eArşiv@Adu

Enerji, büyüme ve çevre ilişkisi: en kirletici 10 ülke örneği

Basit öğe kaydını göster

dc.contributor.advisor Ünlü, Ahmet
dc.contributor.author Öztürk, Büşra
dc.date.accessioned 2021-12-22T10:26:13Z
dc.date.available 2021-12-22T10:26:13Z
dc.date.issued 2021-12-22
dc.date.submitted 2021-11-03
dc.identifier.citation Öztürk, B. (2021) Enerji, büyüme ve çevre ilişkisi: en kirletici 10 ülke örneği (yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın tr_TR
dc.identifier.uri http://hdl.handle.net/11607/4579
dc.description.abstract Bu çalışmanın amacı Küresel Karbon Projesine göre kişi başına en yüksek karbondioksit salınımına sahip olan on ülkenin enerji tüketimi ile ekonomik büyümenin çevre kirliliği üzerindeki etkisi, Çevresel Kuznets Eğrisi (ÇKE) hipotezinin geçerli olup olmadığı araştırılmıştır. Westerlund ve Edgerton (2007) tarafından geliştirilen panel eşbütünleşme testinin kullanıldığı bu çalışmada sabitli ve trendli modelde bir eşbütünleşme ilişkisinin varlığına ilişkin bulgular elde edilmiştir. Kişi başına en yüksek karbondioksit salınımına sahip olan on ülkede panel eşbütünleşme ilişkisinin varlığı belirlendikten sonra uzun dönem eşbütünleşme katsayıları Eberhard ve Bond (2009), Eberhardt ve Teal (2010) tarafından geliştirilen Genelleştirilmiş Ortalama Grup (AMG) tahmincisi yardımıyla test edilmiştir. Sonuçlar ülkeden ülkeye farklılıklar göstermekle birlikte uzun dönem eşbütünleşme parametresinde panelin genelinde ÇKE hipotezinde geçerli olan ters U eğrisinin aksine yukarı yönlü U şeklinde bir eğri görülmektedir. Dolayısıyla ÇKE hipotezinin geçerli olmadığı saptanmıştır. Ülke bazlı bakıldığında; Avustralya, Kuveyt, Kazakistan, Suudi Arabistan ülkesinde ÇKE hipotezinde geçerli olan ters U beklentisinin aksine yukarı yönlü U şeklinde eğri olduğu ve böylece ÇKE hipotezinin geçersiz olduğu saptanmıştır. Katar ülkesinde ters U şeklinde bir eğri görülmektedir. Dolayısıyla Katar ülkesinde ÇKE hipotezinin geçerli olduğu görülmüştür. Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ülkesinde ise, ne ters U ne de U şeklinde bir ilişki vardır. tr_TR
dc.description.abstract The aim of this study is to investigate the effect of energy consumption and economic growth on environmental pollution of the ten countries with the highest carbon dioxide emissions per capita according to the Global Carbon Project, and whether the Environmental Kuznets Curve (ÇKE) hypothesis is valid. In this study, in which the panel cointegration test developed by Westerlund and Edgerton (2007) was used, findings regarding the existence of a cointegration relationship in the fixed and trend model were obtained. After determining the existence of a panel cointegration relationship in the ten countries with the highest carbon dioxide emissions per capita, the long-term cointegration coefficients were tested with the help of the Generalized Average Group (AMG) estimator developed by Eberhard and Bond (2009), Eberhardt and Teal (2010). Although the results differ from country to country, an upward U-shaped curve is observed in the long-term cointegration parameter, in contrast to the inverted U curve that is valid in the EKC hypothesis. Therefore, it was determined that the EKC hypothesis was not valid. When viewed on a country basis; Contrary to the inverted U expectation that is valid in the EKC hypothesis in Australia, Kuwait, Kazakhstan, and Saudi Arabia, it was determined that there was an upward U-shaped curve and thus the EKC hypothesis was invalid. Qatar has an inverted U-shaped curve. Therefore, it has been seen that the EKC hypothesis is valid in Qatar. In the United Arab Emirates (UAE), however, there is neither an inverted U nor a U-shaped relationship. tr_TR
dc.description.tableofcontents İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY SAYFASI............................................................................................i BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI............................................................................ii ÖZET..................................................................................................................................iii ABSTRACT .......................................................................................................................iv ÖNSÖZ................................................................................................................................v ŞEKİLLER DİZİNİ.............................................................................................................x TABLOLAR DİZİNİ..........................................................................................................xi GRAFİKLER DİZİNİ ......................................................................................................xiii KISALTMALAR DİZİNİ ................................................................................................xiv GİRİŞ...................................................................................................................................1 1. BÖLÜM...........................................................................................................................3 1.ÇEVRE, ENERJİ, EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ ...................................................3 1.1. Küresel Isınma ve İklim Değişikliği.............................................................................3 1.2. Sera Gazı ve Karbondioksit Salınımı ...........................................................................4 1.3. Çevre ve Çevre Kirliliği Türleri ...................................................................................7 1.3.1. Hava Kirliliği.............................................................................................................8 1.3.2. Su Kirliliği.................................................................................................................9 1.3.3. Toprak Kirliliği..........................................................................................................9 1.3.4. Gürültü Kirliliği.......................................................................................................10 1.4. Çevre Sorunlarının Ortaya Çıkışı ve Nedenleri..........................................................11 1.5. Enerjinin Tanımı ve Önemi ........................................................................................12 1.6. Enerji Kaynakları........................................................................................................15 1.6.1.Yenilenemeyen Enerji Kaynakları............................................................................16 1.6.1.1. Petrol.....................................................................................................................17 1.6.1.2. Kömür...................................................................................................................19 vii 1.6.1.3. Doğalgaz...............................................................................................................20 1.6.1.4. Nükleer Enerji.......................................................................................................22 1.6.2. Yenilenebilir Enerji Kaynakları...............................................................................23 1.6.2.1. Güneş Enerjisi ......................................................................................................24 1.6.2.2. Rüzgâr Enerjisi .....................................................................................................25 1.6.2.3. Biyokütle Enerjisi.................................................................................................27 1.6.2.4. Jeotermal Enerjisi .................................................................................................28 1.6.2.5. Hidroelektrik Enerji..............................................................................................29 1.6.2.6. Hidrojen Enerjisi ..................................................................................................30 1.6.2.7. Dalga Enerjisi .......................................................................................................31 1.6.3.İkincil Enerji Kaynakları ..........................................................................................32 1.7. Ekonomik Büyüme Kavramı......................................................................................33 1.8. Ekonomik Büyüme Türleri.........................................................................................33 1.9. Ekonomik Büyüme Teorileri......................................................................................35 1.9.1. Klasik İktisadi Ekol Öncesi Büyüme Teorileri........................................................35 1.9.1.1. Merkantilizm ........................................................................................................36 1.9.1.2. Fizyokratlar...........................................................................................................36 1.9.2. Klasik Büyüme Modeli............................................................................................36 1.9.2.1. Adam Smith..........................................................................................................36 1.9.2.2. David Ricardo.......................................................................................................37 1.9.2.3. Thomas R. Malthus ..............................................................................................38 1.9.3. Keynesyen (Harrod-Domar) Büyüme Modeli.........................................................38 1.9.4. Neo-Klasik Büyüme Modeli....................................................................................39 1.9.5. İçsel Büyüme Modeli ..............................................................................................39 1.9.5.1. ARGE Modeli (P. M. Romer) ..............................................................................39 1.9.5.2. AK Modeli (S. Rebelo).........................................................................................40 viii 1.9.5.3. Beşeri Sermaye Modeli (Robert E. Lucas)...........................................................40 1.9.5.4. Kamu Politikası Modeli (R. Barro) ......................................................................41 1.10. Çalışmada Yer Alan Ülkeler Hakkında Bilgiler.......................................................41 2. BÖLÜM.........................................................................................................................53 2. EKONOMİK BÜYÜME, ENERJİ TÜKETİMİ Ve KARBONDİOKSİT SALINIMI...........................................................................................................53 2.1. Ekonomik Büyüme ve Enerji Tüketimi İlişkisi..........................................................53 2.2. Ekonomik Büyüme ve Karbondioksit Salınımı İlişkisi..............................................54 2.2.1. Ekonomik Büyüme ve Karbondioksit Salınımı İlişkisi: Çevresel Kuznets Eğrisi ..55 2.3. Ekonomik Büyüme, Enerji Tüketimi Ve Karbondioksit Salınımı ilişkisi..................56 2.4. Literatür Taraması ......................................................................................................57 3. BÖLÜM.........................................................................................................................63 3. KARBONDİOKSİT SALINIMI, ENERJİ TÜKETİMİ ve EKONOMİK BÜYÜME VE ARASINDAKİ İLİŞKİNİN EKONOMETRİK ANALİZİ .........................63 3.1. Ekonometrik Analiz....................................................................................................63 3.2. Ampirik Analizin Amacı ............................................................................................64 3.3. Veri Seti ve Ekonometrik Model................................................................................64 3.4. Çalışmanın Yöntemi ve Ampirik Bulgular.................................................................67 3.4.1. Panel Veri Analizi ...................................................................................................67 3.4.2. Yatay Kesit Bağımlılığı Testi..................................................................................68 3.4.3. Panel Birim Kök Testi.............................................................................................71 3.4.4. Homojenlik Testi.....................................................................................................73 3.4.5. Panel Eşbütünleşme Testi........................................................................................73 3.4.5.1. Breusch ve Pagan LM Testi .................................................................................74 3.4.5.2. Westerlund ve Edgerton (2007) Panel Bootstrap Eşbütünleşme Testi.................75 3.4.6. Panel Eşbütünleşme Modelinin (Uzun Dönemli İlişkisinin) Tahmini ....................76 3.4.6.1. Genişletilmiş Ortalama Grup (AMG) Tahmincisi................................................77 ix 4. TARTIŞMA VE SONUÇ..............................................................................................83 5. KAYNAKLAR..............................................................................................................85 ÖZGEÇMİŞ.......................................................................................................................96 tr_TR
dc.language.iso tur tr_TR
dc.publisher Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü tr_TR
dc.rights info:eu-repo/semantics/openAccess tr_TR
dc.subject Çevre, Ekonomik Büyüme, Enerji Tüketimi, Panel Veri Analizi tr_TR
dc.subject Economic Growth, Energy Consumption, Environment, Panel Data Analysis tr_TR
dc.title Enerji, büyüme ve çevre ilişkisi: en kirletici 10 ülke örneği tr_TR
dc.title.alternative The relationship of energy, growth and environment: examples of the 10 most contaminant countries tr_TR
dc.type masterThesis tr_TR
dc.contributor.department Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ekonometri Ana Bilim Dalı tr_TR


Bu öğenin dosyaları:

Bu öğe aşağıdaki koleksiyon(lar)da görünmektedir.

Basit öğe kaydını göster