TR |