dc.contributor.advisor |
Demir, Sezgin |
|
dc.contributor.author |
Öztürk, Şükrü Mehmet |
|
dc.date.accessioned |
2021-12-22T10:23:48Z |
|
dc.date.available |
2021-12-22T10:23:48Z |
|
dc.date.issued |
2021-12-22 |
|
dc.date.submitted |
2021-10-19 |
|
dc.identifier.citation |
Öztürk, Ş.M. (2021) Yatırımcı ve kumarbaz davranışları arasındaki farklılıkların analizi. Nyse ve Nasdaq örneği (yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın |
tr_TR |
dc.identifier.uri |
http://hdl.handle.net/11607/4578 |
|
dc.description.abstract |
Bu çalışmanın amacı, yatırım kararlarını teknik analiz kurallarına göre veren
yatırımcılarını analiz ederek teknik analizin neden olan kumarbaz davranışını ortaya
çıkarmaktır. Bu amaçla yatırımcılar tarafından en çok kullanılan teknik analiz kuralları tek
başlarına ve birlikte kullanılarak al- sat sinyalleri oluşturulmuş ve bu sinyallere göre yatırım
yapılması durumunda elde edilecek getiriler hesaplanmıştır. Ardından hisse senetleri piyasa
değeri ve defter değeri / piyasa değeri oranlarına göre sıralanarak oluşturulan portföy getirileri
analiz edilerek, teknik analiz kurallarının yarattığı kumarbaz davranışları tespit edilmiş ve
yatırımcıların hangi tür hisse senetlerini nasıl algıladıkları belirlenmiştir. Bu amaçla, Thomson
Reuters Eikon veri tabanından yararlanılarak NYSE ve NASDAQ İndekslerinde işlem gören
hisse senetlerinin 1980 – 2019 yıllarına ait günlük kapanış fiyatlarından yararlanılmıştır.
Çalışmada, yatırımcılar tarafından en sık kullanılan teknik analiz kuralları kullanılarak al – sat
sinyalleri oluşturulmuş ve bu sinyallere göre yatırım yapılması durumunda elde edilecek
getiriler hesaplanmıştır. Ardından hisse senetleri piyasa değeri ve defter değeri / piyasa değeri
oranı gibi kriterlere göre sıralanarak portföyler oluşturulmuş ve portföy performansları
ölçülmüştür. Elde edilen sonuçlardan yararlanılarak, yatırımcıların bu hisse senetlerini nasıl
algıladıkları belirlenmeye çalışılmıştır. Finans teorisinde geçerli olan risk ve getiri arasındaki
aynı yönlü ilişkinin var olup olmadığı belirlenerek, hisse senetleri “kumar hisse senedi” ve
“güvenli hisse senedi” olarak sınıflandırılmıştır. Elde edilen bulgular, teknik analiz kurallarının
tek başlarına kullanılmasının yatırımcıları kumarbaz davranışına ittiğini göstermiştir. |
tr_TR |
dc.description.abstract |
The aim of this study is to show the differences between investor and gambler behavior
by using the returns of the portfolios of investors who make their investment decisions based
on technical analysis rules. For this purpose, the Thomson Reuters Eikon database, the daily
closing prices of the stocks traded in the NYSE and NASDAQ Indexs for 2019-1980 were used.
In the study, buy - sell signals were created by using some technical analysis rules and
what would be the returns to be obtained in case of trading according to these signals was
calculated. Then, portfolios were created by listing stocks according to criteria such as market
value, book to market value ratio, and portfolio performances were measured. Using the results
obtained, it has been tried to determine how investors perceive these stocks.
The stocks are classified as "gambling stocks" and "blue - chip stocks" by determining
whether there is the same directional relationship between risk and return, which is valid in
finance theory. The findings show that using technical analysis rules alone pushes investors to
gambler behavior. |
tr_TR |
dc.description.tableofcontents |
İÇİNDEKİLER
KABUL VE ONAY SAYFASI..............................................................................................iii
BİLİMSEL ETİK SAYFASI.................................................................................................. iv
ÖZET....................................................................................................................................... v
ABSTRACT........................................................................................................................... vi
ÖNSÖZ.................................................................................................................................. vii
İÇİNDEKİLER....................................................................................................................viii
ŞEKİLLER DİZİSİ .............................................................................................................. xvi
TABLOLAR DİZİNİ .........................................................................................................xviii
GİRİŞ...................................................................................................................................... 1
1. BÖLÜM .............................................................................................................................. 4
1. VARLIK FİYATLAMA TEORİLERİ................................................................................ 4
1.1. Finans Piyasalarının Etkinliği...................................................................................... 4
1.1.1. Etkin Piyasalar Hipotezi .............................................................................................. 5
1.1.2. Zayıf Etkin Form .......................................................................................................... 6
1.1.3. Yarı Güçlü Etkin Form ................................................................................................ 6
1.1.4. Güçlü Etkin Form......................................................................................................... 7
1.2. Finans Piyasaları Anomalileri ..................................................................................... 7
1.2.1. Takvimsel (Mevsimsel) Anomaliler .......................................................................... 8
1.2.1.1. Hafta sonu anomalisi......................................................................................... 8
1.2.1.2. Ay başı anomalisi .............................................................................................. 9
1.2.1.3. Ocak ayı anomalisi ............................................................................................ 9
1.2.2. Fiyat Anomalileri........................................................................................................ 10
1.2.2.1. Aşırı reaksiyon anomalisi............................................................................... 10
1.2.2.2. Düşük reaksiyon anomalisi ............................................................................ 11
1.2.2.3. Firma büyüklüğü anomalisi............................................................................ 11
ix
1.2.2.4. Momentum Anomalisi .................................................................................... 12
1.2.2.5. Defter değeri / piyasa değeri (DD /PD) anomalisi ...................................... 13
1.3. Finansal Yatırım Karar Verme Modelleri ................................................................. 14
1.3.1. Modern Portföy Teorisi ............................................................................................. 14
1.3.1.1. Ortalama- varyans analizi............................................................................... 15
1.3.1.2. Tek indeksli model .......................................................................................... 15
1.3.1.3. Finansal varlık fiyatlama modeli (CAPM)(FVFM).................................... 16
1.3.2. Çok indeksli Modeller................................................................................................ 18
1.3.3. Arbitraj fiyatlama modeli .......................................................................................... 18
1.3.4. Fama French üç faktör modeli.................................................................................. 19
2. BÖLÜM............................................................................................................................ 21
2. FİNANS PİYASASI ANA KAVRAMLARI VE YATIRIM STRATEJİLERİ ............... 21
2.1. Davranışsal Finans..................................................................................................... 21
2.1.1. Davranışsal Finans ve Tarihsel Gelişimi................................................................. 22
2.1.2. Davranışsal Finansın Temel Varsayımları ve Teorisi ........................................... 25
2.1.2.1. Beklenti teorisi................................................................................................. 26
2.1.2.2. Düzeltme süreci ............................................................................................... 28
2.1.2.3. Değer fonksiyonu ............................................................................................ 30
2.1.3. Ağırlıklı olasılık fonksiyonu ..................................................................................... 31
2.1.4. Bilişsel Eğilimler Hevristikler (Kısayollar) ve Yanılsamalar............................... 32
2.1.4.1. Temsil etme eğilimi (temsiliyet).................................................................... 33
2.1.4.2. Çerçeveleme etkisi........................................................................................... 34
2.1.4.3. Mevcudiyet yanlılığı ....................................................................................... 35
2.1.4.4. Çapa atma (çıpalama)...................................................................................... 36
2.1.4.5. Kumarbaz yanılgısı (gambler fallacy) .......................................................... 37
2.1.4.6. Monte karlo simülasyonu (monte carlo simulation)................................... 39
x
2.1.4.7. Kayıptan Kaçınma ........................................................................................... 40
2.1.4.8. Zihinsel Muhasebe........................................................................................... 42
2.1.4.9. Duygusal Eğilimler.......................................................................................... 44
2.1.4.10. Belirsizlikten kaçınma .................................................................................. 44
2.1.4.11. Pişmanlıktan kaçınma ................................................................................... 45
2.1.4.12. Hayal kırıklığından kaçınma........................................................................ 45
2.1.5. Sosyal Eğilimler.......................................................................................................... 46
2.1.5.1. Sürü Davranışı ................................................................................................. 46
Rasyonel Sürü Davranışı....................................................................................... 47
Bilgiye dayalı (bilgi şelalesi)sürü davranışı ....................................................... 47
Saygınlığa dayalı sürü davranışı .......................................................................... 48
Ücrete dayalı sürü davranışı ................................................................................. 48
İrrasyonel sürü davranışı....................................................................................... 49
2.2. Davranışsal Finans Modelleri.................................................................................... 50
2.2.1. Barberis, Shleifer ve Vishny Teorisi (Temsili Yatırımcı Modeli)....................... 51
2.2.1.1. Muhafazakârlık davranışı ............................................................................... 52
2.2.1.2. Temsil Edilebilirlik davranışı......................................................................... 52
2.2.2. Daniel, Hirshleifer ve Subrahmanyam Teorisi....................................................... 53
2.2.2.1. Aşırı güven eğilimi.......................................................................................... 53
2.2.2.2. Kendine atfetme davranışı.............................................................................. 54
2.2.3. Hong ve Stein Teorisi (Momentum Yatırımcıları)................................................. 54
2.2.4. Finansal Yatırım Stratejileri...................................................................................... 56
2.2.4.1. Bilişsel yanılsamalar ile teknik ve temel analiz ilişkisi.............................. 56
2.2.4.2. En sık görülen yatırımcı davranışını açıklayan piyasa anomalileri .......... 58
Hacim (volume)...................................................................................................... 59
Oynaklık (volatility) .............................................................................................. 60
xi
Kâr payı, temettü (Dividends).............................................................................. 60
Hisse senedi primi bulmacası ( equity premium puzzle,EPP) ......................... 61
Tahmin edilebilirlik (Predictability).................................................................... 62
3. BÖLÜM............................................................................................................................ 64
3. FİNANSAL PİYASALARDA YATIRIM ANALİZ YÖNTEMLERİ............................. 64
3.1. Hareketli ortalama stratejileri.................................................................................... 64
3.1.1. Basit hareketli ortalama (BHO)................................................................................ 65
3.1.2. Üstel hareketli ortalama (ÜHO) ............................................................................... 66
3.1.3. Doğrusal ağırlıklı hareketli ortalama (DAHO)....................................................... 67
3.2. Trend belirleme ......................................................................................................... 68
3.2.1. Trend Eğilimleri.......................................................................................................... 68
3.2.1.1. Artış trendi (Boğa Trendi).............................................................................. 69
3.2.1.2. Düşüş trendi (Ayı Trendi) .............................................................................. 69
3.2.1.3. Yatay trend ....................................................................................................... 70
3.2.2. Destek ve direncin belirlenmesi................................................................................ 70
3.2.2.1. Destek seviyesi (Support Level).................................................................... 71
3.2.2.2. Direnç (Direnç Seviyesi) ................................................................................ 72
3.2.2.3. Fiyat aşırılıklarının belirlenmesi.................................................................... 73
3.2.2.4. Spesifik sinyaller üretme ................................................................................ 73
3.3. Temel Analiz ............................................................................................................. 73
3.3.1. Ekonomi Analizi......................................................................................................... 74
3.3.2. Endüstri analizi ........................................................................................................... 75
3.3.3. Firma Analizi .............................................................................................................. 76
3.4. Teknik Analiz ............................................................................................................ 77
3.4.1. Teknik analizde kullanılan göstergeler ve stratejiler ............................................. 78
3.4.1.1. Göstergeler ....................................................................................................... 79
xii
3.4.1.2. Stratejiler........................................................................................................... 79
3.4.2. İndikatör Stratejileri ................................................................................................... 80
3.4.2.1. Hareketli ortalama (HO)................................................................................. 80
3.4.2.2. Göreli güç endeksi (Relative Strength Index) (RSI)................................... 82
3.4.2.3. Hareketli ortalamanın yakınsaması (Moving Average Convergence
Divergence) (MACD) ................................................................................................... 83
3.4.2.4. Bollinger bandı (BBands)............................................................................... 85
3.4.2.5. Momentum göstergesi..................................................................................... 87
3.4.2.6. Stokastik osilatör göstergesi........................................................................... 88
3.4.3. Formasyon Stratejisi................................................................................................... 89
3.4.3.1. Omuz- baş- omuz formasyonu....................................................................... 90
3.4.3.2. Ters omuz – baş – omuz formasyonu ........................................................... 91
3.4.3.3. Çift tepe formasyonu....................................................................................... 92
3.4.3.4. Çift Dip Formasyonu....................................................................................... 93
3.4.3.5. Üçgen formasyonları....................................................................................... 94
3.4.4. Simetrik Üçgen Modeli.............................................................................................. 95
3.4.5. Artan Üçgen Modeli................................................................................................... 95
3.4.6. Azalan Üçgen Modeli ................................................................................................ 96
3.4.7. Dikdörtgen Formasyonu............................................................................................ 97
3.4.8. Elmas Formasyonu..................................................................................................... 98
3.5. Davranışsal Finans, Teknik Analiz Temel Analiz Çatışması.................................. 100
4. BÖLÜM.......................................................................................................................... 103
4.YATIRIMCI VE KUMARBAZ DAVRANIŞLARI ARASINDAKİ
FARKLILIKLARIN ANALİZİ .......................................................................................... 103
4.1. Araştırmanın Konusu............................................................................................... 103
4.2. Teknik Analiz ve Kumarbaz Davranışı Arasındaki İlişki ....................................... 105
xiii
4.3. Yatırımcı ve Kumarbaz Davranışı Arasındaki Farklılıkların Analizi ..................... 109
4.3.1. Kumarbaz davranışı (gambler behavior)............................................................... 114
Kumarbaz davranışı bir anomali olarak algılanabilir mi? ...................................... 116
4.3.2. Yatırım....................................................................................................................... 116
4.3.3. Kumar......................................................................................................................... 117
4.3.3.1. Kayıp ............................................................................................................... 117
4.3.3.2. Zaman.............................................................................................................. 118
4.3.3.3. Bilgi................................................................................................................. 118
4.3.4. Yatırım, Yatırımcı ve Kumar, Kumarbaz Davranışı Karşılaştırılması.............. 118
4.3.4.1. Etkinlik alanı .................................................................................................. 120
4.3.4.2. Zaman.............................................................................................................. 120
4.3.4.3. Risk.................................................................................................................. 120
4.3.4.4. Beklenen getiri............................................................................................... 121
4.3.4.5. Şans ................................................................................................................. 121
4.3.4.6. Satın alma ....................................................................................................... 121
4.3.4.7. Bahis................................................................................................................ 121
4.3.4.8. Sonuç............................................................................................................... 121
4.3.4.9. Kâr................................................................................................................... 122
4.4. Yatırımcıların Kaçınması Gereken Bilişsel Tuzaklar.............................................. 123
4.4.1. Çıpalama Tuzağı....................................................................................................... 123
4.4.2. Batık Maliyet Tuzağı ............................................................................................... 123
4.4.3. Onay Tuzağı.............................................................................................................. 124
4.4.4. Körlük tuzağı............................................................................................................. 124
4.4.5. Görecelik tuzağı........................................................................................................ 124
4.4.6. Mantıksız taşkınlık tuzağı ....................................................................................... 124
4.4.7. Sözde kesinlik tuzağı ............................................................................................... 125
xiv
4.4.8. Üstünlük tuzağı......................................................................................................... 125
4.5. Araştırmanın Amacı ................................................................................................ 126
4.6. Literatür Taraması ................................................................................................... 127
4.6.1. Davranışsal finans literatürü ................................................................................... 127
4.6.2. Kumar/ Kumarbaz Yanılgısı ve Kumarbaz Davranışı Literatürü ...................... 130
4.6.3. Teknik analiz literatürü............................................................................................ 136
4.7. Araştırmada Kullanılan Hipotezler.......................................................................... 143
4.8. Araştırmanın Yöntemi ve Verilerin Analizi............................................................ 143
4.8.1. Kullanılan Data ......................................................................................................... 146
4.8.2. Tüm Yıllara Ait BM ve PD Alış ve Satış Sinyalleri Toplamı ............................ 154
4.9. Wilcoxon T Testi (wilconxon signed-ranks test) .................................................... 156
Pearson Correlation Coefficient ........................................................................................ 157
4.10. NYSE Analiz ......................................................................................................... 158
4.10.1. NYSE DD/PD (BM) Sinyal Bazlı Pozitif Değer Tabloları .............................. 162
4.10.2. NYSE DD/PD (BM) Sinyal Bazlı Portföylerin Getiri Grafikleri .................... 168
4.10.3. NYSE DD/PD (BM) Portföy Bazlı Pozitif Değer Özet Tabloları ................... 173
4.10.4. NYSE DD/PD (BM) Portföy Bazlı Getiri Grafikleri ........................................ 176
4.10.5. NYSE PD Sinyal Bazlı Pozitif Değer Özet Tabloları ....................................... 182
4.10.6. NYSE PD Sinyal Bazlı Portföylerin Getiri Grafikleri ...................................... 188
4.10.7. NYSE PD Portföy Bazlı Pozitif Değer Özet Tabloları ..................................... 193
4.10.8. NYSE PD Portföy Bazlı Portföylerin Getiri Grafikleri..................................... 197
4.11. NASDAQ Analiz................................................................................................... 199
4.11.1. NASDAQ DD/PD (BM) Sinyal Bazlı Pozitif Değer Özet Tabloları .............. 203
4.11.2. NASDAQ DD/PD (BM) Sinyal Bazlı Portföylerin Getiri Grafikleri ............. 209
4.11.3. NASDAQ DD/PD (BM) Portföy Bazlı Pozitif Değer Özet Tabloları ............ 214
4.11.4. NASDAQ DD/PD (BM) Portföy Bazlı Portföylerin Getiri Grafikleri............ 218
xv
4.11.5. NASDAQ PD Sinyal Bazlı Pozitif Değer Özet Tabloları................................. 224
4.11.6. NASDAQ PD Sinyal Bazlı Portföylerin Getiri Grafikleri................................ 230
4.11.7. NASDAQ PD Portföy Bazlı Pozitif Değer Özet Tabloları............................... 234
4.11.8. NASDAQ PD Portföy Bazlı Portföylerin Getiri Grafikleri.............................. 238
5. SONUÇ VE ÖNERİLER.............................................................................................. 240
6. KAYNAKÇA ................................................................................................................. 258
7. YARARLANILAN İNTERNET KAYNAKLARI ..................................................... 278 |
tr_TR |
dc.language.iso |
tur |
tr_TR |
dc.publisher |
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü |
tr_TR |
dc.rights |
info:eu-repo/semantics/openAccess |
tr_TR |
dc.subject |
Davranışsal finans, Kumar hisseleri, Kumarbaz yanılgısı, NYSE, NASDAQ, Teknik analiz |
tr_TR |
dc.subject |
Behavioral finance, gambling stocks, technical analysis, gambler fallacy, NYSE, NASDAQ |
tr_TR |
dc.title |
Yatırımcı ve kumarbaz davranışları arasındaki farklılıkların analizi. Nyse ve Nasdaq örneği |
tr_TR |
dc.title.alternative |
Analysis of differences between investor and gambler behaviors. Nyse and Nasdaq example |
tr_TR |
dc.type |
masterThesis |
tr_TR |
dc.contributor.department |
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ekonometri Ana Bilim Dalı |
tr_TR |